Աբրահամյան Մեդեա Վարդանի

Աբրահամյան Մեդեա Վարդանի
Абрамян Медеа Вардановна
Անգլերեն:	Abrahamyan Medea
Հայերեն:	Աբրահամյան Մեդեա Վարդանի
Ծննդյան տարեթիվը:	08.03.1932
Ծննդավայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Թավջութակահարուհի:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1932թ. մարտի 8-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:

Կրթություն

• 1941-1950թթ. սովորել է Երևանի Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցում (Կոնստանտին Խիզանյանի և Լևոն Գրիգորյանի դասարան):
• 1950-1953թթ. սովորել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում (Լևոն Գրիգորյանի դասարան):
• 1953-1956թթ. սովորել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայում՝ ուսանելով աշխարհահռչակ թավջութակահար Մստիսլավ Ռոստրոպովիչի դասարանում:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1956թ.-ից՝ Հայֆիլհարմոնիայի մենակատար:
• 1957թ.-ից դասավանդում է Պ. Չայկովսկու անվան երաժշտական 10-ամյա դպրոցում:
• 1962թ.-ից դասավանդում է Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում:

Ձեռքբերումներ

• 1955թ.՝ Հանուշ Վիհանի անվան թավջութակահարների միջազգային մրցույթի դափնեկիր (2-րդ մրցանակ) (Պրահա, Չեխիա):
• 1957թ.՝ Հայաստանի երիտասարդության առաջին փառատոնի դափնեկիր (1-ին մրցանակ):
• 1961թ.՝ Մոսկվայի երաժիշտ-կատարողների համամիութենական մրցույթի դափնեկիր (1-ին մրցանակ):
• 1963թ.՝ ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստ:
• 1968թ.՝ Բուլղարիայի Ռուսե քաղաքի պատվավոր քաղաքացի:
• 1973թ.՝ ՀԽՍՀ Պետական մրցանակ:
• 1980թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
• 1981թ.-ից՝ պրոֆեսոր:
• 1987թ.՝ ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության կողմից «Աշխատանքի վետերան» մեդալ:
• 2007թ.՝ Հայ արվեստի ասպետ:
• 2012թ.՝ «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ:
• 2016թ.՝ ՀՀ վարչապետի ոսկե հուշամեդալ:
• 2017թ.՝ «Նաիրի» համահայկական երաժշտական փառատոնի գլխավոր մրցանակ:
• 2018թ.՝ Հայաստանի երաժշտական ընկերության «Կոմիտաս» հուշամեդալ:

Այլ

• Թավջութակային գրականության բազում ստեղծագործություններ, որոնց գերակշիռ մասի առաջին կատարողն է եղել, գրվել են Մեդեա Աբրահամյանի կատարողական արվեստի շնորհիվ: Նրան նվիրված ստեղծագործություններ են հորինել հայ և օտարազգի մի քանի տասնյակ կոմպոզիտորներ (Էդուարդ Միրզոյան, Ալեքսանդր Հարությունյան, Ավետ Տերտերյան, Էդգար Հովհաննիսյան, Արտեմի Այվազյան, Ղազարոս Սարյան, Ադամ Խուդոյան, Մարտուն Իսրայելյան, Աշոտ Զոհրաբյան, Ռուբեն Սարգսյան, Էմին Արիստակեսյան, Էդվւարդ Հայրապետյան, Ալեքսանդր Աճեմյան, Վարդան Աճեմյան, Սեպուհ Աբգարյան, Ալիսիա Թերզյան, Լևոն Աստվածատրյան, Սուրեն Զաքարյան, Էդուարդ Սադոյան, Յուրի Գևորգյան, Իզաբելլա Արազովա, Ֆելիքս Գլոնտի, Ալմաշի Զոլտան, Եժի Մլոդիևսկի, Թենգիզ Շավլոխաշվիլի, Յուրի Լանյուկ և ուրիշներ):
• Հայ առաջին թավջութակահարն է, ով պատուհան բացեց դեպի միջազգային հեղինակավոր բեմեր: Համերգներով հանդես է եկել աշխարհի բազմաթիվ երկրներում՝ ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Իսլանդիայում, Արգենտինայում, Ուրուգվայում, Սիրիայում, Լիբանանում, Կորեայում, Ռումինիայում, Հունգարիայում, Բուլղարիայում, Լեհաստանում, Բելգիայում, Լյուքսեմբուրգում, նախկին խորհրդային հանրապետություններում և այլ երկրներում։ *Ելույթներ է ունեցել աշխարհի ամենահեղինակավոր համերգասրահներում, ինչպիսիք են Նյու Յորքի «Carnegie Hall», Փարիզի «Théâtre des Champs Elysées», «Salle Pleyel», Բուենոս Այրեսի «Teatro Colón», Լյուքսեմբուրգի «Grand Théâtre», Մոսկվայի «Bolshoi Théâtre» և այլուր:
• Որպես երաժշտական փառատոների ժյուրիի անդամ և նախագահ՝ հանդես է եկել տարբեր երկրներում, վարել վարպետության դասեր:
• Նրա դպրոցն այսօր լայն ճանաչում ունի ոչ միայն Հայաստանում, այլև նրա սահմաններից դուրս: Նրա հայ, ռուս, չինացի, իրանցի և տարբեր այլ ազգությունների ուսանողներն այսօր փայլում են ԱՄՆ-ի, Մեքսիկայի, Ֆրանսիայի, Պորտուգալիայի, Գերմանիայի, Շվեյցարիայի, Բուլղարիայի և այլ երկրների բեմերում:
• 1965թ.՝ Երևանի քաղաքային Սովետի պատգամավոր:

Մեջբերումներ Մեդեա Աբրահամյանից

• Իմ երջանկությունը ես որոնել եմ երաժշտության հետ անմիջական շփմամբ: Այն ինձ համար եղել է ինքնարտահայտման միակ միջոցը, ունկնդրին իմ ձայնը հասցնելու միակ հնարավորությունը:

Մեջբերումներ Մեդեա Աբրահամյանի մասին

• Մեդեա Աբրահամյանը նշանավոր, տաղանդավոր, վիթխարի մասշտաբի տեր կատարող է: Իր համերգային-կատարողական լայն գործունեությամբ նա հայտնի է ոչ միայն Խորհրդային միությունում, այլև նրա սահմաններից դուրս: Հատկապես ցանկանում եմ նշել նրա ներդրումը խորհրդային կոմպոզիտորների կողմից թավջութակի համար գրված երկերի ստեղծման գործում: Մասնավորապես, եթե չլիներ նրա ոգեշունչ արվեստը, մենք չէինք ունենա հայ կոմպոզիտորների հայտնի ստեղծագործությունների մի ամբողջ շարք: - Թավջութակահար, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, Գրեմի հնգակի մրցանակակիր Մստիսլավ Ռոստրոպովիչ
• Իմ ամենասիրելի երևույթներից մեկը, որ ընկալում եմ որպես հրաշք, Մեդեա Աբրահամյանն է: Չկանխատեսվող մտածողություն, տարերայնություն, ոչ սովորական անհատականություն, որում գերիշխողը երաժշտությունն է: - Կոմպոզիտոր, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Էդուարդ Միրզոյան
• Մեդեայի արվեստը վաղուց ի վեր առաջ է անցել գերադրական աստիճանի որակումներից և ձեռքբերել հայկական կոնյակին բնորոշ հատկանիշներ: - Երաժշտագետ, արվեստագիտության դոկտոր Մարգարիտա Ռուխկյան
• Թավջութակահարուհի Մեդեա Աբրահամյանն արտասովոր արվեստագետ է: Նրան ճանաչում և գնահատում են Եվրոպայում: Հնչյունի այնպիսի որակ, ինչպիսին ունի նա, հազվադեպ է պատահում: Նրա կատարման իրական հմայքը հաղորդում է ջերմ խառնվածքը, որը ղեկավարվում և հաղորդվում է փայլուն բանականությամբ: Դա՛ է նրա հիասքանչ կատարման հիմնական աղբյուրը: - Երաժշտական քննադատ, ակադեմիկոս Նապոլեոն Կաբրերա (Արգենտինա)
• Մեդեա Աբրահամյանի փայլուն, անկրկնելի տաղանդն ու արվեստը և, անտարակույս, ստեղծագործական շահագրգռվածությունն ուղղակի շնչավորեցին թավջութակի հայ երաժշտության առաջընթացը: Հայ գործիքային երաժշտության ոչ մի ժանր այնպիսի վերելք չապրեց, ինչպես թավջութակային երաժշտությունը: - Կոմպոզիտոր, պրոֆեսոր Աշոտ Զոհրաբյան

Նկարներ

• 

  Աբրահամյան Մեդեա:

• 

  Աբրահամյան Մեդեա:

• 

  Աբրահամյան Մեդեան Առնո Բաբաջանյանի և այլոց հետ:

• 

  Կոմպոզիտոր Էդուարդ Միրզոյանի հետ:

• 

  Մեծանուն արվեստագետը:

• 
• 
• 
• 
• 

Հրապարակումներ մամուլում

• Հարցազրույց ՀՀ ժողովրդական արտիստ Մեդեա Աբրահամյանի հետ, Իրատես de facto , 2014:
• Մեդեա Աբրահամյան. Իմ սիրած վայրերը մնացել են անցյալում, Newmag ամսագիր, 2014:
• «Մեդեա Աբրահամյանը փայլուն թավջութակահարուհի է. հանդիսավորությամբ նշվեց նշանավոր երաժիշտի հոբելյանը»:
• «Մեդեա Աբրահամյանի մասին պատմող գրքի շնորհանդեսը՝ Սպենդիարյանի տուն-թանգարանում»:
• «Լույս է տեսել լեգենդար թավջութակահարուհի Մեդեա Աբրահամյանի մասին պատմող ժողովածուն»:

Տեսանյութեր

• Աբրահամյան Մեդեա: «Նվիրյալ Անձեր» Շողակաթ հ/ը:
• Medea Abrahamyan- Hov arek- Komitas.
• Ֆիլմ - Մեդեա Աբրահամյան, 1982:
• Edward Mirzoyan - Poeme - Medea Abrahamyan, 2001.
• Մեդեա Աբրահամյանի մեծարման երեկոն, Շողակաթ ՀԸ, 2013:
• Հարցազրույց. Մեդեա Աբրահամյան, Հանրային ՀԸ, 2016:
• Չակերտներ. Մեդեա Աբրահամյան, Հանրային ՀԸ, 2017:
• Մեդեա Աբրահամյանի 85-ամյակին նվիրված Սերգեյ Մանվելյանի «Մեդեա Աբրահամյան» գրքի շնորհանդեսը, Երկիր մեդիա ՀԸ, 2017:
• Իմ Երևանը. Մեդեա Աբրահամյան, Հանրային ՀԸ, 2018:
• Թավջութակահար Մեդեա Աբրահամյանի կյանքի և գործունեության մասին մենագրություն է գրվել, Շողակաթ ՀԸ, 2018:
• «Այսօրվա Երևանը խորթ է ինձ համար». Մեդեա Աբրահամյան, Երկրի հարցը, 08.03.2018:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Աննա Բարսամյան, Արաքսի Սարյան, Մեդեա Աբրահամյան, Երևան, 2000:
• Մեդեա Աբրահամյան, Կատարողի մտորումներ, Երևան, 2014 (հայերեն և ռուսերեն):
• Ռոզա Եղիազարյան, Մեներգ թավջութակի համար (Մեդեա Աբրահամյանի հուշերը), Երևան, 2016:
• Սերգեյ Մանվելյան, Մեդեա Աբրահամյան, Երևան, 2017:
• ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Աբրահամյան Մեդեա:
• Հայաստանի Հանրապետության շքանշանով և մեդալով պարգևատրելու մասին:
• ««ՆԱԻՐԻ» ՀԻՄՆԱԴՐԱՄ | Մեդեա Աբրահամյան»:
• AV Production - Մեդեա Աբրահամյան:
• МУЗЫКАЛЬНАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ.
• «TEMPORARY EXHIBITION AND CONCERT DEVOTED TO THE 80TH ANNIVERSARY OF THE VIOLONCELLIST MEDEA ABRAHAMYAN».