Դիտել Աբրահամյան Մեդեա Վարդանի էջի աղբյուրը

{{Person
| name-am         = Աբրահամյան Մեդեա Վարդանի
| name-am-aliases = 
| name-ru         = Абрамян Медеа Вардановна
| name-ru-aliases = 
| name-lat        = 
| name-en         = Abrahamyan Medea
| name-fr         =
| image           = 9.jpg
| birth-date      = 08.03.1932
| birth-place     = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
| death-date     = 
| death-place    = 
| description     = Թավջութակահարուհի:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1932թ. մարտի 8-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:

==Կրթություն==
*1941-1950թթ. սովորել է Երևանի Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցում ([[Կոնստանտին Խիզանյանի]] և [http://am.hayazg.info/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D6%87%D5%B8%D5%B6_%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%AB Լևոն Գրիգորյանի] դասարան):
*1950-1953թթ. սովորել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում (Լևոն Գրիգորյանի դասարան): 
*1953-1956թթ. սովորել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայում՝ ուսանելով աշխարհահռչակ թավջութակահար Մստիսլավ Ռոստրոպովիչի դասարանում:

==Աշխատանքային գործունեություն==
*1956թ.-ից՝ Հայֆիլհարմոնիայի մենակատար: 
*1957թ.-ից դասավանդում է Պ. Չայկովսկու անվան երաժշտական 10-ամյա դպրոցում:
*1962թ.-ից դասավանդում է  Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում:
 
==Ձեռքբերումներ==
*1955թ.՝ Հանուշ Վիհանի անվան թավջութակահարների միջազգային մրցույթի դափնեկիր (2-րդ մրցանակ) (Պրահա, Չեխիա):
*1957թ.՝ Հայաստանի երիտասարդության առաջին փառատոնի դափնեկիր (1-ին մրցանակ):
*1961թ.՝ Մոսկվայի երաժիշտ-կատարողների համամիութենական մրցույթի դափնեկիր (1-ին մրցանակ):
*1963թ.՝ ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստ:
*1968թ.՝ Բուլղարիայի Ռուսե քաղաքի պատվավոր քաղաքացի:
*1973թ.՝ ՀԽՍՀ Պետական մրցանակ:
*1980թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
*1981թ.-ից՝  պրոֆեսոր:
*1987թ.՝ ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության կողմից «Աշխատանքի վետերան» մեդալ:
*2007թ.՝ Հայ արվեստի ասպետ:
*2012թ.՝ «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ:
*2016թ.՝ ՀՀ վարչապետի ոսկե հուշամեդալ:
*2017թ.՝ «Նաիրի» համահայկական երաժշտական փառատոնի գլխավոր մրցանակ:
*2018թ.՝ Հայաստանի երաժշտական ընկերության «Կոմիտաս» հուշամեդալ:

==Այլ==
*Թավջութակային գրականության բազում ստեղծագործություններ, որոնց գերակշիռ մասի առաջին կատարողն է եղել, գրվել են Մեդեա Աբրահամյանի կատարողական արվեստի շնորհիվ: Նրան նվիրված ստեղծագործություններ են հորինել հայ և օտարազգի մի քանի տասնյակ կոմպոզիտորներ ([[Էդուարդ Միրզոյան]], [[Ալեքսանդր Հարությունյան]], [[Ավետ Տերտերյան]], [[Էդգար Հովհաննիսյան]], [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%B5%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%AB_%D5%8D%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B5%D5%AB Արտեմի Այվազյան], [[Ղազարոս Սարյան]], [[Ադամ Խուդոյան]], [http://am.hayazg.info/%D4%BB%D5%BD%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%AB Մարտուն Իսրայելյան], [[Աշոտ Զոհրաբյան]], [[Ռուբեն Սարգսյան]], [[Էմին Արիստակեսյան]], [http://am.hayazg.info/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B7%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB Էդվւարդ Հայրապետյան], [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%B3%D5%A5%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80_%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB Ալեքսանդր Աճեմյան], [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%B3%D5%A5%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%AB Վարդան Աճեմյան], [[Սեպուհ Աբգարյան]], [http://am.hayazg.info/%D4%B9%D5%A5%D6%80%D5%A6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%AB%D5%A1_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%AB Ալիսիա Թերզյան], [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%BF%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D6%87%D5%B8%D5%B6_%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%AB Լևոն Աստվածատրյան], [[Սուրեն Զաքարյան]], [[Էդուարդ Սադոյան]], [[Յուրի Գևորգյան]], Իզաբելլա Արազովա, Ֆելիքս Գլոնտի, Ալմաշի Զոլտան, Եժի Մլոդիևսկի, Թենգիզ Շավլոխաշվիլի, Յուրի Լանյուկ և ուրիշներ):
*Հայ առաջին թավջութակահարն է, ով պատուհան բացեց դեպի միջազգային հեղինակավոր բեմեր: Համերգներով հանդես է եկել աշխարհի բազմաթիվ երկրներում՝ ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Իսլանդիայում, Արգենտինայում, Ուրուգվայում, Սիրիայում, Լիբանանում, Կորեայում, Ռումինիայում, Հունգարիայում, Բուլղարիայում, Լեհաստանում, Բելգիայում, Լյուքսեմբուրգում, նախկին խորհրդային հանրապետություններում և այլ երկրներում։ *Ելույթներ է ունեցել աշխարհի ամենահեղինակավոր համերգասրահներում, ինչպիսիք են Նյու Յորքի «Carnegie Hall», Փարիզի «Théâtre des Champs Elysées», «Salle Pleyel», Բուենոս Այրեսի «Teatro Colón», Լյուքսեմբուրգի «Grand Théâtre», Մոսկվայի «Bolshoi Théâtre» և այլուր: 
*Որպես երաժշտական փառատոների ժյուրիի անդամ և նախագահ՝ հանդես է եկել տարբեր երկրներում, վարել վարպետության դասեր:
*Նրա դպրոցն այսօր լայն ճանաչում ունի ոչ միայն Հայաստանում, այլև նրա սահմաններից դուրս: Նրա հայ, ռուս, չինացի, իրանցի և տարբեր այլ ազգությունների ուսանողներն այսօր փայլում են ԱՄՆ-ի, Մեքսիկայի, Ֆրանսիայի, Պորտուգալիայի, Գերմանիայի, Շվեյցարիայի, Բուլղարիայի և այլ երկրների բեմերում: 
*1965թ.՝ Երևանի քաղաքային Սովետի պատգամավոր:

===Մեջբերումներ Մեդեա Աբրահամյանից===
*Իմ երջանկությունը ես որոնել եմ երաժշտության հետ անմիջական շփմամբ: Այն ինձ համար եղել է ինքնարտահայտման միակ միջոցը, ունկնդրին իմ ձայնը հասցնելու միակ հնարավորությունը:

===Մեջբերումներ Մեդեա Աբրահամյանի մասին===
*Մեդեա Աբրահամյանը նշանավոր, տաղանդավոր, վիթխարի մասշտաբի տեր կատարող է: Իր համերգային-կատարողական լայն գործունեությամբ նա հայտնի է ոչ միայն Խորհրդային միությունում, այլև նրա սահմաններից դուրս: Հատկապես ցանկանում եմ նշել նրա ներդրումը խորհրդային կոմպոզիտորների կողմից թավջութակի համար գրված երկերի ստեղծման գործում: Մասնավորապես, եթե չլիներ նրա ոգեշունչ արվեստը, մենք չէինք ունենա հայ կոմպոզիտորների հայտնի ստեղծագործությունների մի ամբողջ շարք:  -  Թավջութակահար, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, Գրեմի հնգակի մրցանակակիր Մստիսլավ Ռոստրոպովիչ
*Իմ ամենասիրելի երևույթներից մեկը, որ ընկալում եմ որպես հրաշք, Մեդեա Աբրահամյանն է: Չկանխատեսվող մտածողություն, տարերայնություն, ոչ սովորական անհատականություն, որում գերիշխողը երաժշտությունն է:  - Կոմպոզիտոր, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Էդուարդ Միրզոյան
*Մեդեայի արվեստը վաղուց ի վեր առաջ է անցել գերադրական աստիճանի որակումներից և ձեռքբերել հայկական կոնյակին բնորոշ հատկանիշներ: - Երաժշտագետ, արվեստագիտության դոկտոր Մարգարիտա Ռուխկյան
*Թավջութակահարուհի Մեդեա Աբրահամյանն արտասովոր արվեստագետ է: Նրան ճանաչում և գնահատում են Եվրոպայում: Հնչյունի այնպիսի որակ, ինչպիսին ունի նա, հազվադեպ է պատահում: Նրա կատարման իրական հմայքը հաղորդում է ջերմ խառնվածքը, որը ղեկավարվում և հաղորդվում է փայլուն բանականությամբ: Դա՛ է նրա հիասքանչ կատարման հիմնական աղբյուրը:  - Երաժշտական քննադատ, ակադեմիկոս Նապոլեոն Կաբրերա (Արգենտինա)
*Մեդեա Աբրահամյանի փայլուն, անկրկնելի տաղանդն ու արվեստը և, անտարակույս, ստեղծագործական շահագրգռվածությունն ուղղակի շնչավորեցին թավջութակի հայ երաժշտության առաջընթացը: Հայ գործիքային երաժշտության ոչ մի ժանր այնպիսի վերելք չապրեց, ինչպես թավջութակային երաժշտությունը: - Կոմպոզիտոր, պրոֆեսոր Աշոտ Զոհրաբյան

=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր:14.jpg |Աբրահամյան Մեդեա:
Պատկեր:Ա.Մեդեա.jpg |Աբրահամյան Մեդեա:
Պատկեր:Աբր.Մեդեա.jpg |Աբրահամյան Մեդեան Առնո Բաբաջանյանի և այլոց հետ:
Պատկեր:ՍսսՄեդեա.jpg |Կոմպոզիտոր Էդուարդ Միրզոյանի հետ:
Պատկեր:Աբրահամյան_Մ..jpg |Մեծանուն արվեստագետը:
Պատկեր:Abrahamyan Med.jpg
Պատկեր:Abrahamyan Med3.jpg
Պատկեր:Abrahamyan Med4.jpg
Պատկեր:Abrahamyan Med5.jpg
Պատկեր:Abrahamyan Med6.jpg
</gallery>

=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.irates.am/hy/1402138471 Հարցազրույց ՀՀ ժողովրդական արտիստ Մեդեա Աբրահամյանի հետ, Իրատես de facto , 2014:]
*[http://newmag.am/2014/medea-abrahamyan/ Մեդեա Աբրահամյան. Իմ սիրած վայրերը մնացել են անցյալում, Newmag ամսագիր, 2014:]
*[https://armenpress.am/arm/news/924565/medea-abrahamyany-paylun-tavjutakaharuhi-e-handisavorutyamb.html  «Մեդեա Աբրահամյանը փայլուն թավջութակահարուհի է. հանդիսավորությամբ նշվեց նշանավոր երաժիշտի հոբելյանը»:]
*[http://culture.am/hy/%D5%A3%D5%AB%D6%80-%D6%87-%D5%BF%D5%BA%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6/%D5%B4%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D5%A1-%D5%A1%D5%A2%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6/  «Մեդեա Աբրահամյանի մասին պատմող գրքի շնորհանդեսը՝ Սպենդիարյանի տուն-թանգարանում»:]
*[http://zham.ru/diary/799--.html  «Լույս է տեսել լեգենդար թավջութակահարուհի Մեդեա Աբրահամյանի մասին պատմող ժողովածուն»:]

=Տեսանյութեր=
*[http://masis.tv/component/option,com_afm/pid,124/vfile,1786/lang,hy/ Աբրահամյան Մեդեա: «Նվիրյալ Անձեր» Շողակաթ հ/ը:]
*[http://www.youtube.com/watch?v=a63bD9ryO8E  Medea Abrahamyan- Hov arek- Komitas.]
*[https://www.youtube.com/watch?v=mxldIsd3atk Ֆիլմ - Մեդեա Աբրահամյան, 1982:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=R4d2Hq0c4Dc Edward Mirzoyan - Poeme - Medea Abrahamyan, 2001.]
*[https://www.youtube.com/watch?v=pHnfRzEsOW0 Մեդեա Աբրահամյանի մեծարման երեկոն, Շողակաթ ՀԸ, 2013:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=Mj1em0e_yoM Հարցազրույց. Մեդեա Աբրահամյան, Հանրային ՀԸ, 2016:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=wpgYfWSsvII Չակերտներ. Մեդեա Աբրահամյան, Հանրային ՀԸ, 2017:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=A25b_E8qz6A Մեդեա Աբրահամյանի 85-ամյակին նվիրված Սերգեյ Մանվելյանի «Մեդեա Աբրահամյան» գրքի շնորհանդեսը, Երկիր մեդիա ՀԸ, 2017:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=RPJy-rrHfmA Իմ Երևանը. Մեդեա Աբրահամյան, Հանրային ՀԸ, 2018:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=IFSg3P-MXHk Թավջութակահար Մեդեա Աբրահամյանի կյանքի և գործունեության մասին մենագրություն է գրվել, Շողակաթ ՀԸ, 2018]:
*[https://www.youtube.com/watch?v=-1nEIrGGfdo «Այսօրվա Երևանը խորթ է ինձ համար». Մեդեա Աբրահամյան, Երկրի հարցը, 08.03.2018:]

=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Աննա Բարսամյան, Արաքսի Սարյան, Մեդեա Աբրահամյան, Երևան, 2000:
*Մեդեա Աբրահամյան, Կատարողի մտորումներ, Երևան, 2014 (հայերեն և ռուսերեն):
*Ռոզա Եղիազարյան, Մեներգ թավջութակի համար (Մեդեա Աբրահամյանի հուշերը), Երևան, 2016:
*Սերգեյ Մանվելյան, Մեդեա Աբրահամյան, Երևան, 2017:
*[http://www.armeniaculture.am/am/Encyclopedia_abrahamyan_medea ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Աբրահամյան Մեդեա:]
*[http://xn--y9aaah2cva0b.xn--y9a3aq/hy/decrees/item/792  Հայաստանի Հանրապետության շքանշանով և մեդալով պարգևատրելու մասին:]
*[http://nairifest.am/cs_team/medea/  ««ՆԱԻՐԻ» ՀԻՄՆԱԴՐԱՄ | Մեդեա Աբրահամյան»:]
*[http://www.avproduction.am/?ln=am&page=person&id=796 AV Production - Մեդեա Աբրահամյան:]
*[http://pianinotrade.ru/194-abramyan-medeya-vartanovna.html МУЗЫКАЛЬНАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ.]
*[http://www.gatmuseum.am/en/events/2012/37-medabrahamyan  «TEMPORARY EXHIBITION AND CONCERT DEVOTED TO THE 80TH ANNIVERSARY OF THE VIOLONCELLIST MEDEA ABRAHAMYAN».]

 [[Category:Թավջութակահարուհիներ]]  [[Category:Ջութակահարուհիներ]] [[Category:ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստներ]] [[Category:ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստներ]]  [[Category:Պրոֆեսորներ]] [[Category:Դասախոսներ]] [[Category:Մշակույթի գործիչներ]]