Ֆրիկ

Ֆրիկ
Фрик
Անգլերեն:	Frik
Հայերեն:	Ֆրիկ
Ծննդյան տարեթիվը:	1230-ական թթ.
Մահվան տարեթիվը:	1310-ական թթ.
Համառոտ տվյալներ: Բանաստեղծ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1230-ական թթ.:

Մահացել է 1310-ական թթ.:

Կրթություն

0000թ. ավարտել է քաղաքի թիվ 00 դպրոցը:

Բանքեր

• Ստեղծել է սոցիալական սուր բովանդակությամբ բանքեր.
  • «Ընդդէմ ֆալաքին եւ վասն բախտի»
  • «Վասն Արղուն-Ղանին եւ Բուղային»
  • «Բան ի Ֆրիկ գրքոյն» («Գանգատ»)
  • «Վասն դալեհի եւ բրջի»

Ձեռքբերումներ

• 2008թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:
• 2009թ.՝ Ակադեմիայի իսկական անդամ:
• 2012թ.՝ շքանշան «Վիլյամ Սարոյան»:

Այլ

• Կենսագրական տեղեկություններ չեն պահպանվել. հայտնի են միայն հոր և հորեղբոր անունները՝ Թագվոշ և Դոդոնա։ Ֆրիկի քերթվածքներում եղած որոշ անուղղակի տվյալներից ենթադրվում է, որ ծնվել է մոնղոլների Հայաստան կատարած արշավանքների սկզբներում։ Հավանաբար գերի է ընկել մոնղոլների ձեռքը, ապա փրկագնով ազատվել։ Եղել է հարուստ, սակայն հետագայում մասասչիներից (մոնղոլերեն՝ բանակին հանդերձանք, ձի, զենք մատակարարողներ) մեկի ընկերակիցը դառնալով՝ սնանկացել է, ընկել ծանր պարտքերի տակ։ Դրա համար էլ նրանից խլել էին իր ընտանիքը։ Ծերության հասակում թշվառ ու մենակ է եղել։ Ցանկացել է վանք մտնել, վանական դառնալ սակայն պարզ չէ արդյոք նա արել է այդ քայլը։
• Ֆրիկի բանաստեղծությունների մեծ մասը հայտնաբերել, մնացածները հավաքել և դրանց գիտաքննական բնագրերը հրատարակության է պատրաստել Տիրայր Վարդապետը:
• Ֆրիկի վերջին շրջանի ստեղծագործության մեջ սկսում են իշխել աշխարհի ունայնության մասին խոհերը, կրոնաբարոյախոսական թեմաները: Նա փառաբանում է աստվածային արարչագործությունը, խոսում հոգու և մարմնի հակամարտության, այսաշխարհային և հանդերձյալ կյանքի, մեղքերի քավության, Ահեղ դատաստանի մասին:
• Ֆրիկի բանքերն ինքնաբուխ ստեղծագործություններ են, աչքի են ընկնում թեմատիկ ու արտահայտչական միջոցների բազմազանությամբ, գեղեցիկ և ինքնատիպ պատկերներով, ժողողովրդական բանահյուսության տարրերի օգտագործմամբ: Ամենից շատ գործածել է հայրեն տաղաչափությունը:
• Ստեղծագործության կարևոր թեմաներն են ազգային ու սոցիալական խնդիրները:
• Ֆրիկի ֆալաքը (ճակատագիրը) համարում է անարդարդատավոր, որն անգետ, վատ, հիմար մարդկանց հարստության տեր է դարձնում, իսկ արժանավորներին՝ «ուղղորդ», իմաստուն մարդկանց թողնում է դժբախտ:
• «Գանգատ» բանաստեղծության մեջ Ֆրիկը վեճի է բռնվում ուղղակի Աստծու հետ, որի կամքով է բացատրում հասարակական խոր հակասությունները, դասերի և մարդկանց վիճակների մեծ տարբերությունը: Սակայն, ի վերջո, Ֆրիկը համակերպվում է Աստծու կամքին: Վերոնշյալ չորս բանքերը հեղինակին դարձնում են ոչ միայն հայ միջնադարյան, այլև համաշխարհային գրականության նշանավոր դեմքերից մեկը:

Նկարներ

• 

  նկարի նկարագրության տեքստ

Տեսանյութեր

• նկարագրության տեքստ:

Հրապարակումներ մամուլում

• նյութի նկարագրության տեքստ:

Մատենագիտություն

• Ֆրիկ, Բանաստեղծություններ, Ե., 1941:
• Ֆրիկ, Դիւան, Նյու Յորք, 1952:
• Ֆրիկ, Տաղեր. Ե, 1982:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
• Աբեղյան Մ., Երկեր, հ.4.,1970, էջ 288-342:
• Հովհաննիսյան Ա., Ֆրիկը պատմաքննական լույսի տակ. Ե., 1955:
• Ժամկոչյան Հ., Պատմա-բանասիրական դիտողություններ Ֆրիկի և նրա տաղերի մասին, ՊԲՀ, 1958, № 1: