«Նահապետ Ա Եդեսացի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
| Տող 2. | Տող 2. | ||
| name-am = Նահապետ Ա Եդեսացի | | name-am = Նահապետ Ա Եդեսացի | ||
| name-am-aliases = Ուռհայեցի | | name-am-aliases = Ուռհայեցի | ||
| − | | name-ru = | + | | name-ru = Наапет А Едесаци |
| − | | name-ru-aliases = | + | | name-ru-aliases = Ураеци |
| name-lat = | | name-lat = | ||
| − | | name-en = | + | | name-en = Nahapet A Edesatsi |
| name-fr = | | name-fr = | ||
| image = Nahapet A Rdesaci.jpg | | image = Nahapet A Rdesaci.jpg | ||
| Տող 18. | Տող 18. | ||
Մահացել է 1705թ. հունիսի 13-ին Հայաստանի Էջմիածին քաղաքում: | Մահացել է 1705թ. հունիսի 13-ին Հայաստանի Էջմիածին քաղաքում: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
*Եղել է Եդեսիայի եպիսկոպոսը, կաթողիկոսի խորհրդակիցն ու գործակիցը: | *Եղել է Եդեսիայի եպիսկոպոսը, կաթողիկոսի խորհրդակիցն ու գործակիցը: | ||
*1961թ.-ից.՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս: | *1961թ.-ից.՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| Տող 40. | Տող 32. | ||
*Կաթողիկոսական գահին Նահապետ Ա Եդեսացուն հաջորդել է [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%B2%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80_%D4%B1_%D5%8B%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%81%D5%AB Աղեքսանդր Ա Ջուղայեցին]: | *Կաթողիկոսական գահին Նահապետ Ա Եդեսացուն հաջորդել է [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%B2%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80_%D4%B1_%D5%8B%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%81%D5%AB Աղեքսանդր Ա Ջուղայեցին]: | ||
*Ամփոփվել է Ս. Շողակաթ եկեղեցու բակում: | *Ամփոփվել է Ս. Շողակաթ եկեղեցու բակում: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
| Տող 64. | Տող 41. | ||
*[https://nakhshkaryan.blogspot.am/2013/09/1691-1705.html#.V0VbToSyOko ՆԱՀԱՊԵՏ Ա ԵԴԵՍԱՑԻ | Qahana.am:] | *[https://nakhshkaryan.blogspot.am/2013/09/1691-1705.html#.V0VbToSyOko ՆԱՀԱՊԵՏ Ա ԵԴԵՍԱՑԻ | Qahana.am:] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Ամենայն հայոց կաթողիկոսներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 11:10, 25 Մայիսի 2016-ի դրությամբ
| Նահապետ Ա Եդեսացի | |
| Наапет А Едесаци | |
| |
| Այլ անուններ: | Ուռհայեցի |
| Անգլերեն: | Nahapet A Edesatsi |
| Հայերեն: | Նահապետ Ա Եդեսացի |
| Մահվան տարեթիվը: | 13.06.1705 |
| Մահվան վայրը: | Էջմիածին, Հայաստան |
| Համառոտ տվյալներ: Ամենայն հայոց կաթողիկոս: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծննդյան թվականը անհայտ է:
Մահացել է 1705թ. հունիսի 13-ին Հայաստանի Էջմիածին քաղաքում:
Աշխատանքային գործունեություն
- Եղել է Եդեսիայի եպիսկոպոսը, կաթողիկոսի խորհրդակիցն ու գործակիցը:
- 1961թ.-ից.՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս:
Այլ
- Հաջորդել է Եղիազար Ա Այնթապցուն:
- Կաթողիկոս է օծվել Մայր աթոռ Ս. Էջմիածնի միաբանության ընտրությամբ և հավանաբար հանգուցյալ կաթողիկոսի ցանկության համաձայն:
- Նահապետ Ա Եդեսացու հայրապետական գործունեության սկիզբը նշանավորվել է շինարարական աշխատանքներով: Կառուցել է Օշականի կամուրջը, Մայր աթոռի վանատունը, վերակառուցել Էջմիածնի Շողակաթ եկեղեցին (1694), վանատունն ու հարակից շինությունները, նորոգել Երևանի, Ձորագյուղի, Կոնդի, Քանաքեռի եկեղեցիները, Հրազդանից ջրանցք է անցկացրել վանքապատկան հողերը ոռոգելու համար, ընդարձակել է Էջմիածնի վանքի կալվածքները:
- Նահապետ Ա Եդեսացու անհաշտ գործելակերպի պատճառով Աղթամարի Թովմաս կաթողիկոսը 1693թ. խզել է հարաբերությունները Ս. Էջմիածնի հետ: Նահապետ Ա Եդեսացին Թովմաս կաթողիկոսի վրա զայրանալով՝ վերջինիս զրկել է կաթողիկոսությունից և Ավետիս եպիսկոպոսին ձեռնադրել է Աղթամարի կաթողիկոս: Սակայն Թովմասը թուրք կուսակալի օգնությամբ Ավետիսին վտարել է Աղթամարից և Սահակ Արծկեցի եպիսկոպոսին (որպեսզի իր ծերության պատճառով կաթողիկոսական աթոռը թափուր չմնա և անկախ լինի Ս. Էջմիածնից) օծել է աթոռակից: 1697թ. Թովմաս կաթողիկոսը թուրք կուսակալի միջոցով վտարել է Ս. Էջմիածնին հպատակ Վանի եպիսկոպոսին և Վանի եպիսկոպոսությունը ենթարկել Աղթամարի կաթողիկոսությանը:
- Մայր աթոռի միաբանները, դժգոհ Նահապետ Ա Եդեսացու կառավարումից, որովհետև, ըստ XVIII դ. պատմագիր Խաչատուր Ջուղայեցու, «սաստկութեամբ վարէր զգործ կաթողիկոսութեանն», Նախիջևանի և Գողթնի եպիսկոպոսների գլխավորությամբ դիմել են Նոր Ջուղայի հայերին՝ կաթողիկոսին գահընկեց անելու և Իրանա-Հնդկաստանի թեմի առաջնորդ Ստեփանոս Ջուղայեցուն կաթողիկոս կարգելուխնդրանքով: Կաթողիկոսը, զգալով իր անկարողությունը, ապաստանել է Թավրիզում: Ստեփանոս Ջուղայեցին ժամանել է Ս. Էջմիածին և 1695թ. օծվել կաթողիկոս: Սակայն տասը ամիս անց Նահապետ Ա Եդեսացին Իրանի շահ Սուլթան Հուսեյնի օգնությամբ գահընկեց է արել նրան և վերադարձել Էջմիածին:
- Պարսկական իշխանությունների հետ հարաբերությունները չվատացնելու նպատակով Նահապետ Ա Եդեսացին 1699թ. մերժել է Իսրայել Օրու՝ դավանափոխության միջոցով ազգային-ազատագրական պայքար ծավալելու ծրագիրը:
- Կաթողիկոսական գահին Նահապետ Ա Եդեսացուն հաջորդել է Աղեքսանդր Ա Ջուղայեցին:
- Ամփոփվել է Ս. Շողակաթ եկեղեցու բակում:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Չամչյանց Մ., Պատմութիւն Հայոց, հ. 3, Վնտ., 1786:
- Սիմեոն կաթողիկոս, Ջամբռ, Վաղարշապատ, 1873:
- Օրմանյան Մ., Ազգապատում, հ. 2, ԿՊ, 1914:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Նահապետ Ա Եդեսացի:
- ՆԱՀԱՊԵՏ Ա ԵԴԵՍԱՑԻ | Qahana.am:
