Ազիր

Ազիր
Азир
Այլ անուններ:	Աբրահամյան Աբրահամ Դավթի
Անգլերեն:	Azir
Հայերեն:	Ազիր
Ծննդյան տարեթիվը:	1845
Ծննդավայրը:	Շուլավեր, Վրաստան
Մահվան տարեթիվը:	1922
Մահվան վայրը:	Թիֆլիս, Վրաստան
Համառոտ տվյալներ: Աշուղ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1845թ. Վրաստանի Թիֆլիսի նահանգի Բորչալուի գավառի Շուլավեր գյուղում:

Աշխատանքային գործունեություն

• Ստեղծագործել է հայերեն և ռուսրերեն, նվագել քամանչա, եղել աշուղների համքարության ուստաբաշի:
• Գրել է երգեր, բանաստեղծություններ, պիեսներ, պատմվածքներ:
• Գրել է հոդվածներ «Իվերիա» և «Կվալի» ամսագրերի համար:

Այլ

• Ծնվել է Ղարաբաղից գաղթած Դավիթ Աբրահամյանի ընտանիքում: Մայրը՝ Թամարա Կանդարելին, վրացուհի էր, այդ պատճառով տանը խոսում էին և՛ հայերեն, և՛ վրացերեն:
• Ազիրին անվանում էին «Հին Թիֆլիսի նոր Սայաթ-Նովա»:
• Շատ հանրահայտ աշուղ էր: Նրա ստեղծագործությունները հնչում էին և՛ տոնակատարություններին, և՛ հուղարկավորության արարողություններին: Շատ մարդիկ նրա երգերի շնորհիվ սկսել են գրքեր կարդալ:
• 1920թ., երբ Թիֆլիսում նշվել է Ազիրի ստեղծագործական կյանքի 50-ամյակը, երեկույթին ներկա են եղել Հայաստանի և Վրաստանի բազմաթիվ գրողներ, պոետներ և հանրահայտ մշակութային գործիչներ: Իր ելույթի ժամանակ Ազիրն ասում է. «Ո՞վ եմ ես, անցյալի ստվե՞րը և ապագայի ուրվականը»:
• Ազիրը գրել է բանաստեղծություններ, երգեր, պատմվածքներ հայերեն և վրացերեն: Նրա առաջին բանաստեղծությունները հրատարակվել են 1868թ.: Լույս են տեսել նաև նրա երգերով ձայնասկավառակներ:
• Գրել է նաև պիեսներ, ինչպիսիք են «Աշուղը», «Սովորությունը», «Գրպանահատը»:
• Հանրահայտ «Սուլիկո» երգի հեղինակն է (խոսք՝ Ա. Ծերեթելու):
• 1892-1914թթ. Ազիրի ստեղծագործությունների 10 ժողովածու (հայերեն և վրացերեն) տպագրվել են Մոսկվայում և Թիֆլիսում: Դրանք պահվում են Ռուսաստանի ազգային գրադարանում:
• Ազիրը չի ստացել բավական կրթություն, բայց միշտ ձգտել է գիտությանը: Նա շատ բան է մարդկանց սովորեցրել իր ստեղծագործություններով: Մեծ աշխատանք է կատարել գրագիտության տարածման համար:
• Ցավոք, Ազիրն իր ստեղծագործություններին չէր վերաբերվում բավականաչափ հոգատարությամբ, այդ իսկ պատճառով դրանց մի մասը մեզ չի հասել:
• Իր բանաստեղծություններն անգիր գիտեր: Սակայն եթե գրի էր առնում դրանք թղթի վրա, երբեք չէր կարողանում ընթերցել:
• Ազիրի վաղ շրջանի բանաստեղծությունները սիրային լիրիկա են: Ինչպես յուրաքանչյուր երիտասարդ բանաստեղծ, հատկապես Արևելքում, նա երգում էր կանացի գեղեցկություն, սեր, տանջանքներ:
• Ազիրի անունով փողոց է կոչվել Թբիլիսիում:
• Թաղված է Խոջիվանքում:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Мамулов С.С. Армяне в Грузии. Книга вторая. Москва. 2002.