Թովմա Արծրունի

Թովմա Արծրունի
Товма Арцруни
Անգլերեն:	Tovma Arcruni
Հայերեն:	Թովմա Արծրունի
Համառոտ տվյալներ: IX-X դդ. պատմագիր, վարդապետ:

Կենսագրություն

Ծննդյան և մահվան թթ.անհայտ են:

Այլ

• 870-ական թթ. սկսել և X դ. սկզբին ավարտել է «Արծրունյաց տան պատմություն» երկը, որտեղ շարադրել է Արծրունիների նախարարական տոհմի պատմությունը՝ այն հարակցելով Հայաստանում ծավալված քաղաքական, կրոնական, մշակութային տեղաշարժերի հետ:
• Երկը բաղկացած է եղել չորս դպրությունից (վերջին՝ Դ դպրությունը, չի պահպանվել): Ա դպրությունն ընդգրկում է մինչև V դ. տեղի ունեցած եղելությունները, Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելու (301) հանգամանքները, Հայ եկեղեցու պատմությունը:
• Աշխատության Բ դպրությունն ընդգրկում է Հայոց Արշակունիների թագավորության անկմանը (428) հաջորդած իրադարձությունները՝ մինչև 850թ.:
• Գ դպրությունում խոսվում է արաբ զորավար Բուղայի 851թ. արշավանքի, Հայաստանում մահմեդական տարրի հաստատման և այլ հարցերի մասին: Կարևոր տեղեկություններ կան Հայաստանում ավատատիրական կարգերի զարգացման, տնտեսական պայմանների, ժողովրդի կենցաղի, հարկային հարաբերությունների, շինարարական աշխատանքների, հարևան երկրների պատմության մասին: *Պատմությունն առաջին անգամ տպագրվել է 1852թ. Կոստանդնուպոլսում, ապա թարգմանվել և հրատարակվել է ֆրանսերեն:

Նկարներ

• 
• 
• 
• 

Մատենագիտություն

• Թովմա Արծրունի, Պատմություն Արծրունյաց տան, Երևան, 1999:
• Թովմա Արծրունի և Անանուն, Պատմություն Արծրունյաց տան, Խմբագիր Ռ.Գ. Սարգսյան, Երևան, 1978:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Artsruni Armenia History- Ardzruni Տան Ananun- ARMENIAN.
• Hanuman Home Library.
• Պատմութիւն տանն Արծրունեաց. քննական բնագիրը ...:
• ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Հիմնարար գիտական գրադարան:
• Թովմա Արծրունի - eLibrary - ՀՀ սփյուռքի նախարարություն:
• ТОВМА АРЦРУНИ.
• Նորայր Բյուզանդացի, Թովմա Արծրունի և Անանուն Արծրունի երկու այլեւայլ պատմագիրներ ևն, «Բազմավեպ», 1905, № 5-10:
• Աբեղյան Մ., Երկ., հ. 3, Երևան, 1968:
• Վարդանյան Վ., «Պատմութիւն տանն Արծրունեաց» երկում հիշատակված մի քանի տեղանունների մասին, ՊԲՀ, 1973, № 1:
• Ծովական Ն., Թովմա Արծրունի. բնագրական սրբագրութիւններ,- Սիոն, 1965: