9011
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Եղել է Եդեսիայի եպիսկոպոսը, կաթողիկոսի խորհրդակիցն ու գործակիցը:
*1961թ.-ից.՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս:
==Այլ==
*Հաջորդել է Եղիազար Ա Այնթապցուն:
*Կաթողիկոս է օծվել Մայր աթոռ Ս. Էջմիածնի միաբանության ընտրությամբ և հավանաբար հանգուցյալ կաթողիկոսի ցանկության համաձայն:
*Նահապետ Ա Եդեսացու հայրապետական գործունեության սկիզբը նշանավորվել է շինարարական աշխատանքներով: Կառուցել է Օշականի կամուրջը, Մայր աթոռի վանատունը, վերակառուցել Էջմիածնի Շողակաթ եկեղեցին (1694), վանատունն ու հարակից շինությունները, նորոգել Երևանի, Ձորագյուղի, Կոնդի, Քանաքեռի եկեղեցիները, Հրազդանից ջրանցք է անցկացրել վանքապատկան հողերը ոռոգելու համար, ընդարձակել է Էջմիածնի վանքի կալվածքները:
*Նահապետ Ա Եդեսացու անհաշտ գործելակերպի պատճառով Աղթամարի Թովմաս կաթողիկոսը 1693թ. խզել է հարաբերությունները Ս. Էջմիածնի հետ: Նահապետ Ա Եդեսացին Թովմաս կաթողիկոսի վրա զայրանալով՝ վերջինիս զրկել է կաթողիկոսությունից և Ավետիս եպիսկոպոսին ձեռնադրել է Աղթամարի կաթողիկոս: Սակայն Թովմասը թուրք կուսակալի օգնությամբ Ավետիսին վտարել է Աղթամարից և Սահակ Արծկեցի եպիսկոպոսին (որպեսզի իր ծերության պատճառով կաթողիկոսական աթոռը թափուր չմնա և անկախ լինի Ս. Էջմիածնից) օծել է աթոռակից: 1697թ. Թովմաս կաթողիկոսը թուրք կուսակալի միջոցով վտարել է Ս. Էջմիածնին հպատակ Վանի եպիսկոպոսին և Վանի եպիսկոպոսությունը ենթարկել Աղթամարի կաթողիկոսությանը:
*Մայր աթոռի միաբանները, դժգոհ Նահապետ Ա Եդեսացու կառավարումից, որովհետև, ըստ XVIII դ. պատմագիր Խաչատուր Ջուղայեցու, «սաստկութեամբ վարէր զգործ կաթողիկոսութեանն», Նախիջևանի և Գողթնի եպիսկոպոսների գլխավորությամբ դիմել են Նոր Ջուղայի հայերին՝ կաթողիկոսին գահընկեց անելու և Իրանա-Հնդկաստանի թեմի առաջնորդ Ստեփանոս Ջուղայեցուն կաթողիկոս կարգելուխնդրանքով: Կաթողիկոսը, զգալով իր անկարողությունը, ապաստանել է Թավրիզում: Ստեփանոս Ջուղայեցին ժամանել է Ս. Էջմիածին և 1695թ. օծվել կաթողիկոս: Սակայն տասը ամիս անց Նահապետ Ա Եդեսացին Իրանի շահ Սուլթան Հուսեյնի օգնությամբ գահընկեց է արել նրան և վերադարձել Էջմիածին:
*Պարսկական իշխանությունների հետ հարաբերությունները չվատացնելու նպատակով Նահապետ Ա Եդեսացին 1699թ. մերժել է Իսրայել Օրու՝ դավանափոխության միջոցով ազգային-ազատագրական պայքար ծավալելու ծրագիրը:
*Կաթողիկոսական գահին Նահապետ Ա Եդեսացուն հաջորդել է [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%B2%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80_%D4%B1_%D5%8B%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%81%D5%AB Աղեքսանդր Ա Ջուղայեցին]:
*Ամփոփվել է Ս. Շողակաթ եկեղեցու բակում: