Վազգեն Ա

Վազգեն Ա
Вазген I
Vazgen A.jpg
Այլ անուններ: Լևոն Կարապետ Աբրահամի Պալճյան
Անգլերեն: Vazgen I
Հայերեն: Վազգեն Ա
Ծննդյան տարեթիվը: 20(3).9(10).1908
Ծննդավայրը: Բուխարեստ, Ռումինիա
Մահվան տարեթիվը: 18.08.1994
Մահվան վայրը: Էջմիածին, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ:
Ամենայն հայոց կաթողիկոս:

Բովանդակություն

Կենսագրություն

Ծնվել է 1908թ. սեպտեմբերի 20-ին (հոկտեմբերի 3) Ռումինիայի մայրաքաղաք Բուխարեստում:

Կրթություն

  • 1936թ. ավարտել է Բուխարեստի պետական համալսարանի գրականության և փիլիսոփայության ֆակուլտետը:
  • 1937թ. ավարտել է Բուխարեստի պետական համալսարանի գործնական մանկավարժության բաժինը:

Գործունեություն

  • 1930-ական թթ.-ից ազգային-հասարակական, այնուհետև եկեղեցական եռնադուն գործունեություն է ծավալել ռումինահայ գաղութում:
  • 1929-1943թթ. դասավանդել է Բուխարեստի հայկական դպրոցներում:
  • 1937-1938թթ. Բուխարեստում հիմել և հրատարակել է «Հերկ» գիտահասարակական ամսագիրը:
  • 1943թ. Աթենքում ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա:
  • 1943թ. նշանակվել է Ռումինիայի հայոց թեմի առաջնորդի տեղապահ:
  • 1947-1955թթ.՝ Ռումինիայի հայոց թեմի առաջնորդ:
  • 1955թ.-ից՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս:

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Ամենայն հայոց կաթողիկոս

  • Ընտրվելով կաթողիկոս՝ ծավալել է եկեղեցաշինարարական-վերականգնողական լայն գործունեություն:
  • Մեծ ներդրում ունի հայրենիք-սփյուռք կապերի ամրապնդման, հոգևոր մշակութային նոր արժեքների ստեղծման, հների հավաքման գործում:
  • Հեղինակ է իմաստասիրական ու հրապարակախոսական բնույթի և հայագիտական ուսումնասիրությունների:
  • Զգալի ավանդ ունի էկումենյան շարժման և միջեկեղեցական հարաբերությունների ընդլայնման ասպարեզում:
  • Մասնակցել է կրոնական գործիչների՝ հանուն խաղաղության, զինաթափման և ժողովուրդների միջև արդար հարաբերությունների հաստատման համաշխարհային համաժողովներին (Մոսկվա, Բեռլին, Հելսինկի):
  • 1988թ. փետրվարի 25-ին Արցախը Հայաստանին վերամիավորելու հարցով դիմել է ԽՍՀՄ նախագահ Մ. Գորբոչովին, Արցախյան շարժման ընթացքում խորհրդային և միջազգային ատյաններում լսելի է դարձրել արցախահայության ձայնը:
  • 1989թ.-ին վերահաստատել է հայ եկեղեցու Արցախի թեմը, ձեռնարկել է մի շարք վանքերի վերաբացումն ու նորոգումը, վերաբացել է Սյունիքի և Գուգարքի թեմերը:
  • Մեծ է Վազգեն Ա-ի ավանդը «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի ստեղծման գործում, որին սատարելու և տեղային կառույցների ձևավորման համար 1992թ. մայիսի 28-ին հատուկ կոչով դիմել է Հայ եկեղեցու թեմակալ առաջնորդին:

Ձեռքբերումներ

  • 1948թ.՝ ծայրագույն վարդապետ:
  • 1951թ.՝ եպիսկոպոս:
  • 1952թ.՝ Ռումինական Հանրապետության խաչի շքանշան:
  • 1962թ.՝ Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրիի անվան մեդալ:
  • 1968թ.՝ Աշխարհի պաշտպանության Խորհրդային կոմիտեի ոսկե մեդալ:
  • 1968թ.՝ Պատվո շքանշան:
  • 1978թ.՝ Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան:
  • 1991թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ պատվավոր անդամ:
  • 1994թ. ՀՀ «Հայրենիք» շքանշան:
  • 1994թ., հուլիսի 28՝ Հայաստանի ազգային հերոս:

Այլ

  • Վեհափառ հայրապետի շնորհիվ փրկվել ու Երևանի Մատենադարանին են հանձնվել «Վեհափառի» և «Վեհամոր» անուններով կնքված երկու Ավետարանները, Թորոս Ռոսլինի ծաղկած «Զեյթունի Ավետարանը» և «Մալաթիայի Ավետարանը», Թովմա Արծրունու «Պատմություն Արծրունյաց տան» աշխատության պահպանված միակ ձեռագիր օրինակը և բազմաթիվ այլ ձեռագրեր, արժեքավոր վավերագրեր։
  • Հաջորդել է Գևորգ Զ Չորեքչյանին:
  • Նրան հաջորդել է Գարեգին Ա Սարգիսյանը:

Նկարներ

Տեսանյութեր

Հրապարակումներ մամուլում

Մատենագիտություն

  • Վազգեն Ա, Մուս լերան հայերը Ֆրանց Վերֆելի վէպին մէջ, Բուխարեստ, 1940:
  • Վազգեն Ա, Խրիմէան Հայրիկ որպէս դաստիարակ, Բուխարեստ, 1943:
  • Վազգեն Ա, Խօսք Հայրենիքի մասին, Բուխարեստ, 1945:
  • Վազգեն Ա, Հայրենիքի արեւին տակ, Բուխարեստ, 1954:
  • Վազգեն Ա, Կենսագրություն, կոնդակներ, քարոզներ, ճառեր, ելույթներ, գիրք 1-4, Էջմիածին, 1958-1983:
  • Վազգեն Ա, Մեր պատարագը, Էջմիածին, 1990:
  • Վազգեն Ա, Գալիքի տեսիլքով, գիրք 1, 2, Էջմիածին, 1988, 1993:

Տե՛ս նաև