«Ներսես Մոկացի»–ի խմբագրումների տարբերություն
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Ներսես Մոկացի | name-am-aliases = Վանեցի, Բեղլու | name-ru = Фамилия Имя Отчество | name-ru-aliase...»:) |
|||
| (Միևնույն մասնակցի 2 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
| name-am = Ներսես Մոկացի | | name-am = Ներսես Մոկացի | ||
| name-am-aliases = Վանեցի, Բեղլու | | name-am-aliases = Վանեցի, Բեղլու | ||
| − | | name-ru = | + | | name-ru = Нерсес Мокаци |
| − | | name-ru-aliases = | + | | name-ru-aliases = Ванеци, Беглу |
| name-lat = | | name-lat = | ||
| − | | name-en = | + | | name-en = Nerses Mokatsi |
| name-fr = | | name-fr = | ||
| image = Boy.jpg | | image = Boy.jpg | ||
| Տող 15. | Տող 15. | ||
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| − | Ծնվել է | + | Ծնվել է մոտ 1575թ. Վանի նահանգի Մոկսի գավառի Հասկնջավ գյուղում: |
| − | Մահացել է | + | Մահացել է 1625թ. Վանա լճի Լիմ կղզում: |
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
| Տող 24. | Տող 24. | ||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
*Ներսես Մոկացու գործունեությունը կապված է Բաղեշի Ամրդոլու վանքի Հարանց անապատի և Լիմ անապատի ու իր հիմնադրած դպրոցի (1622) հետ: | *Ներսես Մոկացու գործունեությունը կապված է Բաղեշի Ամրդոլու վանքի Հարանց անապատի և Լիմ անապատի ու իր հիմնադրած դպրոցի (1622) հետ: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| − | *«Օրհնեալ | + | *Մշո Ս. Առաքելոց վանքի «Հարանց վարք»-ի հիշատակարանում ասվում է, թե 1609թ. Ներսես Մոկացին եղել է Երուսաղեմի Ս. Բարդուղիմեոս վանքում, այդտեղ էլ Բարսեղ Գավառացուց ստացել վարդապետական աստիճան: Իր կրթության, դաստիարակության և հասարակական գործունեության ամբողջ ժամանակը Ներսես Մոկացին անցկացրել է վանական միաբանությունների և դպրոցների միջավայրում: |
| + | *Ներսես Մոկացին ստեղծագործությունը կարելի է բաժանել 3 խմբի՝ պատմական, հոգու և մարմնի փոխհարաբերության, ավանդական-առասպելական: Պատական երկերում հեղինակը հաղորդում է այնպիսի փաստեր, որոնք չկան այլ աղբյուրներում: Այդպիսին է «Օրհնեալ տէր Յիսուս Փրկիչ» տողով սկսվող ներբողը, որը նվիրված է Սյունյաց Մեծ անապատի հիմնադրմանն ու հիմնադիրներին: Մի այլ գանձում պատկերել է Անդրեաս քահանայի նահատակությունը՝ շահ Աբբասի հրամանով (1617): «Ի հոլովել ժամանակին» տողով սկսվող ողբում նկարագրել է Սալահ ադ Դինի կողմից Երուսաղեմի գրավումը (1187): Ներսես Մոկացու փիլիսոփայական հայացքները դրսևորվել են «Մանուկ մտավարժ էի...» և «Վիճաբանություն երկնի և երկրի» այլաբանական բանաստեղծությունների մեջ: | ||
*Ներսես Մոկացու փիլիսոփայական հայացքները դրսևորվել են «Վիճաբանութիւն երկնի եւ երկրի» այլաբանական բանաստեղծության մեջ: Հոգու և մարմնի փոխհարաբերության հարցում գերադասությունը տալիս է մարմնին, երկնքի և երկրի հակադրության հարցում՝ երկրին: | *Ներսես Մոկացու փիլիսոփայական հայացքները դրսևորվել են «Վիճաբանութիւն երկնի եւ երկրի» այլաբանական բանաստեղծության մեջ: Հոգու և մարմնի փոխհարաբերության հարցում գերադասությունը տալիս է մարմնին, երկնքի և երկրի հակադրության հարցում՝ երկրին: | ||
| + | *«Մանուկ մտավարժ էի...» բանաստեղծությունում առկա են հեղինակի անձնական կյանքին վերաբերող որոշ տեղեկություններ: Տաղում Ներսես Մոկացին ձաղկել է մարդկային իրականության արատավոր երևույթները: | ||
| + | *Ներսես Մոկացու «Ներբողեան վիպասանական ի փոխումն Աստուածածին կուսին...» ընդարձակ քերթվածը՝ 100 տուն, գրվել է Երուսաղեմում. մնացած 300 տունը շարունակել է նրա աշակերտը՝ Ստեփանոս Շատախեցին: Այս ներբողյանը նվիրված է Աստվածածնի վերափոխմանը և Բարդուղիմեոս առաքյալի՝ Հայաստանում քրիստոնեություն տարածելուն: Այն յուրատեսակ գովք է՝ քրիստոնեության հաղթարշավի, աշխարհին օծյալ Փրկիչ պարգևող, ախտերը բուժող Աստվածամոր, նաև նոր, առաջադեմ գաղափարների՝ ընդդեմ հեթանոսական առասպելաբանության, կռապաշտության ու արատավոր սովորույթների: | ||
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | Պատկեր: | + | Պատկեր:Nerses Mokatsi.jpg |
</gallery> | </gallery> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| Տող 50. | Տող 42. | ||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
| − | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ. | + | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: |
| + | *«Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան 2002: | ||
*Ակինյան Ն., Բաղէշի դպրոցը, Վնն., 1952: | *Ակինյան Ն., Բաղէշի դպրոցը, Վնն., 1952: | ||
*Մնացականյան Ա., Հայկական միջնադարյան ժողովրդական երգեր, Երևան, 1956: | *Մնացականյան Ա., Հայկական միջնադարյան ժողովրդական երգեր, Երևան, 1956: | ||
*Խաչատրյան Պ., Հայ միջնադարյան պատմական ողբեր (ԺԴ-ԺԷ դդ.), Երևան, 1969: | *Խաչատրյան Պ., Հայ միջնադարյան պատմական ողբեր (ԺԴ-ԺԷ դդ.), Երևան, 1969: | ||
*[http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_mokaci_nerses. ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներես Մոկացի:] | *[http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_mokaci_nerses. ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներես Մոկացի:] | ||
| + | *[http://www.philosoma.ru/mokaci.php Армянский философ, поэт, просветитель Нерсес Мокаци.] | ||
[[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Կրթական-լուսավորչական գործիչներ]] [[Category:Փիլիսոփաներ]] | [[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Կրթական-լուսավորչական գործիչներ]] [[Category:Փիլիսոփաներ]] | ||
Ընթացիկ տարբերակը 11:50, 16 Նոյեմբերի 2015-ի դրությամբ
| Ներսես Մոկացի | |
| Нерсес Мокаци | |
| |
| Այլ անուններ: | Վանեցի, Բեղլու |
| Անգլերեն: | Nerses Mokatsi |
| Հայերեն: | Ներսես Մոկացի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 1575 |
| Ծննդավայրը: | Հասկնջավ, Վանի նահանգի Մոկսի գավառ |
| Մահվան տարեթիվը: | 1625 |
| Մահվան վայրը: | Վանա լճի Լիմ կղզի |
| Համառոտ տվյալներ: Բանաստեղծ, կրթական-լուսավորչական գործիչ, փիլիսոփա: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է մոտ 1575թ. Վանի նահանգի Մոկսի գավառի Հասկնջավ գյուղում:
Մահացել է 1625թ. Վանա լճի Լիմ կղզում:
Կրթություն
- Կրթություն է ստացել հորեղբոր՝ Հայրապետ վարդապետի մոտ, այնուհետև աշակերտել է Բարսեղ Աղբակեցուն:
Աշխատանքային գործունեություն
- Ներսես Մոկացու գործունեությունը կապված է Բաղեշի Ամրդոլու վանքի Հարանց անապատի և Լիմ անապատի ու իր հիմնադրած դպրոցի (1622) հետ:
Այլ
- Մշո Ս. Առաքելոց վանքի «Հարանց վարք»-ի հիշատակարանում ասվում է, թե 1609թ. Ներսես Մոկացին եղել է Երուսաղեմի Ս. Բարդուղիմեոս վանքում, այդտեղ էլ Բարսեղ Գավառացուց ստացել վարդապետական աստիճան: Իր կրթության, դաստիարակության և հասարակական գործունեության ամբողջ ժամանակը Ներսես Մոկացին անցկացրել է վանական միաբանությունների և դպրոցների միջավայրում:
- Ներսես Մոկացին ստեղծագործությունը կարելի է բաժանել 3 խմբի՝ պատմական, հոգու և մարմնի փոխհարաբերության, ավանդական-առասպելական: Պատական երկերում հեղինակը հաղորդում է այնպիսի փաստեր, որոնք չկան այլ աղբյուրներում: Այդպիսին է «Օրհնեալ տէր Յիսուս Փրկիչ» տողով սկսվող ներբողը, որը նվիրված է Սյունյաց Մեծ անապատի հիմնադրմանն ու հիմնադիրներին: Մի այլ գանձում պատկերել է Անդրեաս քահանայի նահատակությունը՝ շահ Աբբասի հրամանով (1617): «Ի հոլովել ժամանակին» տողով սկսվող ողբում նկարագրել է Սալահ ադ Դինի կողմից Երուսաղեմի գրավումը (1187): Ներսես Մոկացու փիլիսոփայական հայացքները դրսևորվել են «Մանուկ մտավարժ էի...» և «Վիճաբանություն երկնի և երկրի» այլաբանական բանաստեղծությունների մեջ:
- Ներսես Մոկացու փիլիսոփայական հայացքները դրսևորվել են «Վիճաբանութիւն երկնի եւ երկրի» այլաբանական բանաստեղծության մեջ: Հոգու և մարմնի փոխհարաբերության հարցում գերադասությունը տալիս է մարմնին, երկնքի և երկրի հակադրության հարցում՝ երկրին:
- «Մանուկ մտավարժ էի...» բանաստեղծությունում առկա են հեղինակի անձնական կյանքին վերաբերող որոշ տեղեկություններ: Տաղում Ներսես Մոկացին ձաղկել է մարդկային իրականության արատավոր երևույթները:
- Ներսես Մոկացու «Ներբողեան վիպասանական ի փոխումն Աստուածածին կուսին...» ընդարձակ քերթվածը՝ 100 տուն, գրվել է Երուսաղեմում. մնացած 300 տունը շարունակել է նրա աշակերտը՝ Ստեփանոս Շատախեցին: Այս ներբողյանը նվիրված է Աստվածածնի վերափոխմանը և Բարդուղիմեոս առաքյալի՝ Հայաստանում քրիստոնեություն տարածելուն: Այն յուրատեսակ գովք է՝ քրիստոնեության հաղթարշավի, աշխարհին օծյալ Փրկիչ պարգևող, ախտերը բուժող Աստվածամոր, նաև նոր, առաջադեմ գաղափարների՝ ընդդեմ հեթանոսական առասպելաբանության, կռապաշտության ու արատավոր սովորույթների:
Նկարներ
Մատենագիտություն
- Ներսես Մոկացի, Բանաստեղծություններ, աշխատասիր.՝ Ա. Դոլովսանյանի, Երևան, 1975:
- Ներսես Մոկացի, Բանաստեղծություններ, Երևան, 1985:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- «Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան 2002:
- Ակինյան Ն., Բաղէշի դպրոցը, Վնն., 1952:
- Մնացականյան Ա., Հայկական միջնադարյան ժողովրդական երգեր, Երևան, 1956:
- Խաչատրյան Պ., Հայ միջնադարյան պատմական ողբեր (ԺԴ-ԺԷ դդ.), Երևան, 1969:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներես Մոկացի:
- Армянский философ, поэт, просветитель Нерсес Мокаци.