Քոչարյանց Սամվել Գրիգորի

Քոչարյանց Սամվել Գրիգորի
Кочарянц Самвел Григорьевич
Անգլերեն:	Qocharyan Samvel
Հայերեն:	Քոչարյանց Սամվել Գրիգորի
Ծննդյան տարեթիվը:	07.01.1909
Ծննդավայրը:	Նոր Բայազետ, Հայաստան
Մահվան տարեթիվը:	04.08.1993
Մահվան վայրը:	Արզամաս, Ռուսաստան
Համառոտ տվյալներ: Կոնստրուկտոր:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1909թ. հունվարի 7-ին Հայաստանի Նոր Բայազետ (այժմ՝ Գավառ) քաղաքում:

Կրթություն

• 1937թ. ավարտել է Մոսկվայի էներգետիկական ինստիտուտը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1930թ. նախ աշխատել է ԽՍՀՄ ժողովրդական կոմիսարիատում, ապա՝ Ֆրունզեի անվան թիվ 24 գործարանում՝ որպես տնտեսագետ:
• 1945թ. Ստալինի հրամանով Քոչարյանցը ուղարկվել է խիստ գաղտնի քաղաք, որը այդ ժամանակ անվանվեց «օբյեկտ» (այնուհետև կոչվելու է «Արզամաս -16»): Այս քաղաքում Քոչարյանցը 47 տարի աշխատել է:
  • Կոնստրուկտորային ոլորտի ղեկավար:
  • Համամիութենական (այժմ՝ համառուսաստանյան) փորձարարական ֆիզիկայի գիտահետազոտական ​​ինստիտուտի գլխավոր կոնստրուկտոր:
  • Ռազմավարական ատոմային և միջուկային զենքի գլխավոր կոնստրուկտոր:
• 1945թ. մայիս-օգոստոս ամիսներին Էլեկտրաէներգետիկայի նախարարության հատուկ հանձնարարությամբ գտնվել է Բեռլինում:
• 1947թ. սեպտեմբերից աշխատել է ԿԲ-11-ում՝ որպես ավտոմատացման համակարգի գիտական ​​և նախագծման ոլորտի ղեկավար, ապա՝ բաժնի վարիչ:
• 1952թ., ԿԲ-11- ի վերակազմավորման ժամանակ, ավտոմատացման բաժինը կառուցվածքայինորեն առանձնացվում է: Քոչարյանցը դառնում է վերջինիս ղեկավարը և ԿԲ-11-գլխավոր կոնստրուկտոր, ակադեմիկոս Յու Բ. Խարիտոնի տեղակալը:
• 1959թ. Համամիութենական (այժմ՝ համառուսաստանյան) փորձարարական ֆիզիկայի գիտահետազոտական ​​ինստիտուտի գլխավոր կոնստրուկտոր՝ երկրորդ թեմատիկ տարածքում:
• 1966թ.-ից, յոթ տարի շարունակ, աշխատելով Համամիութենական (այժմ՝ համառուսաստանյան) փորձարարական ֆիզիկայի գիտահետազոտական ​​ինստիտուտում, միաժամանակ եղել է ռադիոտեխնիկական սարքերի նախագծման և կատարելագործման Գորկու մասնաճյուղի գիտական ​​ղեկավարը:

Ձեռքբերումներ

• 1941թ.՝ տեխնիկական գիտությունների թեկնածու:
• 1958թ.՝ տեխնիկական գիտությունների դոկտոր:
• 1962թ.՝ պրոֆեսոր:
• 1962թ.՝ ՌԽՖՍՀ գիտության և տեխնիկայի վաստակավոր գործիչ:
• 1982թ.՝ Սարով քաղաքի պատվավոր քաղաքացի:

Պարգևներ

• 1949թ., 1954թ., 1956թ., 1962թ., 1979թ., 1984թ.՝ Լենինի շքանշան:
• 1962թ., 1984թ.՝ Սոցիալական աշխատանքի կրկնակի հերոս:
• 1961թ.՝ Լենինյան մրցանակ:
• 1949թ., 1951թ., 1954թ., 1977թ.՝ ԽՍՀՄ պետական ​​մրցանակի դափնեկիր:
• 1971թ.՝ Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան:

Այլ

• Աշխատանքները վերաբերում են հատուկ ռազմական տեխնիկայի բնագավառին:
• Մասնակցել է Մոսկվայի հակահրթիռային պաշտպանության համակարգի ստեղծման, ԽՍՀՄ-ում ատոմային և ջրածնային զենքի ստեղծման և փորձարկման աշխատանքներին:
• 1958թ. նոյեմբերին ԲՈՀ-ը, հաշվի առնելով Քոչարյանցի կատարած աշխատանքները, նրան շնորհում է տեխնիկական գիտությունների դոկտորի կոչում՝ առանց դոկտորական աշխատանքի պաշտպանության:
• Քոչարյանցի առաջարկել է հրատարակել մի շարք գրքեր Համամիութենական (այժմ՝ համառուսաստանյան) փորձարարական ֆիզիկայի գիտահետազոտական ​​ինստիտուտի պատմության, գործունեության մասին (նրա խմբագրությամբ հրատարակվել է 23 հատոր), «Միջուկային զինամթերքի նախագծման ձեռնարկ» երեք հատորով՝ երիտասարդ ինժեներների և մասնագետների համար:
• 1987թ. ծննդավայրում կանգնեցվել է Քոչարյանցի կիսանդրին:

Նկարներ

«Արարատ» պատվիրակության այցը Սարով (2011)

• 

  Լենինի շքանշան

• 

  Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան

• 
• 

Տեսանյութեր

• Հայորդիներ/ Սամվել Քոչարյանց/ 06.06.17:
• Самвел Кочарянц - создатель первых в СССР атомных и термоядерных боеприпасов ...

Հրապարակումներ մամուլում

• Այսօր միջուկային հրթիռների կոնստրուկտոր Սամվել Քոչարյանցի ծննդյան օրն է:
• «Գերգաղտնի» Սամվել Քոչարյանց. խորհրդային միջուկային զինանոցի «հայրը»:
• Քոչարյանց մեծությունը կա և կմնա իր գործերով. նա «հրթիռամիջուկային» վահանակի հիմնադիրն է (լուսանկարներ):
• Самвел Кочарянц - создатель первых в СССР атомных и термоядерных боеприпасов.

Մատենագիտություն

• Кочарянц С.Г., Горин Н.Н. Страницы истории ядерного центра. Арзамас-16: ВНИИЭФ, 1993.

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
• Տիգրան Հայազն, Գարեգին Ղազարյան: 1000 հայազգի գեներալներ,ծովակալներ.-Ե.,Հեղինակային հրատարակություն, 2009 թ.,էջ 422:
• Армяне-народ созидатель чужих цивилизаций: 1000 известных армян в мировой истории/С.Ширинян.-Ер.: Авт. изд., 2014, стр.331.
• Саркисян А.Е., Армяне-военные ученые, конструкторы, производственники и испытатели XX века. Ер., 1988, с.247-249.
• Вагин Е.В., Полигоны, полигоны… — Саров: РФЯЦ-ВНИИЭФ, 1999.
• Саркисян С.Т., Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.:
• А.И. Астайкин "Профессор С.Г.Кочарянц. Штрихи к портрету"//журнал "Атом".
• Кочарянц Самвел Григорьевич - Герои страны.
• Звёзды Кочарянца.
• Нижегородский некрополь.
• КОЧАРЯНЦ САМВЕЛ ГРИГОРЬЕВИЧ.