Միկոյան Անաստաս Իվանի

Միկոյան Անաստաս Իվանի
Микоян Анастас Иванович
Mikoyan.jpg
Այլ անուններ: Միկոյան Անաստաս Հովհաննեսի
Անգլերեն: Mikoyan Anastas
Հայերեն: Միկոյան Անաստաս Իվանի
Ծննդյան տարեթիվը: 13.11.1895
Ծննդավայրը: Սանահին, Հայաստանի Հանրապետություն
Մահվան տարեթիվը: 21.10.1978
Մահվան վայրը: Մոսկվա, Ռուսաստան
Համառոտ տվյալներ:
Պետական և կուսակցական գործիչ:

Բովանդակություն

Կենսագրություն

Ծնվել է 1985թ. նոյեմբերի 13(25)-ին Խորհրդային Հայաստանի Սանահին գյուղում (այժմ՝ ՀՀ Ալավերդի քաղաքի շրջագծում):

Կրթություն

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1915-1920թթ. հեղափոխական աշխատանք է կատարել Անդրկովկասում:
  • 1915-1920թթ.՝ «Սոցիալ-դեմոկրատ» (հայերեն), «Բաքվի խորհրդի տեղեկագիր» (ռուսերեն) թերթերի խմբագիր:
  • 1918թ. Բաքվի կոմունայի օրերին եղել է Կարմիր բանակի բրիգադի կոմիսար, կոմունայի պարտությունից հետո՝ բոլշևիկյան կուսակցության Բաքվի ընդհատակյա քաղաքական կոմիտեի նախագահ:
  • 1920թ. ապրիլին մասնակցել է Ադրբեջանում խորհրդային իշխանության հաստատմանը:
  • 1920-1926թթ. ղեկավար աշխատանք է կատարել Ռուսաստանի կոմկուսի կազմակերպություններում (Նիժնի Նովգորոդ, Դոնի Ռոստով):
  • 1926թ.-ից պաշտոնավարել է ԽՍՀՄ Կառավարությունում (արտաքին և ներքին առևտրի, մատակարարման, սննդի արդյունաբերության ժողկոմ):
  • 1935-1966թթ.՝ ԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրի (նախագահության) անդամ:
  • 1937-1946թթ.՝ ԺԿԽ փոխնախագահ:
  • 1941-1945թթ.՝ Հայրենական պատերազմի ժամանակ, ղեկավարել է բանակի մատակարարումը:
  • 1946-1955թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի փոխնախագահ:
  • 1955-1964թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի առաջին փոխնախագահ:
  • 1964-1965թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ նախագահության նախագահ:
  • 1964-1974թթ.՝ Նախագահության անդամ:

Ձեռքբերումներ

  • 1915թ.-ից՝ ՌՍԴԲԿ անդամ:
  • 1937-1974թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ պատգամավոր:
  • 1943թ.՝ սոցիալական աշխատանքի հերոս:
  • Լենինի շքանշան (6):
  • Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան:
  • Կարմիր դրոշի շքանշան:
  • Հայրենական պատերազմի առաջին աստիճանի շքանշան:
  • Կարմիր աստղի շքանշան (2):
  • 1962թ.՝ Լենինյան մրցանակի դափնեկիր:
  • ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիր (1941, 1947, 1948, 1949, 1952, 1953):
  • ԽՍՀՄ և տարբեր երկրների մի շարք շքանշաններ և մեդալներ:

Այլ

  • 1914թ. Միկոյանը միացել է հայ կամավորականների ջոկատին և մինչև 1915թ. գարունը կռվել թուրքական ճակատում‌, սակայն հիվանդության պատճառով թողել է ծառայությունը և վերադարձել Թիֆլիս։
  • Բաքվի կոմիսարների տապալումից հետո մնացել է Բաքվում՝ գլխավորելով բոլշևիկների ընդհատակյա շրջկոմը։
  • Թուրքերի կողմից Բաքուն գրավելուց անմիջապես առաջ Միկոյանը կարողացավ հասնել կոմիսարների ազատ արձակման ու էվակուացիայի կազմակերպմանը։ Այնուհետև նա կոմիսարներին շոգենավով դուրս է բերել Բաքվից, սակայն Կրասնովոդսկում նրանք նորից ձերբակալվել են։ Միկոյանն ազատվել է 1919թ. փետրվարին և հենց նույն տարվա մարտից ղեկավարել է ՌԿ(բ)Կ-ի կովկասյան մարզկոմի Բաքվի բյուրոն։
  • 1919թ. հոկտեմբերին նրան կանչել են Մոսկվա և նշանակվել է ՌԿԳԿ անդամ։ Բոլշևիկների կողմից Բաքուն գրավելուց հետո Միկոյանը վերադարձել է Բաքու՝ որպես 11-րդ բանակի ռազմահեղափոխական կոմիտեի լիազոր։
  • Անաստաս Միկոյանի անվան հետ է կապված ԽՍՀՄ սննդի արդյունաբերության ծավալումը։ Դեռևս 1931թ., հանդիսանալով ԽՍՀՄ Սննդի արդյունաբերության ժողովրդական կոմիսար, Անաստաս Միկոյանը ԽՍՀՄ կառավարությանը ներկայացրել է Խորհրդային սննդի արդյունաբերության զարգացման համալիր ծրագիր։ 1936 թ. Միկոյանը իր կնոջ՝ Աշխենի հետ երկու ամիս այցով գտնվել է ԱՄՆ-ում (ԽՍՀՄ պատմության մեջ կառավարության գործող անդամի ամենաերկարատև արտաքին ուղևորությունն էր), որի ընթացքում հիմնավորապես ուսումնասիրել է ամերիկյան սննդի արդյունաբերությունը, մեծ ծավալի տեխնիկական գնումներ են կատարել, որոնք նպաստեցին Խորհրդային սննդի արդյունաբերության վերազինմանը։
  • Միկոյանի շնորհիվ ԽՍՀՄ-ում սկսվեց պաղպաղակների արտադրությունը։ Մինչև իր պաշտոնավարման վերջը Անաստաս Միկոյանն անձնական հսկողության տակ էր պահում պաղպաղակի որակը։
  • 1937թ. գործուղվել է Երևան՝ իր հետ բերելով ՀԽՍՀ ղեկավարությանը հասցեագրված Ստալինի նամակը, որը կոչ էր անում ուժեղացնել պայքարը «Ժողովրդի թշնամիների» դեմ Հայաստանում:
  • ԽՄԿԿ 20-րդ համագումարում (1956) և հետագա տարիներին վճռականորեն հանդես է եկել Ի. Ստալինի անձի պաշտամունքի մերկացման օգտին, պաշտպանել է Ն. Խրուշչյովի դիրքորոշումը երկրի հետադիմ ուժերի դեմ պայքարում:
  • 1962թ․ ակտիվորեն մասնակցել է Կարիբյան ճգնաժամի կարգավորմանը, անձամբ բանակցելով Ջոն Քենեդու և Ֆիդել Կաստրոյի հետ։ Այդ ընթացքում Մոսկվայում մահացել է նրա կինը։ 1963թ․ նոյեմբերի Ջոն Քենեդու թաղման արարողության ժամանակ նա ներկայացնում էր ԽՍՀՄ ղեկավարությունը։
  • Հեղինակ է խորհրդային տնտեսությանը նվիրված մի շարք աշխատությունների, ինչպես նաև հուշագրությունների:

Ընտանիքի անդամներ

Նկարներ

Տեսանյութեր

Հրապարակումներ մամուլում

Մատենագիտություն

  • Միկոյան Ա.Ի., Պայքարի ուղիով, գիրք 1, Երևան, 1972:
  • Միկոյան Ա.Ի., Քսանական թվականների սկզբին (1919-1924թթ. սկիզբը), Երևան, 1978:
  • Микоян А.И., Так было: Размышления о минувшем, Москва, 1999.
  • Микоян А.И., Стальной солдат большевистской гвардии, Правда. 1929.
  • Микоян А.И., Речь товарища Микояна на XVII съезде ВКП(б) (Заседание 29 января 1934 г., вечернее).
  • Микоян А.И., Пищевая индустрия Советского Союза. [Речи и доклады], М., 1939.
  • Микоян А.И., Мысли и воспоминания о Ленине, М., 1970.
  • Микоян А.И., Дорогой борьбы. Книга первая. Серия: О жизни и о себе. М., 1971.
  • Микоян А.И., В начале двадцатых. М., 1975.

Տե՛ս նաև