Գիլանենց Պետրոս դի Սարգիս

Hayazg-ից
Գիլանենց Պետրոս դի Սարգիս
Гиланенц Петрос ди Саргис
Boy.jpg
Այլ անուններ: Պյոտր Գիլանսկի, Պետրոս Կալանիցկի, Պյոտր Սերգեև
Անգլերեն: Gilanents Petros di Sargis
Հայերեն: Գիլանենց Պետրոս դի Սարգիս
Ծննդավայրը: Նոր Ջուղա, Իրան
Մահվան տարեթիվը: 1724
Մահվան վայրը: Ռեշտ, Իրան
Համառոտ տվյալներ:
Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է Իրանի Սպահան քաղաքի Նոր Ջուղա հայկական թաղամասում:

Մահացել է 1724թ. Իրանի Ռեշտ քաղաքի մոտ:

Կրթություն

  • Սկզբնական կրթությունը ստացել է Նոր Ջուղայի Ամենափրկիչ վանքի դպրանոցում:

Աշխատանքային գործունեություն

  • Ներգրավվելով հոր առևտրական գործունեության մեջ՝ շրջագայել է Մերձավոր և միջին Արևելքում, Եվրոպայում և Ռուսաստանում:
  • Ամստերդամում աջակցել է Ղուկաս Վանանդեցուն:
  • Հայաստանի ազատագրումը կապելով ռուս զենքի հաջողության հետ՝ ռուսական ցար Պետրոս I-ի պարսկական արշավանքի նախօրյակին իր միջոցներով ստեղծել և գլխավորել է հայկական հեծյալ ջոկատ, որը 1722թ. օգոստոսի 23-ին ռուսական առաջապահ զորքերի հետ մտել է Դերբենդ (Դաղստան):
  • 1723թ. Ռեշտի մոտ ռուսական բանակի հայազգի զորավարներ Ա. Աբրահամովի և Ախիջանենց Աղազար դի Խաչիկի հետ կայացած համաձայնության արդյունքում դարձել է Հայկական էսկադրոնի ընդհանուր հրամանատարը:

Այլ

  • Տիրապետել է արևելյան և եվրոպական մի քանի լեզուների:
  • Թողել է Նոր Ջուղայի բարբառով գրված զեկուցագրերի ժողովածու, որտեղ բացի ռազմական տեղեկություններից արժեքավոր տեղեկություններ կան Այսրկովկասի, Հայաստանի, Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրների պատմության, ազգագրության, ռազմաքաղաքական իրավիճակի, այդ երկրների ժողովուրդների կենցաղի, բարքերի մասին:
  • Արքունիքին ուղարկած իր զեկուցագրերից մեկում գեներալ Վ․ Յա․ Լենաշովը գրել է, որ «Տայ Պյոտր Սերգեևը հավատարիմ ու ջանասեր ծառայությամբ, ունեցած հեծյալներով (որոնց պահում է իր միջոցներով) ինձ մեծ օգնություն է ցույց տալիս», և նրան ներկայացրել է պարգեվատրման:
  • Զոհվել է Ռեշտի համար մղած մարտերում:

Մատենագիտություն

Տե՛ս նաև

  • Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
  • Հովհաննիսյան Ա.Գ., Պետրոս դի Սարգիս Գիլենանց, Էջմիածին, 1916:
  • Լեո, Երկերի ժողովածու, հ. 3, գիրք 2, Ե., 1973:
  • Хачатрян А.Н., Армянские войско в XVIII в., Из истории армянско-русского военного содружества., Е., 1968.