«Շահազիզ Սմբատ Տեր-Սիմոնի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
| Տող 10. | Տող 10. | ||
| birth-date = 05.09.1840 | | birth-date = 05.09.1840 | ||
| birth-place = Աշտարակ, Հայաստան | | birth-place = Աշտարակ, Հայաստան | ||
| − | | death-date = | + | | death-date = 24.12.1907 |
| death-place = Մոսկվա, Ռուսաստան | | death-place = Մոսկվա, Ռուսաստան | ||
| description = Բանաստեղծ, մանկավարժ, հրապարակախոս: | | description = Բանաստեղծ, մանկավարժ, հրապարակախոս: | ||
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| − | Ծնվել է | + | Ծնվել է 1840թ. սեպտեմբերի 5-ին Հայաստանի Աշտարակ քաղաքում: |
| − | Մահացել է | + | Մահացել է 1907թ. դեկտեմբերի 24-ին Ռուսաստանի Մոսկվա քաղաքում: |
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
| Տող 26. | Տող 26. | ||
*1873-1897թթ.՝ Լազարյան ճեմարանի ուսուցիչ: | *1873-1897թթ.՝ Լազարյան ճեմարանի ուսուցիչ: | ||
*1861թ.-ից աշխատակցել է «Հյուսիսափայլ» ամսագրին: | *1861թ.-ից աշխատակցել է «Հյուսիսափայլ» ամսագրին: | ||
| + | *Ստեղծել է «Աբովյան-Նազարյան» հիմնադրամը: | ||
| + | **1898-1899թթ. Մոսկվայում կազմակերպել և գլխավորել է համիդյան կոտորածներից որբացած հայ երեխաների խնամքի ու կրթության գործը: | ||
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
| Տող 34. | Տող 36. | ||
*1860թ. Մոսկվայում լույս է տեսել Շահազիզի «Ազատութեան ժամեր» գրաբար և աշխարհաբար բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն: | *1860թ. Մոսկվայում լույս է տեսել Շահազիզի «Ազատութեան ժամեր» գրաբար և աշխարհաբար բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն: | ||
*«Լևոնի վիշտը» ժողովածուն ամփոփում է համանուն պոեմը (հեղինակն անվանել է «ժամանակակից վէպք») և բանաստեղծություններ, որոնցում բողոքում է սոցիալական ճնշման («Ազգային վիճակ»), բռնակալության դեմ («Բռնավոր սուլթան»), ձոներգում Զեյթունի հերոսամարտը («Եզվիտներ և Զեյթուն»), գովերգում հայրենի բնաշխարհը, հայրենիքը («Գիշեր»): | *«Լևոնի վիշտը» ժողովածուն ամփոփում է համանուն պոեմը (հեղինակն անվանել է «ժամանակակից վէպք») և բանաստեղծություններ, որոնցում բողոքում է սոցիալական ճնշման («Ազգային վիճակ»), բռնակալության դեմ («Բռնավոր սուլթան»), ձոներգում Զեյթունի հերոսամարտը («Եզվիտներ և Զեյթուն»), գովերգում հայրենի բնաշխարհը, հայրենիքը («Գիշեր»): | ||
| − | *Շահազիզի բանաստեղծություններից առավել հայտնին «Երազն» է, որը վերածվել է երգի: Շահազիզի գրական-մանկավարժական գործունեության 30-ամյակի (1892) առթիվ արտասանած ճառերը, հոդվածներն ու նրա յոթ բանաստեղծությունը հրատարակվել են «Յոբելեանի տարեդարձ» | + | *Շահազիզի բանաստեղծություններից առավել հայտնին «Երազն» է, որը վերածվել է երգի: |
| + | *Շահազիզի գրական-մանկավարժական գործունեության 30-ամյակի (1892) առթիվ արտասանած ճառերը, հոդվածներն ու նրա յոթ բանաստեղծությունը հրատարակվել են «Յոբելեանի տարեդարձ» ժողովածուում, որից ստացած գումարով Շահազիզը ստեղծել է «Աբովյան-Նազարյան» հիմնադրամը: | ||
| + | *Շահազիզի գրական ժառանգության մեջ նշանակալի տեղ ունի հրապարակախոսությունը: Շահազիզը կարևորել է աշխարհաբարը («Հրապարակախօս ձայն»), քննադատել ուսուցման և դաստիարակության հին համակարգը («Ամառնային նամակներ»), դատապարտել ռուսական իշխանությունների հայահալած քաղաքականությունը, բռնակալությունը («Յիշողութիւններ Վարդանանց տօնի առիթով»), եվրոպական և թուրքական քաղաքականությունը («Մի քանի խօսք իմ ընթերցողներին»): | ||
*Թաղված է հայոց գերեզմանատանը: | *Թաղված է հայոց գերեզմանատանը: | ||
| Տող 51. | Տող 55. | ||
*Շահազիզ Ս., Ազատութեան ժամեր, բանաստեղծությունների ժողովածու, Մոսկվա, 1860: | *Շահազիզ Ս., Ազատութեան ժամեր, բանաստեղծությունների ժողովածու, Մոսկվա, 1860: | ||
*Շահազիզ Ս., Լևոնի վիշտը, ժողովածու, 1865: | *Շահազիզ Ս., Լևոնի վիշտը, ժողովածու, 1865: | ||
| + | *Շահազիզ Ս., Յոբելեանի տարեդարձ, ժողովածու, 1893: | ||
| + | *Շահազիզ Ս., Հրապարակախօս ձայն, 1881: | ||
| + | *Շահազիզ Ս., Ամառնային նամակներ, 1897: | ||
| + | *Շահազիզ Ս., Յիշողութիւններ Վարդանանց տօնի առիթով, 1901: | ||
| + | *Շահազիզ Ս., Մի քանի խօսք իմ ընթերցողներին, 1903: | ||
*Շահազիզ Ս., Բանաստեղծություններ, Երևան, 1980: | *Շահազիզ Ս., Բանաստեղծություններ, Երևան, 1980: | ||
*Շահազիզ Ս., Չափածո երկեր (Լիակտ. ժողովախու), Երևան, 1993: | *Շահազիզ Ս., Չափածո երկեր (Լիակտ. ժողովախու), Երևան, 1993: | ||
| Տող 62. | Տող 71. | ||
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:] | *[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Մանկավարժներ]] [[Category:Հրապարակախոսներ]] |
09:05, 13 Ապրիլի 2015-ի տարբերակ
| Շահազիզ Սմբատ Տեր-Սիմոնի | |
| Шахазиз Смбат Тер-Семенович | |
| |
| Այլ անուններ: | Շահազիզյանց, Շահազիզյան |
| Անգլերեն: | Shahaziz Smbat |
| Հայերեն: | Շահազիզ Սմբատ Տեր-Սիմոնի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 05.09.1840 |
| Ծննդավայրը: | Աշտարակ, Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 24.12.1907 |
| Մահվան վայրը: | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Համառոտ տվյալներ: Բանաստեղծ, մանկավարժ, հրապարակախոս: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1840թ. սեպտեմբերի 5-ին Հայաստանի Աշտարակ քաղաքում:
Մահացել է 1907թ. դեկտեմբերի 24-ին Ռուսաստանի Մոսկվա քաղաքում:
Կրթություն
- 1860թ. ավարտել է Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանը:
- Ավարտել է Լազարյան ճեմարանին կից լիցեյը:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1873-1897թթ.՝ Լազարյան ճեմարանի ուսուցիչ:
- 1861թ.-ից աշխատակցել է «Հյուսիսափայլ» ամսագրին:
- Ստեղծել է «Աբովյան-Նազարյան» հիմնադրամը:
- 1898-1899թթ. Մոսկվայում կազմակերպել և գլխավորել է համիդյան կոտորածներից որբացած հայ երեխաների խնամքի ու կրթության գործը:
Ձեռքբերումներ
- 1867թ.՝ արևելյան լեզուների գիտությունների թեկնածու:
Այլ
- Երվանդ Շահազիզի հորեղբայրը:
- 1860թ. Մոսկվայում լույս է տեսել Շահազիզի «Ազատութեան ժամեր» գրաբար և աշխարհաբար բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն:
- «Լևոնի վիշտը» ժողովածուն ամփոփում է համանուն պոեմը (հեղինակն անվանել է «ժամանակակից վէպք») և բանաստեղծություններ, որոնցում բողոքում է սոցիալական ճնշման («Ազգային վիճակ»), բռնակալության դեմ («Բռնավոր սուլթան»), ձոներգում Զեյթունի հերոսամարտը («Եզվիտներ և Զեյթուն»), գովերգում հայրենի բնաշխարհը, հայրենիքը («Գիշեր»):
- Շահազիզի բանաստեղծություններից առավել հայտնին «Երազն» է, որը վերածվել է երգի:
- Շահազիզի գրական-մանկավարժական գործունեության 30-ամյակի (1892) առթիվ արտասանած ճառերը, հոդվածներն ու նրա յոթ բանաստեղծությունը հրատարակվել են «Յոբելեանի տարեդարձ» ժողովածուում, որից ստացած գումարով Շահազիզը ստեղծել է «Աբովյան-Նազարյան» հիմնադրամը:
- Շահազիզի գրական ժառանգության մեջ նշանակալի տեղ ունի հրապարակախոսությունը: Շահազիզը կարևորել է աշխարհաբարը («Հրապարակախօս ձայն»), քննադատել ուսուցման և դաստիարակության հին համակարգը («Ամառնային նամակներ»), դատապարտել ռուսական իշխանությունների հայահալած քաղաքականությունը, բռնակալությունը («Յիշողութիւններ Վարդանանց տօնի առիթով»), եվրոպական և թուրքական քաղաքականությունը («Մի քանի խօսք իմ ընթերցողներին»):
- Թաղված է հայոց գերեզմանատանը:
Նկարներ
նկարի նկարագրության տեքստ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Շահազիզ Ս., Ազատութեան ժամեր, բանաստեղծությունների ժողովածու, Մոսկվա, 1860:
- Շահազիզ Ս., Լևոնի վիշտը, ժողովածու, 1865:
- Շահազիզ Ս., Յոբելեանի տարեդարձ, ժողովածու, 1893:
- Շահազիզ Ս., Հրապարակախօս ձայն, 1881:
- Շահազիզ Ս., Ամառնային նամակներ, 1897:
- Շահազիզ Ս., Յիշողութիւններ Վարդանանց տօնի առիթով, 1901:
- Շահազիզ Ս., Մի քանի խօսք իմ ընթերցողներին, 1903:
- Շահազիզ Ս., Բանաստեղծություններ, Երևան, 1980:
- Շահազիզ Ս., Չափածո երկեր (Լիակտ. ժողովախու), Երևան, 1993:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Շահազիզ Ե., Սմբատ Շահազիզի կենսագրությունը, Երևան, 1944:
- Մանուկյան Ա., Սմբատ Շահազիզ, Երևան, 1959:
- Հովասափյան Հ., Սմբատ Շահազիզ, Երևան, 1960:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Շահազիզ Սմբատ:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:
