Վիրաբյան Վանիկ Հրանտի

Վիրաբյան Վանիկ Հրանտի
Вирабян Ваник Грантович
Անգլերեն:	Virabyan Vanik
Հայերեն:	Վիրաբյան Վանիկ Հրանտի
Ծննդյան տարեթիվը:	04.12.1959
Ծննդավայրը:	Չարդախլու, Ադրբեջան
Համառոտ տվյալներ: Պատմաբան:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1959թ. դեկտեմբերի 4-ին Ադրբեջանի Չարդախլու գյուղում:

Կրթություն

• 1966թ. ընդունվել է Երևանի թիվ 97 դպրոց:
• 1973-1976թթ. սովորել է Երևանի թիվ 159 դպրոցում:
• 19761981թթ. սովորել է Երևանի պետական համալսարանի (ԵՊՀ) պատմության ֆակուլտետում:
• 1981-1984թթ.՝ ԵՊՀ Պատմության ֆակուլտետի ասպիրանտուրա (առկա):

Աշխատանքային գործունեություն

• 1984թ.՝ Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ:
• 1989-2012թթ.՝ Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանի (ՀՊՃՀ) (Պոլիտեխնիկ) ավագ դասախոս, դոցենտ:
• 1998թ.՝ ՀՊՃՀ Սոցիալ-քաղաքական և ընդհանուր տնտեսագիտության դեպարտամենտում վարիչի տեղակալ:
• 2004թ.՝ ՀՊՃՀ Քաղաքական պատմության ամբիոնի վարիչի պաշտոնակատար:
• 2014թ. աշխատում է Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանում:
• 2014թ.-ից, համատեղությամբ աշխատում է ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտում:

Ձեռքբերումներ

• 1981թ. ԵՊՀ ռազմագիտության ամբիոնում ստացել է լեյտենանտի զինվորական կոչում:
• 1988թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:
• 2008թ.՝ պատմական գիտությունների դոկտոր:
• 2012թ-ից՝ ՀՊՃՀ Պատմության և քաղաքագիտության բաժնի պրոֆեսոր:
• 2003թ.՝ Վաստակագիր ՀՊՃՀ-ի հիմնադրման 70-ամյակի կապակցությամբ՝ ի գնահատումն համալսարանում երկարամյա բեղմնավոր գործունեության և ներդրած ավանդի:
• 2008թ.՝ Շնորհակալագիր ՀՊՃՀ 75-ամյակի առթիվ՝ ի գնահատումն ՀՊՃՀ-ում բարեխիղճ աշխատանքի:
• 2009թ.՝ ՀՊՃՀ (Պոլիտեխնիկ) սահմանած լավագույն մենագրության առաջին մրցանակ:
• 2013թ.՝ Շնորհակալագիր ՀՊՃՀ 80-ամյակի առթիվ՝ ի գնահատումն ՀՊՃՀ-ում բարեխիղճ աշխատանքի:

Այլ

• ՀԿԿ ԿԿ-ին առընթեր ՄԼԻ ինստիտուտում գործող Մասնագիտական խորհրդում (դասիչ՝Դ. 151.14.01) «Հայաստանի Կոմկուսի գործունեությունը բանվոր դասակարգի հասարակական-քաղաքական և աշխատանքային ակտիվության բարձրացման ուղղությամբ տասներորդ հնգամյակի տարիներին» թեմայով պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն՝ ստանալով պատմական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան:
• ՀՀ ԳԱԱ-ում գործող Մասնագիտական խորհրդում (դասիչ՝004), «Հայաստանի առաջին հանրապետության պետական անվտանգության համակարգի ստեղծումը և գործունեությունը (1918-1920թթ)» թեմայով պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն՝ ստանալով պատմական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան:
• Վանիկ Վիրաբյանը շուրջ 68 գիտական և ուսումնամեթոդական հրատարակումների հեղինակ է:

Նկարներ

• 

Մատենագիտություն

Գիտական և ուսումնամեթոդական հրատարակումներ

• Վիրաբյան Վ., Հայոց քաղաքական պատմություն (դասախոսությունների համառոտագիր), եզրափակում /մեթոդական ցուցումներ, համահեղինակ Ա. Սարգսյան /, Ե., Ճարտարագետ, 1995, 145 էջ: *Վիրաբյան Վ., Հայաստանը Անդրկովկասյան հանրապետությունների 1920թ. ապրիլյան վեհաժողովում և ազգամիջյան փոխհարաբերությունները /մեթոդական ցուցումներ /, Ե., Ճարտարագետ, 1998, 32էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետությունը 1918-1920թթ. Կառավարության ռազմաքաղաքական գործունեությունը և կուսակցությունները, /աշխատություն/, Ե., Ճարտարագետ, 1999, 64 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայոց քաղաքական պատմություն /մեթոդական ցուցումներ, համահեղինակներ Ա. Սարգսյան, Ա. Հակոբյան/, Ե., Ճարտարագետ, 1999, 85էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հատուկ ծառայությունները (Հայոց քաղաքական պատմության էջերից) /մենագրություն/, Ե., Ճարտարագետ, 1999, 40էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայկական հետախուզությունը Առաջին Հարապետության տարիներին (1918-1920 թթ.) /մենագրություն /, Ե., Ասողիկ, 2003, 228 էջ:
• Վիրաբյան Վ., 1918թ. վրաց-հայկական պատերազմը. ՀՀ Կառավարության ռազմաքաղաքական գործունեությունը և կուսակցությունները /մենագրություն /, Ե., Ասողիկ, 2003, 252 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության միլիցիան և Ներքին Գործերի Նախարարությունը (1918-1920թթ.) /մենագրություն /, Ե.,Ասողիկ, 2003, 150 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանը անդրկովկասյան հանրապետությունների 1920թ. ապրիլյան վեհաժողովում /մենագրություն/, Ե., Ասողիկ, 2004, 44 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայոց քաղաքական պատմություն. Եզրահանգումներ /մեթոդական ցուցումներ/, Ե., Ճարտարագետ, 2005, 29 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և կուսակցությունների դիրքորոշումը անվտանգության համակարգի ստեղծման հարցերում /մեթոդական ցուցումներ/, Ե., Ճարտարագետ, 2005, 30 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայոց քաղաքական պատմություն (հեռակա ուսուցման համար) /մեթոդական ցուցումներ, համահեղինակներ Կ. Թառոյան, Ա. Հակոբյան/, Ե., Ճարտարագետ, 2005,32 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայոց պատմության և մշակույթի հիմնահարցերի շուրջ /մեթոդական ցուցումներ/, Ե., Ճարտարագետ, 2006, 34 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության պետական անվտանգության համակարգի ստեղծումը և Հայկական բանակի հիմնախնդիրները 1918-1920 թթ. /մեթոդական ցուցումներ/, Ե., Ճարտարագետ, 2006, 76 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետության պետական անվտանգության համակարգի ստեղծումը և գործունեությունը 1918-1920թթ. /մենագրություն/, Ե., Լուսակն, 2006, 288 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայոց պատմության հիմնահարցերի շուրջ /մենագրություն /, Ե., Լուսակն, 2007, 100 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետության հետախուզությունը և բանակը (1918-1920թթ.) /մենագրություն /, Ե., Լուսակն, 2009, 416 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետությունը 1918 -1920թթ. /ուսումնական ձեռնարկ/, Ե., ԵՊՀ, 2011, 204 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայոց պատմություն /մեթոդական ցուցումներ/, Ե., ԵՊՀ, 2011, 68 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայոց պատմություն /մեթոդական ցուցումներ /, Ե., Ճարտարագետ, 2011, 76 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայոց պատմություն /ուսումնական ձեռնարկ/, Ե., Ճարտարագետ, 2013, 160 էջ:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետության պետական անվտանգության համակարգի ստեղծումը և գործունեությունը 1918-1920թթ., Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2015:
• Վիրաբյան Վ., Հայ-վրացական ռազմաքաղաքական հարաբերությունները և Լոռու Չեզոք գոտին 1920-1921թթ., Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2015:

Գիտական և ուսումնամեթոդական հոդվածներ

• Վիրաբյան Վ., Ժողովրդական դեպուտատների ակտիվության բարձրացման մի քանի հարցեր, Լրաբեր հասարակական գիտությունների, Ե., 1989, N 5, էջ 19-26:
• Վիրաբյան Վ., ՀՀ կառավարության ռազմաքաղաքական գործունեությունը 1918-1920թթ., ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, Ե., Ճարտարագետ, 1998, էջ 282-283:
• Վիրաբյան Վ., Ռազմաքաղաքական իրավիճակը Հայաստանի Հանրապետությունում 1918-1920թթ. և հայկական հարցը, ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, Ե., Ճարտարագետ, 1999, էջ 300-301:
• Վիրաբյան Վ., Առաջինից երրորդ հանրապետություն, Լրաբեր հասարակական գիտությունների, Ե., 2000, N 2, էջ 139-147:
• Վիրաբյան Վ., Աշխարհաքաղաքական իրավիճակը 1918-1920թթ. և ՀՀ կառավարության ռազմաքաղաքական գործունեությունը, ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, Ե., Ճարտարագետ, 2000, հ. 2, էջ 496-497:
• Վիրաբյան Վ., Դրվագներ Հայկական Չարդախլու գյուղի (Հայոց Ուտիք աշխարհի Գարդմանաց Գավառ) հերոսամարտի տարեգրությունից, 1900-1920թթ., ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, Ե., Ճարտարագետ, 2000, հ. 2, էջ 501-502:
• Վիրաբյան Վ., ՀՀ կառավարության ռազմաքաղաքական գործունեությունը և հայկական հետախուզության կազմակերպումը 1918-1920թթ., ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, Ե., Ճարտարագետ, 2001, հ. 2, էջ 607-609:
• Վիրաբյան Վ., ՀՀ կառավարության ռազմաքաղաքական գործունեությունը, բանակը և կուսակցությունները 1918-1920թթ., ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, Ե., Ճարտարագետ, 2001, հ. 2, էջ 623–625:
• Վիրաբյան Վ., 1918թ. վրաց-հայկական պատերազմը, ՀՀ կառավարության ռազմաքաղաքական գործունեությունը և կուսակցությունները, ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, Ե., Ճարտարագետ, 2002, հ. 2, էջ 575-577:
• Վիրաբյան Վ., Եղեռնի նախաարմատները անգլո-սաքսոնական իրականության մեջ, ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, Ե., Ճարտարագետ, 2004, էջ 936-938:
• Վիրաբյան Վ., Իրավիճակը Հայաստանում 1918-1920թթ: Հասարակական խմբերի կողմնորոշումը, ՀՊՃՀ ՍՔԱ և ԸՏ դեպարտամենտ /գիտամեթոդական հոդվածների ժողովածու/, Ե., Ճարտարագետ, 2004, էջ 24-31:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետության հետախուզական և հակահետախուզական ծառայությունը 1918-1920թթ., Բանբեր Հայաստանի Արխիվների, Ե., 2004, N 2 (104), էջ 30-36:
• Վիրաբյան Վ., Հայկական հետախուզության պատմության էջերից` Անտոն Մարոկուտտիի գործը, Բանբեր Հայաստանի Արխիվների, Ե., 2005, N 2 (106), էջ 243 - 248:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հետախուզական ծառայության գործունեության պատմությունից, Պատմաբանասիրական Հանդես, Ե., 2005, N 3 (170), էջ 36 - 49:
• Վիրաբյան Վ., Հայոց պատմության դերը Հայկական բանակի ռազմահայրենասիրական, քաղաքական, աշխարհայացքային դաստիարակության տեսանկյունից, Հայաստանի Հանրապետության Պաշտպանության Նախարարության Վ.Սարգսյանի անվան Ռազմական ինստիտուտի դասախոսական 6-րդ գիտաժողովի ծրագիր և թեզիսներ, 23 -26 նոյեմբերի, Ե., 2005, էջ 70 -71:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության պետական անվտանգության համակարգի ստեղծումը, Հայկական բանակ, Ե., 2006, N 1 (47), էջ 83 - 90:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության միլիցիայի և Ներքին Գործերի Նախարարության ստեղծումը 1918 -1920թթ., Կանթեղ 1 /գիտական հոդվածների ժողովածու/, գիրք 1(26), Ե., Ասողիկ, 2006, էջ 201 - 209:
• Վիրաբյան Վ., Միլիցիան, ՆԳՆ մարմինները և հանցավորության, պետականպաշտոնական դիրքի չարաշահումների դեմ պայքարի հիմնախնդիրները 1918 -1920թթ., Կանթեղ 2 /գիտական հոդվածների ժողովածու/, գիրք 2(27), Ե.,Ասողիկ, 2006, էջ 125 -134:
• Վիրաբյան Վ., Արցախյան շարժումը և հայ գաղթականության հիմնահարցը (1988 -1989թթ.), ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, 24-28 հոկտեմբեր, 2005, հ. 3, Ե., Ճարտարագետ, 2005, էջ 866-870:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետության Ներքին Գործերի Նախարարությունը և միլիցիան 1918-1920թթ., Բանբեր Հայաստանի Արխիվների, Ե., 2005, N 1 (105), էջ 92-98:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության անվտանգության համակարգը և հետախուզական ծառայության կազմակերպումը (1918 -1920թթ.), Բանբեր Երևանի Համալսարանի, Ե., 2005, N 1 (115), էջ 181 - 187:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության պետական անվտանգության համակարգի ստեղծումը և հայկական հետախուզական ծառայության գործունեությունը (1918 -1920թթ.), ՀՊՃՀ տարեկան գիտաժողով /նյութերի ժողովածու/, 2005, հ. 3, Ե., Ճարտարագետ, 2005, էջ 862 - 866:
• Վիրաբյան Վ., Մեկ էջ Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հետախուզական ծառայության պատմությունից. Տիգրան Դևոյանց (1918 -1920թթ.), Կանթեղ 3 /գիտական հոդվածների ժողովածու/, գիրք 3 (28), Ե., Ասողիկ, 2006, էջ 157 -164:
• Վիրաբյան Վ., Հայկական հետախուզական ծառայության գործունեությունը ադրբեջանական գործակալների սադրանքների կանխարգելման ուղղությամբ. Խան-Թեքինսկու գործը, Օրենք և իրականություն, Ե., 2006, օգոստոս, N 8(130), էջ 27- 30:
• Վիրաբյան Վ., Հայկական բանակի հիմնախնդիրները 1918 - 1920 թթ., Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների, Ե., 2006, N 1, էջ 172 -186:
• Վիրաբյան Վ., Անդրադարձ հայկական հետախուզական ծառայության գործունեությանը (1918-1920թթ.), Նորք, Ե., 2006, N 2, էջ 153-159:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետության անվտանգության համակարգի գործիչներ, Հայկական բանակ, Ե., 2006, N 3 (49), էջ64-69:
• Վիրաբյան Վ., Էջեր Տիգրան Դեվոյանցի հետախուզական գործունեությունից Հայկական բանակ, Ե., 2007, N 1 (51), էջ 82 -88:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության Ներքին Գործերի Նախարարությունը և Հայկական բանակում դասալքության դեմ պայքարի հիմնախնդիրները (1918-1920թթ.), Լրատու 2. /գիտական հոդվածների ժողովածու /,Ս., Դիզակ Պլյուս, 2007, էջ 73 - 80:
• Վիրաբյան Վ., Հայկական հետախուզական խմբի գործունեությունը Կ.Պոլսում Տիգրան Դևոյանցի գլխավորությամբ 1919թ. երկրորդ կեսին - 1920թ. սկզբին, Տարեգիրք. Բ. Պամագիտական հանդես, Ե., ԵՊՀ հրատ., 2010, էջ 134 -150:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետության հետախուզական ծառայության գործունեությունը Երևանում Խան-Թեքինսկու դավադրության մերկացման գործում (1918-1920թթ.), Պատմություն և մշակույթ. Հայագիտական հանդես. Ա. Ե., ԵՊՀ հրատ., 2011, էջ 176 - 196:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Հանրապետության հետախուզական ծառայության ստեղծումը և գործունեությունը 1918-1920թթ., Լրատու/գիտական հոդվածների ժողովածու/, Ս., Դիզակ Պլյուս, 2011, N 1 (10), էջ 61- 75:
• Վիրաբյան Վ., Տիգրան Դևոյանցի հետախուզական գործունեության շուրջ, Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների, Ե., 2011, N 1 -2, էջ 320-336:
• Վիրաբյան Վ., Հայկական հետախուզության փաստաթղթերը Թուրքիայում ռազմաքաղաքական իրադարձությունների մասին (1919թ. օգոստոս-նոյեմբեր, ռուս. ), Պատմաբանասիրական հանդես, 2011, N 1, էջ 309 - 322:
• Վիրաբյան Վ., Արամ Մանուկյանը պետական անվտանգության համակարգի բաղկացուցիչների` ՆԳՆ համակարգի և հայկական բանակի կայացման ակունքներում (1918թ.), ՀՊՃՀ (Պոլիտեխնիկ), Լրաբեր. հ. 3, N 2, Ե., Ճարտարագետ, 2011, էջ 703- 708:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության զինվորական ներկայացուցիչների արտասահմանյան գործունեության հարցի շուրջ (1918-1920թթ.), Լրատու, /գիտական հոդվածների ժողովածու/Դիզակ Պլյուս, 2011, N2 (11), էջ 73 - 85:
• Վիրաբյան Վ., Արցախ -Ղարաբաղյան հիմնախնդիրը անդրկովկասյան հանրապետությունների 1920թթ. ապրիլյան վեհաժողովում, Գիտաժողովի նյութեր: Միջազգային գիտաժողով նվիրված ԼՂՀ և ՀՀ անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձին: Խաղաղ Կովկասը տարածաշրջանի զարգացման գործոն / ԼՂՀ ԿԳՆ: Մեսրոպ Մաշտոց համալսարան. Ե., Լիմուշ, 2011, էջ 275-290:
• Վիրաբյան Վ., Օտարերկրյա գործակալների ծավալած հակայկական գործունեության կասեցումը Հայաստանի Հանրապետությունում (1918-1920թթ.): Անտոն Մարոկուտտիի և Իվան Տարականովի գործը, Պատմություն և մշակույթ. Հայագիտական հանդես. /գիտական հոդվածների ժողովածու/, հ. Բ. Ե., ԵՊՀ հրատ., 2011, էջ 26 - 44:
• Վիրաբյան Վ., Հայկական բանակի հիմախնդիրները և ՀՀ կառավարության, ՆԳՆ մարմինների պայքարը դասալքության դեմ 1918 -1920թթ. Լրատու /գիտական հոդվածների ժողովածու/, Ս., Դիզակ Պլյուս, 2012, N1 (12), էջ 141 -165:
• Վիրաբյան Վ., Տիգրան Դևոյանցի զեկուցագրերը Թուրքիայում և Արևմտյան Հայաստանում տեղի ունեցող ռազմաքաղաքական իրադարձությունների մասին, Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների, 2012, N 2-3, էջ 389 - 406:
• Վիրաբյան Վ., Ադրբեջանա-վրացական և թշնամական այլ ուժերի քայքայիչ գործունեության բացահայտման ուղղությամբ 1918-1920թթ. ՀՀ հետախուզական ծառայության գործունեությունը հանրապետության տարածքում, Լրատու /գիտական հոդվածների ժողովածու/, Ե., Լիմուշ, 2012, 2 (13), էջ 164-194:
• Վիրաբյան Վ., Ներքին գործերի մարմինների, միլիցիայի գործունեությունը երկրում կարգ ու կանոնի հաստատման համար 1918-1920թթ., Միջազգային գիտաժողով՝ նվիրված Մեսրոպ Մաշտոց համալսարանի գործունեության 15-ամյակին. Կրթությունը և գիտությունը համաշխարհայնացման դարաշրջանում, Ե., Լիմուշ, 2012, էջ 140 -152:
• Վիրաբյան Վ., Կ.Պոլսում հայկական հետախուզական խմբի ղեկավար Տիգրան Դևոյանցի զեկուցագրերը Թուրքիայում և Հայաստանի Հանրապետության շուրջ տեղի ունեցած ռազմաքաղաքական իրադար-ձությունների մասին, Պատմություն և մշակույթ. Հայագիտական հանդես. /գիտական հոդվածների ժողովածու/, հ. Գ., Հայագիտական հանդես, Ե., ԵՊՀ հրատ., 2012, էջ 17-47:
• Վիրաբյան Վ., Արցախ-Ղարաբաղյան հիմնախնդիրը 1918 - 1920 թթ., ՀՊՃՀ, Լրաբեր /գիտական հոդվածների ժողովածու/, մաս 3, Ե., Ճարտարագետ, 2013, էջ 866-874:
• Վիրաբյան Վ., Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հետախուզական կադրուժը: Դեմքեր ու իրադարձություններ, Լրատու /գիտական հոդվածների ժողովածու/, Ս., Դիզակ Պլյուս, 2013, 1 (14), էջ 142 -166:
• Վիրաբյան Վ., ՀՀ կառավարության ֆինանսատնտեսական միջոցառումները Զինվորական նախարարության Գլխավոր շտաբի հետախուզական և հակահետախուզական բաժանմունքի աշխատանքների կազ-մակերպման բնագավառում (1918-1920թթ.), Պատմություն և մշակույթ. Հայագիտական հանդես /գիտական հոդվածների ժողովածու/, հ. Բ. Հայագիտական հանդես, Ե., ԵՊՀ հրատ., 2013, էջ 7-24:
• Վիրաբյան Վ., Ադրբեջանի տարածքային հավակնությունների և Արցախ-Ղարաբաղի հիմնախնդրի շուրջ, Մեսրոպ Մաշտոց Համալսա-րանի Լրատու. Գիտական հոդվածների պարբերական ժողովածու. Եր., Լիմուշ հրատ., 2014, էջ, 182-196:
• Վիրաբյան Վ., Էջեր Լևոն Բաշինջաղյանի հետախուզական կենսագրությունից, Պատմություն և մշակույթ. Հայագիտական հանդես. (Գիտական հոդվածների ժողովածու. հ. III. Հայագիտական հանդես, Եր., ԵՊՀ հրատ., 2014, էջ 21-40:
• Վիրաբյան Վ., Խոսք-առաջաբան /Հետախուզության և հակահետախուզության պատմությւնից. Հայաստանի Առաջին հանրապետության պատմության դրվագներ, Երևան ՀՀ ԱԱԾ գիտաուսումնական կենտրոն, թճէձ, Էջ 6-14:
• Վիրաբյան Վ., Հետախուզական ծառայության կազմակերպումը և գործունեությունը 1918-1920թթ., Լրաբեր հասարակական գիտությունների, 2015 N 2, 241-255:

Տե՛ս նաև

• ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Հիմնարար գիտական գրադարան: