09:26, 21 Օգոստոսի 2014-ի տարբերակ

Լոռիս-Մելիքով Միքայել Տարիելի
Лорис-Меликов Михаил Тариелович
Անգլերեն:	Loris-Melikov Michael
Հայերեն:	Լոռիս-Մելիքով Միքայել Տարիելի
Ծննդյան տարեթիվը:	1825
Ծննդավայրը:	Թիֆլիս, Վրաստան
Մահվան տարեթիվը:	12.12.1888
Մահվան վայրը:	Նիցցա, Ֆրանսիա
Համառոտ տվյալներ: Ռազմական գործիչ, հեծելազորի գեներալ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1825թ. Վրաստանի Թիֆլիս քաղաքում:

Մահացել է 1888թ. դեկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի Նիցցա քաղաքում:

Կրթություն

• Սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում:
• Սովորել է Մոսկվայի Արևելյան լեզուների Լազարյան ինստիտուտում:
• Սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի հեծելազորի յունկերների դպրոցում:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1853-1856թթ. Բայանդուրի, Ալեքսանդրապոլի ու Կարսի մարտերի մասնակից:
• 1855թ.` Կարսի մարզի վերահսկիչ:
• 1858թ.` Աբխազիայի գեներալ-նահանգապետ:
• 1860-1873թթ. Հարավային Դաղստանի զինվորական պետ:
• 1873թ. Դերբենդի քաղաքապետ, Թերեքի մարզի պետ:
• 1877-1878թթ.` Կովկասյան առանձին կորպուսի հրամանատար:
• 1878թ.` Արդահանի գրավման ղեկավար:
• 1878թ.` Ալաջայի բարձունքներում Մուխթար փաշայի դեմ կռվի ղեկավար:
• 1878թ.` Կարսի գրավման ղեկավար:
• 1879թ.` Աստրախանի, Սարատովի, Սամարայի և Խարկովի ժամանակավոր գեներալ-նահանգապետ:
• 1879թ.` Ռուսաստանի Պետական խորհրդի անդամ:
• 1880թ.` Կովկասի փոխարքայի պաշտոնակատար:
• 1880-1881թթ.` Ռուսաստանի վարչապետ-դիկտատոր:
• 1881թ.` Ռուսաստանի ներքին գործերի նախարար:

Ձեռքբերումներ

• 1848թ.` Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1549թ.` «Խիզախության համար» ոսկե սուսեր:
• 1850թ.` Սուրբ Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1852թ.` Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1854թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1855թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1859թ.` Սուրբ Ստանիսլավի 1-ին աստիճանի շքանշան:
• 1859թ.` թուրքական Մեջլիսի շքանշան:
• 1860թ.` Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1862թ.` «Ոսկե զենք» շքանշան:
• 1864թ.` Կովկասի գրավման համար խաչ:
• 1864թ.` պարսկական Առյուծի և Արծվի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1864թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1865թ.` Ռուսական կայսրության գեներալ-համհարզ:
• 1869թ.` Սուրբ Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան:
• 1871թ.` Սուրբ Մեծ իշխան Ալեքսանդր Նևսկու ադամանդազարդ շքանշան:
• 1875թ.` Ռուսական կայսրության հեծելազորի գեներալ:
• 1877թ.` Սուրբ Գեորգիի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1877թ.` Սուրբ Գեորգիի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1877թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 1-ին աստիճանի շքանշան:
• 1878թ.` կոմս:
• 1878թ.` Պրուսիայի Պուր լե մերիտ շքանշան:
• 1878թ.` Չեռնոգորական շքանշան:

Նկարներ

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

  Դմիտրի Միրսկ, Միխայիլ Նիկոլաևիչ և Լոռիս-Մելիքով:

• 

  Միքայել Լոռիս-Մելիքովի գերեզմանը Թիֆլիսում:

Պարգևներ

• 

  Ալեքսանդր Նևսկի շքանշան

• 

  թուրքական մեջլիսի շքանշան

• 

  Պրուսիական Պուր լե մերիտ շքանշան

• 

  Վենդական շքանշան

• 

  Սուրբ Գեորգի II աստիշանի շքանշան

• 

  Սուրբ Գեորգի III աստիշանի շքանշան

• 

  Սուրբ Վլադիմիրի I աստիշանի շքանշան

• 

  Սուրբ Վլադիմիրի II աստիշանի շքանշան

• 

  Սուրբ Վլադիմիրի III աստիշանի շքանշան

• 

  Սուրբ Վլադիմիրի IV աստիշանի շքանշան

• 

  Սուրբ Աննայի I աստիշանի շքանշան

• 

  Սուրբ Աննայի II աստիշանի շքանշան

• 

  Սուրբ Աննայի III աստիշանի շքանշան

• 

  Սուրբ Աննայի IV աստիշանի շքանշան

Լոռիս-Մելիքովի թրերը

Տեսանյութեր

• Լոռիս-Մելիքով:
• Հաղթանակի անունը. Լոռիս-Մելիքով:

Այլ

Լոռիս-Մելիքովի աճյունն ամփոփված է Թբիլիսիի Սուրբ Գևորգ եկեղեցու բակում:

Մատենագիտություն

• Լոռիս-Մելիքով Մ., Կովկասի կառավարիչների մասին 1776 թ. մինչև XVIII դ. վերջը, 1873:
• Լոռիս-Մելիքով Մ., Նոթեր Հաջի Մուրադի մասին, 1881:
• Лорис-Меликов М., О судоходстве на Кубани // Новое Время. 1882.
• Լոռիս-Մելիքով Մ., Երկտող Թերեքի մարզի կացության մասին, 1889:

Տե՛ս նաև

• Зайончковский П. А. Кризис самодержавия на рубеже 1870-1880 гг., 1964.
• Դանիելյան Գ., Գեներալ-կոմս Լոռիս-Մելիքով. կյանքը, զինվորական և պետական գործունեությունը, 1997:
• Данилов Д.Д. Лорис-Меликов: карьера «парадоксального диктатора», 1998.
• Мамулов С.С. Удивительный народ из страны чудес., 2000.
• Мамонов А.В. Граф М. Т. Лорис-Меликов на пути к власти, 2001.
• Мамонов А.В. Граф М. Т. Лорис-Меликов: к характеристике взглядов и государственной деятельности, 2001.
• Дубенцов Б.Б. М.Т.Лорис-Меликов и «охранители» в 1880-1881 гг., 2003.
• Итенберг Б.C., Твардовская В.А. Граф М.Т.Лорис-Меликов и его современники., 2004.
• Ասադով Յու., 1000 հայ զորավարները հայոց պատմության մեջ, 2004:
• Բաբայան Լ., Լոռիս-Մելիքով, 2004:
• Կոստանյան Յու., Կոմս Լոռիս Մելիքով, 2005:
• Ленин В. И. Гонители земства и Аннибалы либерализма. 2005
• Ավետիսյան Գ, Ռուսական կայսրության հայ գեներալները, 2007:
• Волков С.В. Генералитет Российской империи, 2009.
• Մերուժանյան Ա, Հայկական ծագմամբ մարշալներ, գեներալներ, ադմիրալներ, 2014:
• Յուրի Կոստանյանի Կոմս Լոռիս Մելիքով գրքի մասին:
• Կոմս Լոռիս-Մելիքովի մասին:
• Непонятый реформатор, Лорис-Меликов:
• Հայկական հանրագիտարան, Միքայել Լոռիս-Մելիքով:
• Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005: