Օվանեսով Ակիմ Կարապետի

Օվանեսով Ակիմ Կարապետի
Ованесов Аким
Այլ անուններ:	Հովհաննիսյան Հովակիմ
Անգլերեն:	Ovanesov Akim
Հայերեն:	Օվանեսով Ակիմ Կարապետի
Ծննդյան տարեթիվը:	1883
Ծննդավայրը:	Դոնի Ռոստով, Ռուսաստան
Մահվան տարեթիվը:	1966
Համառոտ տվյալներ: Նկարիչ, ԽՍՀՄ նկարիչների միության Ռոստովյան բաժնի առաջին նախագահ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1883թ. Ռուսաստանի Դոնի Ռոստով քաղաքում:

Մահացել է 0000թ. ամիս -ին Երկրի անվանում, քաղաքի կամ գյուղի անվանում:

Կրթություն

• 7 տարեկան հասակում ընդունվել է նախիջևանյան հայկական հոգևոր դպրոց, ուր սովորել է 4 տարի:
• Ուսումը շարունակել է Ռեալական ուսումնարանում, որտեղի նկարչության ուսուցիչ Ֆրինկեն նկատել է նրա ունակություններն ու խորհուրդ տվել Օվանեսովին ստանալ գեղարվեստական կրթություն:
• 1900թ. ամառային արձակուրդներին Պենզայից Նոր Նախիջևան է գալիս Պենզայի գեղարվեստական ուսումնարանի ուսանող Չերչոպովը:Նրանից Օվանեսովն իմանում է, որ Պենզայի գեղարվեստական ուսումնարանի տնօրենն ու դասախոսը հանրահայտ Կոնստանտին Ապոլոնովիչ Սավիցկին է:3 ամսում Չերչոպվը պատրաստեց Օվանեսով ուսումնարան ընդունվելու: Օվանեսովն Պենզայի ուսումնարանն ավարտեց 1906թ:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1906թ.-ից Օվանեսովը Նոր Նախիջևանի երկու եկեղեցական դպրոցներում դասավանդել է նկարչություն՝ ստանալով 16 ռուբլի և 66 կոպեկ աշխատավարձ: Դա բավական չէր ընտանիք պահելու համար, այնպես որ Օվանեսովը ստիպված էր նաև անհատական դասեր տալ և երբեմն սրբապատկերներ նկարել նկարիչ Չերեպախինի արվեստանոցում:
• Ուսումնարանն ավարտելուց երեք տարի անց Օվանեսովը սկսում է դասավանդել միջնակարգ ուսումնական հաստատություններում՝ կանացի Գոգոևյան գիմնազիայում և Ռոստովյան գեղարվեստական ուսումնարանի երեկոյան պարապմունքներին, ուր նրան հրավիրել էր «Նրբագեղ արվեստների միությունը»: 1912թ. Նախիջևանի և Ռոստովի նկարիչները գոյատևելու հնարավորություն ունենալու համար ծանրաբեռնված էին ուսումնական հաստատություններում դասավանդման աշխատանքներով, իսկ ստեղծագործական աշխատանքով կարող էին զբաղվել միայն կիրակի և տոն օրերին:
• Հեղափոխական շարժման տարիներին աշխատել է «Դոն-Ռոստում»:

Ձեռքբերումներ

• 2008թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:
• 2009թ.՝ Ակադեմիայի իսկական անդամ:
• 2012թ.՝ շքանշան «Վիլյամ Սարոյան»:

Այլ

• Ծնվել և մեծացել է Դոնի Ռոստովում, ուր նրա նախնիները տեղափոխվել են Ղրիմից XVIII դարում: Մանկությունն ու երիտասարդությունն անցել է Նոր Նախիջևանում:
• Պենզայի ուսումնարանում սովորելու ժամանակահատվածի աշխատանքներից շատերը վաճառվել են Իոսիֆ Պոկորնու Դոնի Ռոստովում գտնվող խանութում:
• Օվանեսով՝ Պենզայի ուսումնարանն ավարտած բոլոր համակուրսեցիները՝ Համբարձումյանը, Գագաևը, Դանիշինը, Նենաշևը, ավելի ուշ տեղափոխվել են Դոնի Ռոստով:
• 1906թ., ավարտելով Պենզայի ուսումնարանն ու արդեն ամուսնացած լինելով՝ Օվանեսովը կնոջ հետ անցնում է հարազատ Նոր Նախիջևան:
• 1917թ. Օվանեսովը նկարում է «Մայր» նկարը, որը, ըստ Մարտիրոս Սարյանի, Օվանեսովի լավագույն աշխատանքն էր: Նկարը ստեղծվել է հայ ազգի 1915թ. ողբերգության ազդեցության ներքո: Ըստ Օվանեսովի հիշողությունների՝ նկարի համար բնորդուհի չի պահանջվել, քանի որ ոչ մի բնորդուհի չէր կարող փոխանցել այն ողբերգությունն ու այն դինամիկան, որն արտահայտել է նկարիչը: «Մայր» կտավը հանրության ուշադրությունը գրավել է նաև 1920-ական թթ. քաղաքային ցուցահանդեսներում, երբ սովետական կարգերի հաստատումից հետո Ռոստովի գեղարվեստական կյանքը սկսեց հոսել նորմալ հունով: Այն նաև մեծ ուշադրության արժանացավ նկարչի՝ 1963թ. տեղի ունեցած անհատական ցուցահանդեսի ժամանակ:
• 1917թ. ստեղծվել է «Մայրը» կտավի 2-րդ տարբերակը: Այն ունի հետևյալ բովանդակությունը. խորը մթնշաղ, թիկունքով ծառին հենված հոգնած մայրը քնել է, իսկ երեխան պտտվում է նրա շուրջը, չորս կողմը սարեր և դաշտեր: Այս կտավը, ինչպես և շատ այլ նկարներ (վերանդայով և շատրվանով բակի հատվածի էտյուդը, Ապահովագրական ընկերության տնօրեն Բիրբուչուկի ընտանիքի անդամների դիմանկարները) տարվել են արտասահման:
• 1918թ. Օվանեսովը նկարում է «Լողացող կանայք» մեծ կոմպոզիցիան, իսկ 1920թ.՝ «Մեղեդի» էսքիզը: Ստեղծագործական աշխատանքի համար քիչ ժամանակ էր ճարվում: Ժամանակի 80%-ը վատնում էր միջնակարգ կրթական հաստատություններում դասավանդելու վրա, այդ թվում նաև գեղարվեստական ուսումնարանում, ուր «Նրբագեղ արվեստների միության» կողմից դասավանդելու էր հրավիրված նաև նկարիչ Լանսերեն: Նրա արվեստանոց էին հաճախում Մարտիրոս Սարյանն ու հանրահայտ մոսկվացի նկարիչ Մանուկ Ալաջալովը, երկուսն էլ՝ Նոր Նախիջևանի բնիկներ: Ըստ Օվանեսովի հիշողությունների՝ նրանք երկար ժամանակ էին անցկացնում վիճելով գեղարվեստի, էտյուդների հանդեպ վերաբերմունքի մասին:
• 1919թ. Դոնի Ռոստովն ընկավ հեղափոխական շարժման մեջ: Այս շրջանում Օվանեսովն աշխատել է «Դոն-Ռոստում»: Այն ժամանակ հայտնի ծաղրանկարիչ Ա.Ն. Վորոնեցկին, նկարիչներ Կ.Պ. Ռոտովը, Բ. Պոկրովսկին, Ե.Վ. Ժակը և Օվանեսովը պատրաստում էին ագիտացիոն ցուցանակներ: Դրանք ամրացվում էին մեծ պատուհաններին: Ժողովրդին դրանք հետաքրքրում էին, ինչի ապացույցն էր մեծ թվով մարդկանց հավաքները «Դոն-Ռոստի» պատուհանների մոտ: Օվանեսովը նաև գրաֆիկական նկարիչ էր, այնպես որ նրա ունակություններ ամբողջովին բավարարում էին «Դոն-Ռոստում» աշխատանքի համար:

Նկարներ

• 

  նկարի նկարագրության տեքստ

Տեսանյութեր

• Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:

Հրապարակումներ մամուլում

• Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:

Մատենագիտություն

• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45: