«Շահամիրյան Շահամիր»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
| (Միևնույն մասնակցի 2 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
| name-am = Շահամիրյան Շահամիր | | name-am = Շահամիրյան Շահամիր | ||
| name-am-aliases = | | name-am-aliases = | ||
| − | | name-ru = | + | | name-ru = Шагамирян Шагамир |
| name-ru-aliases = | | name-ru-aliases = | ||
| name-lat = | | name-lat = | ||
| − | | name-en = | + | | name-en = Shamiryan Shamir |
| name-fr = | | name-fr = | ||
| image = Shamiryan Shamir.jpg | | image = Shamiryan Shamir.jpg | ||
| Տող 12. | Տող 12. | ||
| death-date = 1797 | | death-date = 1797 | ||
| death-place = | | death-place = | ||
| − | | description = Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ: | + | | description = Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, վաճառական: |
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| Տող 18. | Տող 18. | ||
Մահացել է 1797թ.: | Մահացել է 1797թ.: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
| Տող 26. | Տող 23. | ||
*Մադրասում զբաղվել է դերձակությամբ, առնտրով: | *Մադրասում զբաղվել է դերձակությամբ, առնտրով: | ||
*1771թ. Մադրասում հիմնել է հայկական տպարան: | *1771թ. Մադրասում հիմնել է հայկական տպարան: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| Տող 44. | Տող 36. | ||
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | + | Image 4948Shahamir.jpg|«Որոգայթ փառաց»-ի տիտղոսաթերթը | |
| + | 330px-VorogaytParats SHahamiryan.jpg | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| Տող 63. | Տող 50. | ||
*Համբարձումյան Ռ., «Որոգայթ փառաց». Ակունքները, այժմէականութիւնը եւ առանձնայատկութիւնները, Երևան, 1999: | *Համբարձումյան Ռ., «Որոգայթ փառաց». Ակունքները, այժմէականութիւնը եւ առանձնայատկութիւնները, Երևան, 1999: | ||
*[http://www.historyofarmenia.am/am/Encyclopedia_of_armenian_history_Shahamir_Shahamiryan ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Շահամիրյան Շահամիր:] | *[http://www.historyofarmenia.am/am/Encyclopedia_of_armenian_history_Shahamir_Shahamiryan ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Շահամիրյան Շահամիր:] | ||
| − | *[http://www. | + | *[http://encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1436 Շահամիրյան Շահամիր:] |
| + | *[http://azatamartiki-hishatakaran.jimdo.com/2014/01/21/%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%A3%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6-%D5%B7%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D6%80-%D5%B7%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ ԱԶԳԱՅԻՆ ԳԱՂԱՓԱՐԱԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆ: Շահամիր Շահամիրյան:] | ||
| + | *[http://akunq.net/am/?p=38402 Մադրասի հայրենասիրական խմբակը:] | ||
| + | *[http://www.findarmenia.com/arm/history/22/409/411 Շահամիր Շահամիրյանի «Որոգայթ փառաց» և Մովսես Բաղրամյանի «Նոր տետրակ, որ կոչի Յորդորակ» աշխատությունները:] | ||
| + | *[http://books.nt.am/readbook.php?page=69&ID=197 Հայկական էլեկտրոնային գրադարան - Նոյյան տապան ...:] | ||
| + | *[http://www.hayzinvor.am/11149.html ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԼՈՒՍԱՎՈՐՈՒԹՅԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐԱԽՈՍԸ:] | ||
| + | *[http://lraber.asj-oa.am/5087/1/1984-3%2841%29.pdf ՄԱԴՐԱՍԻ ՏՊԱԳՐԱՏԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ:] | ||
| − | [[Category:Ազատագրական շարժման գործիչներ]] | + | [[Category:Ազատագրական շարժման գործիչներ]] [[Category:Վաճառականներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 11:23, 29 Ապրիլի 2015-ի դրությամբ
| Շահամիրյան Շահամիր | |
| Шагамирян Шагамир | |
| |
| Անգլերեն: | Shamiryan Shamir |
| Հայերեն: | Շահամիրյան Շահամիր |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 1723 |
| Մահվան տարեթիվը: | 1797 |
| Համառոտ տվյալներ: Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, վաճառական: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1723թ.:
Մահացել է 1797թ.:
Աշխատանքային գործունեություն
- Հայ բուրժուա–լուսավորական գաղափարախոսության հիմնադիրը:
- Մադրասում զբաղվել է դերձակությամբ, առնտրով:
- 1771թ. Մադրասում հիմնել է հայկական տպարան:
Այլ
- Հնդկաստան է գաղթել Նոր Ջուղայից (Պարսկաստան), հաստատվել Մադրասում, դարձել մեծահարուստ:
- Եռանդուն գործունեություն է ծավալել Մադրասի հայ համայնքին առնչվող խնդիրների լուծման, ինչպես նան Հայաստանի ազատագրության համար:
- Շարադրել է Մադրասի հայերի ինքնավարության կանոնադրությունը՝ «Տետրակ որ կոչի նշաւակ»:
- Վճռական դեր է խաղացել Մադրասի խմբակի ստեղծման գործում:
- Շահամիրյանի գաղափարների վրա մեծ ազդեցություն է գործել Մադրասում հաստատված Մովսես Բաղրամյանը:
- Շահամիրյանը Մադրասում հիմնած հայկական տպարանում 1788-1789թթ. հրատարակել է իր շարադրած «Որոգայթ փառաց»–ը (սահմանադրության առաջին նախագիծը հայ իրականության մեջ և աշխարհում) և այլ քաղաքական–հրապարակախոսական գրքեր:
- Ձգտել է ազատագրական շարժման մեջ ներգրավել նաև Վրաց թագավոր Հերակլ II–ին՝ հայ-վրացական ռազմական դաշինքն ամուր հենարան համարելով թուրք-պարսկական նվաճողներից Այսրկովկասն ազատագրելու և հետագա ոտնձգություններից պաշտպանելու համար։ Սակայն հասկանալով, որ հայ-վրացական ուժերն առանց Ռուսաստանի ռազմաքաղաքական օգնության անկարող են ազատագրել և տնական անկախություն ապահովել Հայաստանին ու Վրաստանին, Շահամիրկյանը սերտ կապեր է հաստատել ռուսական արքունիքի, ինչպես նան Հ. Արղությանի, Հ. Լազարյանի և այլոց հետ։
- 1780-ական թթ., երբ Ռուսաստանը ծրագրում էր արշավել Այսրկովկաս, Շահամիրյանը Ռուսաստանի ն ապագա հայկական պետության միջև հարաբերությունների, ինչպես նան Հայաստանում ստեղծվելիք կարգերը բնութագրող դաշնագրի նախագիծ է ներկայացրել ռուսական արքունիքին, ըստ որի՝ ազատագրվող Հայաստանում պետք է հաստատվեին հանրապետական կարգեր:
Նկարներ
«Որոգայթ փառաց»-ի տիտղոսաթերթը
Մատենագիտություն
- Շահամիրյան Շ., Տետրակ որ կոչի նշաւակ, 1783:
- Շահամիրյան Շ., Որոգայթ փառաց, 1788-1789:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Գրիգորյան Գ., Հայ առաջավոր հւսսարա–կական-քաղաքակւսն մտքի պատմությունից, Երևան, 1957:
- Ավդալբեգյան Թ. Շահամիր Շահամիրյանն ու հնդկահայոց համայնական ինքնավարությունը XVIII դարում, տես Հայագիտական հետազոտություններ գրքում, Երևան, 1969:
- Համբարձումյան Ռ., «Որոգայթ փառաց». Ակունքները, այժմէականութիւնը եւ առանձնայատկութիւնները, Երևան, 1999:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Շահամիրյան Շահամիր:
- Շահամիրյան Շահամիր:
- ԱԶԳԱՅԻՆ ԳԱՂԱՓԱՐԱԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆ: Շահամիր Շահամիրյան:
- Մադրասի հայրենասիրական խմբակը:
- Շահամիր Շահամիրյանի «Որոգայթ փառաց» և Մովսես Բաղրամյանի «Նոր տետրակ, որ կոչի Յորդորակ» աշխատությունները:
- Հայկական էլեկտրոնային գրադարան - Նոյյան տապան ...:
- ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԼՈՒՍԱՎՈՐՈՒԹՅԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐԱԽՈՍԸ:
- ՄԱԴՐԱՍԻ ՏՊԱԳՐԱՏԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ:
