«Միկոյան Անաստաս Իվանի»–ի խմբագրումների տարբերություն

(Ձեռքբերումներ)
 
(27 intermediate revisions by 2 users not shown)
Տող 1. Տող 1.
 
{{Person
 
{{Person
 
| name-am        = Միկոյան Անաստաս Իվանի
 
| name-am        = Միկոյան Անաստաս Իվանի
| name-am-aliases =  
+
| name-am-aliases = Միկոյան Անաստաս Հովհաննեսի
 
| name-ru        = Микоян  Анастас Иванович
 
| name-ru        = Микоян  Анастас Иванович
| name-ru-aliases =  
+
| name-ru-aliases = Микоян  Анастас Оганнесович
 
| name-lat        =  
 
| name-lat        =  
 
| name-en        = Mikoyan Anastas
 
| name-en        = Mikoyan Anastas
 
| name-fr        =
 
| name-fr        =
 
| image          = Mikoyan.jpg
 
| image          = Mikoyan.jpg
| birth-date      = 13(25).11.1895
+
| birth-date      = 13.11.1895
| birth-place    = Սանահին
+
| birth-place    = Սանահին, Հայաստանի Հանրապետություն
 
| death-date      = 21.10.1978
 
| death-date      = 21.10.1978
| death-place    = Մոսկվա, Ռուսաստանի Դաշնություն
+
| death-place    = Մոսկվա, Ռուսաստան
 
| description    = Պետական և կուսակցական գործիչ:
 
| description    = Պետական և կուսակցական գործիչ:
 
}}
 
}}
 
=Կենսագրություն=
 
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1985թ. նոյեմբերի 13(25)-ին Սանահին գյուղում(այժմ՝ ՀՀ Ալավերդի քաղաքի շրջագծում):
+
Ծնվել է 1985թ. նոյեմբերի 13(25)-ին Խորհրդային Հայաստանի [[Սանահին գյուղում]] (այժմ՝ ՀՀ [[Ալավերդի քաղաքի]] շրջագծում):
  
 
==Կրթություն==
 
==Կրթություն==
 
*Սովորել է Սանահինի գյուղական դպրոցում:
 
*Սովորել է Սանահինի գյուղական դպրոցում:
*Ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը:
+
*Ավարտել է [[Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը:]]
*1916թ.-ից սովորել է Ս. Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում:
+
*1916թ.-ից սովորել է [[Ս. Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում]]:
  
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1915-1920թթ.՝ Հեղափոխական աշխատանք է կատարել Անդրկովկասում:
+
*1915-1920թթ. հեղափոխական աշխատանք է կատարել Անդրկովկասում:
*1915-1920թթ.՝ Սոցիալ-դեմոկրատ, Բաքվի խորհրդի տեղեկագիր թերթերում աշխատել է որպես խմբագիր:
+
*1915-1920թթ.՝ «Սոցիալ-դեմոկրատ» (հայերեն), «Բաքվի խորհրդի տեղեկագիր» (ռուսերեն) թերթերի խմբագիր:
*1918թ.       Բաքվի կոմունայի օրերին եղել է Կարմիր բանակի բրիգադի կոմիսար:
+
*1918թ. Բաքվի կոմունայի օրերին եղել է Կարմիր բանակի բրիգադի կոմիսար, կոմունայի պարտությունից հետո՝ բոլշևիկյան կուսակցության Բաքվի ընդհատակյա քաղաքական կոմիտեի նախագահ:
*1920-1926թթ.՝ Ռուսաստանի կոմկուսի կազմակերպություններում ղեկավար աշխատանք է կատարել:
+
*1920թ. ապրիլին մասնակցել է Ադրբեջանում խորհրդային իշխանության հաստատմանը:
*1926թ.-ից՝    պաշտոնավարել է ԽՍՀՄ կառավարությունում(արտաքին և ներքին առևտրի, մատակարարման, սննդի արդյունաբերության ժողովրդական կոմիսարիատները):
+
*1920-1926թթ. ղեկավար աշխատանք է կատարել Ռուսաստանի կոմկուսի կազմակերպություններում (Նիժնի Նովգորոդ, Դոնի Ռոստով):
*1935-1966թթ.՝ ԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրի անդամ:
+
*1926թ.-ից պաշտոնավարել է ԽՍՀՄ Կառավարությունում (արտաքին և ներքին առևտրի, մատակարարման, սննդի արդյունաբերության ժողկոմ):
*1937-1946թթ.՝ ԺԿԽ նախագահիքս:
+
*1935-1966թթ.՝ ԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրի (նախագահության) անդամ:
*1941-1945թթ.՝ ղեկավարել է բանակի մատակարարումը:
+
*1937-1946թթ.՝ ԺԿԽ փոխնախագահ:
 +
*1941-1945թթ.՝ Հայրենական պատերազմի ժամանակ, ղեկավարել է բանակի մատակարարումը:
 
*1946-1955թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի փոխնախագահ:
 
*1946-1955թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի փոխնախագահ:
 
*1955-1964թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի առաջին փոխնախագահ:
 
*1955-1964թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի առաջին փոխնախագահ:
 
*1964-1965թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ նախագահության նախագահ:
 
*1964-1965թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ նախագահության նախագահ:
*1964-1974թթ.՝ ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի անդամ:
+
*1964-1974թթ.՝ Նախագահության անդամ:
  
 
==Ձեռքբերումներ==
 
==Ձեռքբերումներ==
 +
*1915թ.-ից՝ ՌՍԴԲԿ անդամ:
 +
*1937-1974թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ պատգամավոր:
 
*1943թ.՝ սոցիալական աշխատանքի հերոս:
 
*1943թ.՝ սոցիալական աշխատանքի հերոս:
 +
*Լենինի շքանշան (6):
 +
*Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան:
 +
*Կարմիր դրոշի շքանշան:
 +
*Հայրենական պատերազմի առաջին աստիճանի շքանշան:
 +
*Կարմիր աստղի շքանշան (2):
 +
*1962թ.՝ Լենինյան մրցանակի դափնեկիր:
 +
*ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիր (1941, 1947, 1948, 1949, 1952, 1953):
 +
*ԽՍՀՄ և տարբեր երկրների մի շարք շքանշաններ և մեդալներ:
  
 
==Այլ==
 
==Այլ==
*1914 թ. Միկոյանը միացել է հայ կամավորականների ջոկատին, և մինչև 1915 թ. գարունը կռվել թուրքական ճակատում‌, սակայն հիվանդության պատճառով թողել է ծառայությունը և վերադարձել Թիֆլիս։  
+
*1914թ. Միկոյանը միացել է հայ կամավորականների ջոկատին և մինչև 1915թ. գարունը կռվել թուրքական ճակատում‌, սակայն հիվանդության պատճառով թողել է ծառայությունը և վերադարձել Թիֆլիս։  
*Բաքվի կոմիսարների տապալումից հետո մնացել է Բաքվում՝ գլխավորելով բոլշևիկների ընդհատակյա շրջկոմը։ *Թուրքերի կողմից Բաքուն գրավելուց անմիջապես առաջ Միկոյանը կարողացավ հասնել կոմիսարների ազատ արձակման ու էվակուացիայի կազմակերպմանը։ Այնուհետև նա կոմիսարներին շոգենավով դուրս բերեց Բաքվից, սակայն Կրասնովոդսկում նրանք նորից ձերբակալվեցին։ Միկոյանն ազատվեց 1919 թ. փետրվարին և հենց նույն տարվա մարտից սկսեց ղեկավարել ՌԿ(բ)Կ-ի կովկասյան մարզկոմի Բաքվի բյուրոն։  
+
*Բաքվի կոմիսարների տապալումից հետո մնացել է Բաքվում՝ գլխավորելով բոլշևիկների ընդհատակյա շրջկոմը։  
*1919 թ. հոկտեմբերին նա կանչվեց Մոսկվա և դարձավ ՌԿԳԿ անդամ։ Բոլշևիկների կողմից Բաքուն գրավելուց հետո Միկոյանը վերադարձավ Բաքու որպես 11-րդ բանակի ռազմահեղափոխական կոմիտեի լիազոր։  
+
*Թուրքերի կողմից Բաքուն գրավելուց անմիջապես առաջ Միկոյանը կարողացավ հասնել կոմիսարների ազատ արձակման ու էվակուացիայի կազմակերպմանը։ Այնուհետև նա կոմիսարներին շոգենավով դուրս է բերել Բաքվից, սակայն Կրասնովոդսկում նրանք նորից ձերբակալվել են։ Միկոյանն ազատվել է 1919թ. փետրվարին և հենց նույն տարվա մարտից ղեկավարել է ՌԿ(բ)Կ-ի կովկասյան մարզկոմի Բաքվի բյուրոն։  
*Անաստաս Միկոյանի անվան հետ է կապված ԽՍՀՄ սննդի արդյունաբերության ծավալումը։ Դեռևս 1931թ., հանդիսանալով ԽՍՀՄ Սննդի արդյունաբերության ժողովրդական կոմիսար, Անաստաս Միկոյանը ԽՍՀՄ կառավարությանը ներկայացրեց Խորհրդային սննդի արդյունաբերության զարգացման համալիր ծրագիր։ 1936 թ. Միկոյանը իր կնոջ՝ Աշխենի հետ երկու ամիս այցով գտնվեց ԱՄՆ-ում (ԽՍՀՄ պատմության մեջ կառավարության գործող անդամի ամենաերկարատև արտաքին ուղևորությունն էր), որի ընթացքում հիմնավորապես ուսումնասիրեց ամերիկյան սննդի արդյունաբերությունը, մեծ ծավալի տեխնիկական գնումներ կատարվեցին, որոնք նպաստեցին Խորհրդային սննդի արդյունաբերության վերազինմանը։  
+
*1919թ. հոկտեմբերին նրան կանչել են Մոսկվա և նշանակվել է ՌԿԳԿ անդամ։ Բոլշևիկների կողմից Բաքուն գրավելուց հետո Միկոյանը վերադարձել է Բաքու՝ որպես 11-րդ բանակի ռազմահեղափոխական կոմիտեի լիազոր։  
 +
*Անաստաս Միկոյանի անվան հետ է կապված ԽՍՀՄ սննդի արդյունաբերության ծավալումը։ Դեռևս 1931թ., հանդիսանալով ԽՍՀՄ Սննդի արդյունաբերության ժողովրդական կոմիսար, Անաստաս Միկոյանը ԽՍՀՄ կառավարությանը ներկայացրել է Խորհրդային սննդի արդյունաբերության զարգացման համալիր ծրագիր։ 1936 թ. Միկոյանը իր կնոջ՝ Աշխենի հետ երկու ամիս այցով գտնվել է ԱՄՆ-ում (ԽՍՀՄ պատմության մեջ կառավարության գործող անդամի ամենաերկարատև արտաքին ուղևորությունն էր), որի ընթացքում հիմնավորապես ուսումնասիրել է ամերիկյան սննդի արդյունաբերությունը, մեծ ծավալի տեխնիկական գնումներ են կատարել, որոնք նպաստեցին Խորհրդային սննդի արդյունաբերության վերազինմանը։  
 
*Միկոյանի շնորհիվ ԽՍՀՄ-ում սկսվեց պաղպաղակների արտադրությունը։ Մինչև իր պաշտոնավարման վերջը Անաստաս Միկոյանն անձնական հսկողության տակ էր պահում պաղպաղակի որակը։
 
*Միկոյանի շնորհիվ ԽՍՀՄ-ում սկսվեց պաղպաղակների արտադրությունը։ Մինչև իր պաշտոնավարման վերջը Անաստաս Միկոյանն անձնական հսկողության տակ էր պահում պաղպաղակի որակը։
 
*1937թ. գործուղվել է Երևան՝ իր հետ բերելով ՀԽՍՀ ղեկավարությանը հասցեագրված Ստալինի նամակը, որը կոչ էր անում ուժեղացնել պայքարը  «Ժողովրդի թշնամիների» դեմ Հայաստանում:  
 
*1937թ. գործուղվել է Երևան՝ իր հետ բերելով ՀԽՍՀ ղեկավարությանը հասցեագրված Ստալինի նամակը, որը կոչ էր անում ուժեղացնել պայքարը  «Ժողովրդի թշնամիների» դեմ Հայաստանում:  
*ԽՄԿԿ 20-րդ համագումարում և հետագա տարիներին վճռականորեն հանդես է եկել Ի. Ստալինի անձի պաշտամունքի մերկացման օգտին, պաշտպանել է Ն. Խրուշչյովի դիրքորոշումը երկրի հետադիմ ուժերի դեմ պայքարում:  
+
*ԽՄԿԿ 20-րդ համագումարում (1956) և հետագա տարիներին վճռականորեն հանդես է եկել Ի. Ստալինի անձի պաշտամունքի մերկացման օգտին, պաշտպանել է Ն. Խրուշչյովի դիրքորոշումը երկրի հետադիմ ուժերի դեմ պայքարում:  
*1962 թ․ ակտիվորեն մասնակցել է Կարիբյան ճգնաժամի կարգավորմանը, անձամբ բանակցելով Ջոն Քենեդու և Ֆիդել Կաստրոյի հետ։ Այդ ընթացքում Մոսկվայում մահացավ նրա կինը։ 1963 թ․ նոյեմբերի նա ներկայացնում էր ԽՍՀՄ ղեկավարությունը Ջոն Քենեդու թաղման արարողությանը։
+
*1962թ․ ակտիվորեն մասնակցել է Կարիբյան ճգնաժամի կարգավորմանը, անձամբ բանակցելով Ջոն Քենեդու և Ֆիդել Կաստրոյի հետ։ Այդ ընթացքում Մոսկվայում մահացել է նրա կինը։ 1963թ․ նոյեմբերի Ջոն Քենեդու թաղման արարողության ժամանակ նա ներկայացնում էր ԽՍՀՄ ղեկավարությունը։
 
*Հեղինակ է խորհրդային տնտեսությանը նվիրված մի շարք աշխատությունների, ինչպես նաև հուշագրությունների:
 
*Հեղինակ է խորհրդային տնտեսությանը նվիրված մի շարք աշխատությունների, ինչպես նաև հուշագրությունների:
  
Տող 53. Տող 65.
 
*Եղբայրը՝ Արտեմ Հովհաննեսի Միկոյան, ՄիԳ ինքնաթիռների գլխավոր կոնստրուկտոր։
 
*Եղբայրը՝ Արտեմ Հովհաննեսի Միկոյան, ՄիԳ ինքնաթիռների գլխավոր կոնստրուկտոր։
 
*Կինը՝    Աշխեն Ղազարի Թումանյան (1896-1962 թթ․)։
 
*Կինը՝    Աշխեն Ղազարի Թումանյան (1896-1962 թթ․)։
*Կնոջ եղբայրը՝ Հայկ Ղազարի Թումանյան, ռազմական գործիչ, գեներալ։
+
*Կնոջ եղբայրը՝ Հայկ Ղազարի Թումանյան, ռազմական գործիչ, գեներալ։[
*Որդի՝ Ստեփան Անաստասի Միկոյան, (ծնվ․ 1922 թ․) փորձարկող օդաչու։
+
*Որդի՝ [http://am.hayazg.info/%D5%84%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D6%83%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AB Ստեփան Անաստասի Միկոյան], (ծնվ․ 1922 թ․) փորձարկող օդաչու։
*Որդի՝ Վլադիմիր Անաստասի Միկոյան, (1924-1942 թթ․) ռազմական օդաչու, զոհվել է Ստալինգրադի համար մարտերում։
+
*Որդի՝ [http://am.hayazg.info/%D5%84%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AB Վլադիմիր Անաստասի Միկոյան], (1924-1942 թթ․) ռազմական օդաչու, զոհվել է Ստալինգրադի համար մարտերում։
*Որդի՝ Ալեքսեյ Անաստասի Միկոյան, (1925-1986 թթ․) ռազմական օդաչու։
+
*Որդի՝ [http://am.hayazg.info/%D5%84%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A5%D5%B5_%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AB Ալեքսեյ Անաստասի Միկոյան], (1925-1986 թթ․) ռազմական օդաչու։
*Որդի՝ Հովհաննես (Վանո) Անաստասի Միկոյան, (1927-2016 թթ․) ինժեներ–կոնստրուկտոր։
+
*Որդի՝ [http://am.hayazg.info/%D5%84%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8E%D5%A1%D5%B6%D5%B8_%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AB Հովհաննես (Վանո) Անաստասի Միկոյան], (1927-2016 թթ․) ինժեներ–կոնստրուկտոր։
*Որդի՝ Սերգո Անաստասի Միկոյան, (1929-2010 թթ․) միջազգայնագետ-պատմաբան։
+
*Որդի՝ [http://am.hayazg.info/%D5%84%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%B8_%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AB Սերգո Անաստասի Միկոյան], (1929-2010 թթ․) միջազգայնագետ-պատմաբան։
 
*Թոռը՝ Անաստաս Ալեքսեյի Միկոյան (կեղծանունը՝ Ստաս Նամին), երաժիշտ, կոմպոզիտոր։
 
*Թոռը՝ Անաստաս Ալեքսեյի Միկոյան (կեղծանունը՝ Ստաս Նամին), երաժիշտ, կոմպոզիտոր։
  
 
=Նկարներ=
 
=Նկարներ=
===[[/Անվանում|Նույն անվանում]]===
+
===[[/Անձնական նկարներ|Անձնական նկարներ]]===
<gallery>
+
 
Պատկեր: 768px-Anastas Mikoyan 2.JPG|Անաստաս Միկոյանի կիսանդրին Միկոյան եղբայրների թանգարանի բակում
+
===[[/Պարգևներ|Պարգևներ]]===
Պատկեր: 22-8-1-4.jpg|Հովհաննես Բաղրամյան, Անաստաս եւ Արտեմ Միկոյաններ
+
 
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
+
===[[/Գրքեր|Գրքեր]]===
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
+
 
</gallery>
+
===[[/Հիշատակ|Հիշատակ]]===
  
 
=Տեսանյութեր=
 
=Տեսանյութեր=
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
+
*[https://www.youtube.com/watch?v=uBvGW_nnhBQ Հայորդիներ, Անաստաս Միկոյան:]
 +
*[https://www.youtube.com/watch?v=Xfdm5dXArxk Հայը-Անաստաս Միկոյան:]
 +
*[https://www.youtube.com/watch?v=tq3huJn3xdE Անաստաս Միկոյան:]
 +
*[https://www.youtube.com/watch?v=UJ2HKcSmBKE Միկոյան եղբայրների թանգարանը 30 տարեկան է:]
 +
*[https://www.youtube.com/watch?v=ipUB6BmorfM&feature=youtube_gdata Анастас Микоян: Мне просто везло.]
  
 
=Հրապարակումներ մամուլում=
 
=Հրապարակումներ մամուլում=
Տող 77. Տող 93.
 
*[http://www.alamy.com/stock-photo/anastas-mikoyan.html Անաստասի Միկոյանի նկարաշարքը:]
 
*[http://www.alamy.com/stock-photo/anastas-mikoyan.html Անաստասի Միկոյանի նկարաշարքը:]
 
*[http://www.azatutyun.am/a/25370626.html Սկանդալ բոլշևիկ Անաստաս Միկոյանի արձանը տեղադրելու որոշման շուրջ:]
 
*[http://www.azatutyun.am/a/25370626.html Սկանդալ բոլշևիկ Անաստաս Միկոյանի արձանը տեղադրելու որոշման շուրջ:]
*[http://www.http://www.lragir.am/index/arm/0/society/view/98630 Անաստաս Միկոյանի կյանքի մութ էջերից. Փաստեր:]
 
  
 
=Մատենագիտություն=  
 
=Մատենագիտություն=  
*Մ. Անաստաս,Պայքարի ուղիով, Երևան, 1972:
+
*Միկոյան Ա.Ի., Պայքարի ուղիով, գիրք 1, Երևան, 1972:
*Մ. Անաստաս,Քսանական թվականների սկզբին (1919-1924 թթ. սկիզբը), Ե., 1978:  
+
*Միկոյան Ա.Ի., Քսանական թվականների սկզբին (1919-1924թթ. սկիզբը), Երևան, 1978:  
*М. Анастас, Так было: Размышления о минувшем, Москва, 1999.  
+
*Микоян А.И., Так было: Размышления о минувшем, Москва, 1999.
 +
*Микоян А.И., Стальной солдат большевистской гвардии, Правда. 1929.
 +
*Микоян А.И., Речь товарища Микояна на XVII съезде ВКП(б) (Заседание 29 января 1934 г., вечернее).
 +
*Микоян А.И., Пищевая индустрия Советского Союза. [Речи и доклады], М., 1939.
 +
*Микоян А.И., Мысли и воспоминания о Ленине, М., 1970.
 +
*Микоян А.И., Дорогой борьбы. Книга первая. Серия: О жизни и о себе. М., 1971.
 +
*Микоян А.И., В начале двадцатых. М., 1975.
  
 
=Տե՛ս նաև=
 
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
+
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007::
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
+
*Микоян С., Анатомия Карибского кризиса, Москва, 2006.:
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի  վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ  2, էջ 41-45:]
+
*Армяне-народ созидатель чужих цивилизаций: 1000 известных армян в мировой истории/С.Ширинян.-Ер.: Авт. изд., 2014, стр.71.
 +
*Տիգրան Հայազն, Գարեգին Ղազարյան: 1000 հայազգի գեներալներ,ծովակալներ.-Ե.,Հեղինակային հրատարակություն, 2009 թ.,էջ 358:
 +
*Большая русская биографическая энциклопедия.
 +
*Большая cоветская энциклопедия. 3-е изд. М., 1970-1977.
 +
*Васильева Л., Кремлевские жены. М., 1998. С.433-445.
 +
*Государственная власть СССР. Высшие органы власти и управления и их руководители. 1923-1991 гг. Историко-биографический справочник / Сост. В.И. Ивкин. М., 1999.
 +
*Залесский К.А., Империя Сталина. Биографический энциклопедический словарь. М., 2000.
 +
*Казинян Арис., 100 величайших армян ХХ века. Москва. 2006. С.208-209.
 +
*Куманев Г.А., День первый, срединный, последний // Книга исторических сенсаций. М., 1993.
 +
*Нерсисянисты (1824-1914). Авакян С., Периханян Г. Ер., 1975.
 +
*Мамулов С.С., Удивительный народ из страны чудес. Книга 4. М., 2005.
 +
*Медведев Р.А., А.И. Микоян: политическое долголетие // Аргументы и факты. 1989. № 19. С. 5-6.
 +
*Медведев Р.А., Они окружали Сталина. М., 1990.
 +
*Осколкова Э.Д., А.И. Микоян // Соратники Ленина на Дону: Очерки. Ростов н/Д. 1980.
 +
*Торчинов В.А., Леонтюк А.М., Вокруг Сталина. Историко-биографический справочник. Санкт-Петербург, 2000.
 +
*Чернев А.Д., 229 кремлевских вождей. Политбюро, Оргбюро, Секретариат ЦК Коммунистической партии в лицах и цифрах. Справочник. М., 1996.
 +
*Шикман А.П., Деятели отечественной истории. Биографический справочник. М., 1997.
 +
*[http://armeniatotalitaris.am/?p=6215 Միկոյան Անաստաս Հովհաննեսի (Իվանի):]
 +
*[http://www.haymard.am/index.php/persons/p1388693232#sthash.hnhc65Ef.dpbs ՄԻԿՈՅԱՆ Անաստաս - Մեծանուն Հայեր:]
 +
*[http://haygirk.nla.am/cgi-bin/koha/opac-search.pl?q=au:%22%D5%84%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6,%20%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BD%20%D4%BB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%AB,%22 Միկոյան, Անաստաս Իվանի - Հայ Գիրք - հայաստանի ազգային ...:]
 +
*[http://cocteil.blogspot.am/2013/10/15_21.html 15 интересных фактов об Анастасе Микояне.]
 +
*[http://cocteil.blogspot.am/2011/11/normal-0.html ВИДЕОХРОНОГРАФ - 25 НОЯБРЯ 1895 ГОДА РОДИЛСЯ АНАСТАС МИКОЯН.]
 +
*[http://www.tonnel.ru/?l=gzl&uid=405 Биографии. История жизни великих людей.]
 +
*[http://www.knowbysight.info/MMM/05289.asp Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 - 1991.]
 +
*[http://greatarmenian.narod.ru/6m.htm Великие армяне - Народ.ру.]
 +
*[http://www.allabout.ru/a11466.html Микоян: биографии, интервью, статьи.]
 +
*[http://www.ng.ru/style/2000-07-11/16_leap_frog.html Фролов А. Драматические догонялки. Как Анастас Микоян пытался не отстать от времени - Независимая газета.]
 +
*[http://russia.rin.ru/guides/10683.html Россия.]
 +
*[http://noev-kovcheg.ru/mag/2007-12/982.html Мемориальная доска в честь Анастаса Микояна - Ноев Ковчег № 12 (123) Декабрь 2007 года.]
 +
*[http://www.peoples.ru/state/statesmen/mikoyan/history.html Люди.]
 +
*[https://sovtime.ru/bio/mikoyan Анастас Иванович Микоян - Время СССР.]
  
[[Category:թեգ1]] [[Category:թեգ2]]
+
[[Category:Կուսակցական գործիչներ]] [[Category:Ռուսահայ գործիչներ]] [[Category:Պետական գործիչներ]]

Ընթացիկ տարբերակը 12:41, 28 Մարտի 2017-ի դրությամբ

Միկոյան Անաստաս Իվանի
Микоян Анастас Иванович
Mikoyan.jpg
Այլ անուններ: Միկոյան Անաստաս Հովհաննեսի
Անգլերեն: Mikoyan Anastas
Հայերեն: Միկոյան Անաստաս Իվանի
Ծննդյան տարեթիվը: 13.11.1895
Ծննդավայրը: Սանահին, Հայաստանի Հանրապետություն
Մահվան տարեթիվը: 21.10.1978
Մահվան վայրը: Մոսկվա, Ռուսաստան
Համառոտ տվյալներ:
Պետական և կուսակցական գործիչ:

Բովանդակություն

Կենսագրություն

Ծնվել է 1985թ. նոյեմբերի 13(25)-ին Խորհրդային Հայաստանի Սանահին գյուղում (այժմ՝ ՀՀ Ալավերդի քաղաքի շրջագծում):

Կրթություն

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1915-1920թթ. հեղափոխական աշխատանք է կատարել Անդրկովկասում:
  • 1915-1920թթ.՝ «Սոցիալ-դեմոկրատ» (հայերեն), «Բաքվի խորհրդի տեղեկագիր» (ռուսերեն) թերթերի խմբագիր:
  • 1918թ. Բաքվի կոմունայի օրերին եղել է Կարմիր բանակի բրիգադի կոմիսար, կոմունայի պարտությունից հետո՝ բոլշևիկյան կուսակցության Բաքվի ընդհատակյա քաղաքական կոմիտեի նախագահ:
  • 1920թ. ապրիլին մասնակցել է Ադրբեջանում խորհրդային իշխանության հաստատմանը:
  • 1920-1926թթ. ղեկավար աշխատանք է կատարել Ռուսաստանի կոմկուսի կազմակերպություններում (Նիժնի Նովգորոդ, Դոնի Ռոստով):
  • 1926թ.-ից պաշտոնավարել է ԽՍՀՄ Կառավարությունում (արտաքին և ներքին առևտրի, մատակարարման, սննդի արդյունաբերության ժողկոմ):
  • 1935-1966թթ.՝ ԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրի (նախագահության) անդամ:
  • 1937-1946թթ.՝ ԺԿԽ փոխնախագահ:
  • 1941-1945թթ.՝ Հայրենական պատերազմի ժամանակ, ղեկավարել է բանակի մատակարարումը:
  • 1946-1955թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի փոխնախագահ:
  • 1955-1964թթ.՝ ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի առաջին փոխնախագահ:
  • 1964-1965թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ նախագահության նախագահ:
  • 1964-1974թթ.՝ Նախագահության անդամ:

Ձեռքբերումներ

  • 1915թ.-ից՝ ՌՍԴԲԿ անդամ:
  • 1937-1974թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ պատգամավոր:
  • 1943թ.՝ սոցիալական աշխատանքի հերոս:
  • Լենինի շքանշան (6):
  • Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան:
  • Կարմիր դրոշի շքանշան:
  • Հայրենական պատերազմի առաջին աստիճանի շքանշան:
  • Կարմիր աստղի շքանշան (2):
  • 1962թ.՝ Լենինյան մրցանակի դափնեկիր:
  • ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիր (1941, 1947, 1948, 1949, 1952, 1953):
  • ԽՍՀՄ և տարբեր երկրների մի շարք շքանշաններ և մեդալներ:

Այլ

  • 1914թ. Միկոյանը միացել է հայ կամավորականների ջոկատին և մինչև 1915թ. գարունը կռվել թուրքական ճակատում‌, սակայն հիվանդության պատճառով թողել է ծառայությունը և վերադարձել Թիֆլիս։
  • Բաքվի կոմիսարների տապալումից հետո մնացել է Բաքվում՝ գլխավորելով բոլշևիկների ընդհատակյա շրջկոմը։
  • Թուրքերի կողմից Բաքուն գրավելուց անմիջապես առաջ Միկոյանը կարողացավ հասնել կոմիսարների ազատ արձակման ու էվակուացիայի կազմակերպմանը։ Այնուհետև նա կոմիսարներին շոգենավով դուրս է բերել Բաքվից, սակայն Կրասնովոդսկում նրանք նորից ձերբակալվել են։ Միկոյանն ազատվել է 1919թ. փետրվարին և հենց նույն տարվա մարտից ղեկավարել է ՌԿ(բ)Կ-ի կովկասյան մարզկոմի Բաքվի բյուրոն։
  • 1919թ. հոկտեմբերին նրան կանչել են Մոսկվա և նշանակվել է ՌԿԳԿ անդամ։ Բոլշևիկների կողմից Բաքուն գրավելուց հետո Միկոյանը վերադարձել է Բաքու՝ որպես 11-րդ բանակի ռազմահեղափոխական կոմիտեի լիազոր։
  • Անաստաս Միկոյանի անվան հետ է կապված ԽՍՀՄ սննդի արդյունաբերության ծավալումը։ Դեռևս 1931թ., հանդիսանալով ԽՍՀՄ Սննդի արդյունաբերության ժողովրդական կոմիսար, Անաստաս Միկոյանը ԽՍՀՄ կառավարությանը ներկայացրել է Խորհրդային սննդի արդյունաբերության զարգացման համալիր ծրագիր։ 1936 թ. Միկոյանը իր կնոջ՝ Աշխենի հետ երկու ամիս այցով գտնվել է ԱՄՆ-ում (ԽՍՀՄ պատմության մեջ կառավարության գործող անդամի ամենաերկարատև արտաքին ուղևորությունն էր), որի ընթացքում հիմնավորապես ուսումնասիրել է ամերիկյան սննդի արդյունաբերությունը, մեծ ծավալի տեխնիկական գնումներ են կատարել, որոնք նպաստեցին Խորհրդային սննդի արդյունաբերության վերազինմանը։
  • Միկոյանի շնորհիվ ԽՍՀՄ-ում սկսվեց պաղպաղակների արտադրությունը։ Մինչև իր պաշտոնավարման վերջը Անաստաս Միկոյանն անձնական հսկողության տակ էր պահում պաղպաղակի որակը։
  • 1937թ. գործուղվել է Երևան՝ իր հետ բերելով ՀԽՍՀ ղեկավարությանը հասցեագրված Ստալինի նամակը, որը կոչ էր անում ուժեղացնել պայքարը «Ժողովրդի թշնամիների» դեմ Հայաստանում:
  • ԽՄԿԿ 20-րդ համագումարում (1956) և հետագա տարիներին վճռականորեն հանդես է եկել Ի. Ստալինի անձի պաշտամունքի մերկացման օգտին, պաշտպանել է Ն. Խրուշչյովի դիրքորոշումը երկրի հետադիմ ուժերի դեմ պայքարում:
  • 1962թ․ ակտիվորեն մասնակցել է Կարիբյան ճգնաժամի կարգավորմանը, անձամբ բանակցելով Ջոն Քենեդու և Ֆիդել Կաստրոյի հետ։ Այդ ընթացքում Մոսկվայում մահացել է նրա կինը։ 1963թ․ նոյեմբերի Ջոն Քենեդու թաղման արարողության ժամանակ նա ներկայացնում էր ԽՍՀՄ ղեկավարությունը։
  • Հեղինակ է խորհրդային տնտեսությանը նվիրված մի շարք աշխատությունների, ինչպես նաև հուշագրությունների:

Ընտանիքի անդամներ

Նկարներ

Տեսանյութեր

Հրապարակումներ մամուլում

Մատենագիտություն

  • Միկոյան Ա.Ի., Պայքարի ուղիով, գիրք 1, Երևան, 1972:
  • Միկոյան Ա.Ի., Քսանական թվականների սկզբին (1919-1924թթ. սկիզբը), Երևան, 1978:
  • Микоян А.И., Так было: Размышления о минувшем, Москва, 1999.
  • Микоян А.И., Стальной солдат большевистской гвардии, Правда. 1929.
  • Микоян А.И., Речь товарища Микояна на XVII съезде ВКП(б) (Заседание 29 января 1934 г., вечернее).
  • Микоян А.И., Пищевая индустрия Советского Союза. [Речи и доклады], М., 1939.
  • Микоян А.И., Мысли и воспоминания о Ленине, М., 1970.
  • Микоян А.И., Дорогой борьбы. Книга первая. Серия: О жизни и о себе. М., 1971.
  • Микоян А.И., В начале двадцатых. М., 1975.

Տե՛ս նաև