Ակոբ Կազմող

Ակոբ Կազմող
Акоб Казмох
Անգլերեն:	Akob Kazmogh
Հայերեն:	Ակոբ Կազմող
Համառոտ տվյալներ: XVI դարի քանդակազարդող վարպետ:

Կենսագրություն

Աշխատանքային գործունեություն

• 1540-1575թթ.՝ քանդակազարդող վարպետ Գեղարքունիքում:

Այլ

• Ակոբ Կազմողիի գործերից պահպանվել են Մարտունու և Վարդենիսի շրջանների գյուղերում. 2 խաչքար Վաղաշենում՝ Ս. Աստվածածին եկեղեցու մոտ (մեկը՝ թվագրված 1540), 6 խաչքար Ն. Գետաշենում (Կոթ)՝ Կոթա Ս. Աստվածածին կիսավեր եկեղեցու գերեզմանատանը (մեկը՝ թվագրված 1542, երկուսը՝ Աստվածածնի՝ մանուկ Հիսուսին աջ ծնկանը դրած պատկերով և մարդու դիմաքանդակով), 2 խաչքար Երանոսում՝ Ս. Աստվածածին եկեղեցու բակում (բարձր. 2,25 մ/, թվագրված 1575, Աստվածածնի պատկերով է, մանուկ Հիսուսին աջ ծնկանը դրած և դիմաքանդակով), 1 խաչքար և տապանաքար Գեղհովիտում՝ Ս. Գևորգ եկեղեցու բակում, 1 տապանաքար Մեծ Մազրայում (թվագրված 1541): Դրանց մի մասը կրում է Ակոբ Կազմող, երբեմն՝ Ակոբ Նկարող կամ Ակոբ ստորագրությունները:
• Նրա խաչքարերի քիվերը նեղ են, ճակատներն ու շրջանակները՝ լայն, կենտրոնական խաչը տեղավորված է սուրանկյուն խորաններում, սրբապատկերներն ու դիմաքանդակներն արտահայտիչ են, ոգեշունչ, կրում են իրականության կնիքը: Ի տարբերություն իր ժամանակի հայ վարպետների, որոնց մեծ մասը նախընտրել է մանր գծերը, Ակոբը հետևել է քանդակազարդման վաղեմի ավանդույթներին. օգտագործել է խոշոր գծերով բուսական ու երկրաչափական զարդամոտիվներ, հասել մոնումենտալ հնչեղության։ Տապանաքարերի վրա պատկերել է և՛ կենցաղային, և՛ այլաբանական դինամիկ քանդակներ (վիշապը տրորող թամբած ձի, խաչը ձախ ձեռին թագակիր հեծյալ, որ նիզակահարում է վիշապին, ծալապատիկ նստած և ծնկած կանայք, երկփողանի սրինգ, պնակ, գաթա, գավ ևն): Ակոբի արվեստը նշանակալից ազդեցություն է թողել ժամանակի քարգործության վրա:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Հայկական սովետական հանրագիտարան:
• Բարխուդարյան Ս., Միջնադարյան հայ ճարտարապետներ և քարգործ վարպետներ, Ե., 1963, էջ 152-154:
• Ակոբ Կազմող, ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ: