Առաքել Բաղիշեցի

Առաքել Բաղիշեցի
Аракел Багишеци
Այլ անուններ:	Առաքել Պոռեցի
Անգլերեն:	Arakel Baghishetsi
Հայերեն:	Առաքել Բաղիշեցի
Ծննդյան տարեթիվը:	1380
Ծննդավայրը:	Պոռ, Վասպուրական
Մահվան տարեթիվը:	1454
Համառոտ տվյալներ: Տաղերգու, մատենագիր, մանկավարժ, երաժիշտ:

Կենսագրություն

Ծնվել է մոտ 1380թ. Վասպուրականի Պոռ գյուղում:

Մահացել է 1454թ.:

Կրթություն

• Աշակերտել է Գրիգոր Խլաթեցուն:

Աշխատանքային գործունեություն

• Գրել է պոեմներ, այդ թվում պատմաքաղաքական, ինչպես նաև վարքագրական (նվիրված Գրիգոր Լուսավորչին, Ներսես Մեծին):
• Եղել է նաև խազագետ:
• Ներսես Շնորհալու «Յիսուս որդի» երաժշտական քերթվածի օրինակով տաղաչափել է Հովասափի և Բարաղամի մասին վարքաբանական միջնադարյան վեպը («Տաղ Յովասափու»), որը եղանակավոր պատմվել ու հատվածաբար երգվել է:
• Հորինել է տաղեր, գանձեր, ողբեր:

Այլ

• Առաքել Բաղիշեցու ստեղծագործության մեջ դրսևորվել է հայոց պետականության վերականգնման անհրաժեշտության գաղափարը:
• Հայ ժողովրդի քաղաքական տրամադրություններն արտացոլվել են հատկապես «Ողբ մայրաքաղաքին Ստըմպօլայ» պատմաքաղաքական պոեմում:
• Նպաստել է գրականության աշխարհականացմանը:

Մատենագիտություն

• Առաքել Բաղիշեցի, Եղերերգութիւն ի մահ նահատակութեան Ծերենց Գրիգորի վարդապետի Խլաթեցւոյ (պոեմ), 1425:
• Առաքել Բաղիշեցի, Պատմութիւն քաջ և տիեզերալոյս վարդապետին մերոյ Գրիգորի Խլաթեցւոյ Ծերենցն (պոեմ), 1426:
• Առաքել Բաղիշեցի, Ողբ մայրաքաղաքին Ստըմպօլայ (պատմաքաղաքական պոեմ), 1453:
• Առաքել Բաղիշեցի, Տաղեր: Ուսումնասիրություն (քննական բնագրեր և ծանոթագրություն՝ Ա. Ղազարյանի), Ե., 1971:
• Առաքել Բաղիշեցի, Ողբ Ստամբուլի:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• «Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2002, էջ 75-76:
• Տպագիր և անտիպ ժառանգության լիակատար մատենագիտությունը տե՛ս Հակոբ Ս. Անասյան, Հայկական մատենագրություն Ե-ԺԸ դդ., Հտ. Ա, Երևան, 1959, էջ 1106-1143:
• Хомизури Г.П. Армянская Апостольская Церковь.Святые, мученики, видные священнослужители, богословы, христианские деятели культуры. Словарь.
• Ղազինյան Ա. Ա., Առաքել Բաղիշեցի (Կյանքը).- Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների, 1966 № 11, էջ 82-89:
• Առաքել Բաղիշեցի, ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտի կայք: