Մելքոնյան Աշոտ Աղասու

Մելքոնյան Աշոտ Աղասու
Мелконян Ашот Агасиевич
Անգլերեն:	Melkonyan Ashot
Հայերեն:	Մելքոնյան Աշոտ Աղասու
Ծննդյան տարեթիվը:	16.02.1961
Ծննդավայրը:	Քաղաք, Պետություն
Մահվան վայրը:	Ախալքալաք, Վրաստան
Համառոտ տվյալներ: Պատմաբան:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1961թ. փետրվարի 16-ին Վրաստանի Ախալքալաք քաղաքում:

Կրթություն

• 1967-1977թթ. ավարտել է Ախալքալաքի Դերենիկ Դեմիրճյանի անվան թիվ 4 հայկական միջնակարգ դպրոցը՝ ոսկե մեդալով:
• 1977–1982թթ. ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի Պատմության ֆակուլտետը՝ գերազանցության դիպլոմով:
• 1982–1985թթ. ավարտել է ասպիրանտուրան՝ Երևանի պետական համալսարանի Հայոց պատմության ամբիոնում։

Աշխատանքային գործունեություն

• 1986-1991թթ.՝ ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի գիտաշխատող:
  • 1991-1995թթ.՝ ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի գիտքարտուղար։
• 1995-2002թթ.՝ ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի փոխտնօրեն։
• 2002թ-ից.՝ ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի տնօրեն։

Ձեռքբերումներ

• 1994թ․՝ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի մրցանակ
• 2002թ.՝ պատմական գիտությունների դոկտոր:
• 2003թ․՝ Մովսես Խորենացու մեդալ։
• 2004թ․՝ Թեքեյան մշակութային միության «Հայկաշեն Ուզունյան» մրցանակ։
• 2004թ.՝ պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր։
• 2006թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ:
• 2006թ․՝ Երևանի բժշկական համալսարանի Ոսկե մեդալ։
• 2010թ․՝ «Ֆրիտյոֆ Նանսեն» մեդալ։
• 2011թ․՝ ԵՊՀ ոսկե մեդալ։
• 2011թ․՝ ՀՀ ՊՆ «Գարեգին Նժդեհ» մեդալ։
• 2015թ․՝ ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս։
• 2015թ․՝ ՀՀ վարչապետի հուշամեդալ։

Այլ

• Ծնվել է վաստակավոր լրագրող Աղասի Հարությունի Մելքոնյանի ընտանիքում։
• 1989 թ. պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն «Արևմտյան Հայաստանի Էրզրումի նահանգի հայ ազգաբնակչությունը XIX դարի առաջին 30-ամյակին» թեմայով՝ ստանալով պատմական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան։
• 2002 թվականի ապրիլի 26-ին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Ջավախքը XIX դարում և XX դարի I քառորդին» թեմայով։
• Նա գլխավորում է ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի գիտական և պատմության ինստիտուտում գործող 004 Հայոց պատմության մասնագիտական խորհուրդները։
• Բազմիցս եղել է Հայաստանի տարբեր ԲՈՒՀ-երի պատմության ֆակուլտետների պետական քննական հանձնաժողովի նախագահ։
• ԵՊՀ խորհրդի, պատմության ֆակուլտետի, ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի, Երևան քաղաքի պատմության թանգարանի գիտական խորհուրդների և մի շարք գիտական հանդեսների (Լրաբեր հասարակական գիտությունների, Բանբեր Հայաստանի արխիվների, Կանթեղ, Պատմություն և մշակույթ և այլն) խմբագրակազմերի անդամ է։
• Նա 11 գրքի և ավելի քան 150 գիտական հոդվածի հեղինակ է։ Աշխատությունները լույս են տեսել աշխարհի 12 երկրներում՝ 10 լեզուներով։ Գիտական զեկուցումներով հանդես է եկել աշխարհի շատ երկրներում։
• Աշոտ Մելքոնյանի գիտական հետաքրքրությունների շրջանակի մեջ մտնում են Արևմտյան Հայաստանի, հայկական հարցի, հայոց ցեղասպանության, Ջավախքի պատմության, հայ-վրացական հարաբերությունների, Հայաստանի պատմական ժողովրդագրության հիմնահարցերը։
• Մելքոնյանի աշխատությունները լույս են տեսել Հայաստանում, Ռուսաստանում, ԱՄՆ-ում, Անգլիայում, Ֆրանսիայում, Վրաստանում, Լիբանանում, Եգիպտոսում, Իրանում, Արգենտինայում, Հունգարիայում` հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, վրացերեն, պարսկերեն, իսպաներեն, թուրքերեն, հունգարերեն լեզուներով։
• Պրոֆեսոր Աշոտ Մելքոնյանը գիտական աշխատանքին զուգահեռ վարում է նաև մանկավարժական գործունեություն: Նա Հայոց պատմություն է դասավանդել Երևանի պետական համալսարանում, ՀՀ ԳԱԱ մագիստրատուրայում:
• 2004–2006 թվականներին եղել է նաև Երևանի բժշկական համալսարանի Հասարակական գիտությունների ամբիոնի վարիչ:
• Նրա ղեկավարությամբ պաշտպանվել է ութ թեկնածուական ատենախոսություն, որոնք նվիրված են Հայաստանի պատմական ժողովրդագրության և ցեղասպանության թեմաներին: Խմբագրել է մի շարք գիտական աշխատություններ:
• 2010 թվականից Աշոտ Մելքոնյանը Հայոց պատմության և մշակույթի պատմության դասախոսությունների շարք է իրականացնում Հայոց բանակում` նպատակ ունենալով բարձրացնել հայ զինվորականի պատմաճանաչողական և ռազմահայրենասիրական ոգին։ Աշոտ Մելքոնյանը զեկուցումներով և դասախոսություններով հանդես է եկել մոտ երկու տասնյակ երկրներում կազմակերպված միջազգային գիտաժողովներում, սփյուռքահայ հասարակության առջև:
• Պատմագետ Աշոտ Մելքոնյանը 1997-2009 թթ. Արևմտյան Հայաստանում նկարահանած տեսանյութի հիման վրա պատրաստել է հեռուստատեսային ֆիլմեր («Կարոտի Էրգիր» (2006), «Արարատ. Հայոց անմահության խորհուրդը» (2008) և այլն): 2007 թվականի օգոստոսի 10-ին՝ հայ ժողովրդի համար բախտորոշ Սևրի դաշնագրի օրը, նա բարձրացել է Արարատ լեռան գագաթը, և դրա հիման վրա ստեղծել «Արարատ. Հայոց անմահության խորհուրդը» գիրքը և ֆիլմը («Տիգրան Մեծ» հրատ., Երևան, 2008)` նվիրված հայ նոր գրականության հիմնադիր, մեծ լուսավորիչ Խաչատուր Աբովյանի ծննդյան 200-ամյակին (1809) և Դորպատի համալսարանի պրոֆեսոր Ֆրիդրիխ Պարրոտի հետ Խ. Աբովյանի Արարատի գագաթը բարձրանալու 180-ամյակին (1829):

Նկարներ

• 
• 
• 

Տեսանյութեր

• Աշոտ Մելքոնյան:
• Աշոտ Մելքոնյան:
• Աշոտ Մելքոնյան - "ՀՈԳԵՎՈՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆ":
• Աշոտ Մելքոնյան (ակադեմիկոս) - «Հայության խնդիրները Մեծ եղեռնի 100-րդ տարելիցի շրջանակներում»:
• Աշոտ Մելքոնյան, Ալեքսանդր Շուբին | ԳՈՒԹԱՆ - ՄԱՍ 27 («ՄՐՐՈ» հայ ազգային երգարվեստի կենտրոն):
• Աշոտ Մելքոնյանը Հունաստանում | Ashot Melkonyan in Greece:
• Աշոտ Մելքոնյանի ելույթը | Address of Ashot Melkonyan:
• Աշոտ Մելքոնյանը Բալայանի նամակից:
• Աշոտ Մելքոնյանը պատասխանում է Հայկ Դեմոյանին:
• Աշոտ Մելքոնյանը միանում է Հայկ Բաբուխանյանի կոչին:
• Արտագաղթ. Հոգեբանական դրդապատճառներ. Մաս 1:
• Անկախության 25-րդ տարում մենք լիարժեք, ազգային պետականություն չունենք. Աշոտ Մելքոնյան:
• Անդրադարձ Աշոտ Մելքոնյան:
• Երկրի հարցը Աշոտ Մելքոնյան 28 05 2012:
• Երկրի հարցը- Աշոտ Մելքոնյան 11 09 2012:
• Երկրի հարցը Աշոտ Մելքոնյան 24.04.2013:
• Երկրի հարցը Աշոտ Մելքոնյան 29 08 2014:
• «Զինուժ»-ի հյուրասրահի հյուրն է Աշոտ Մելքոնյանը:
• Էթյեն Մահչուփյանը դարձավ թուրքական մերժողականության նոր դրսևորման խոսափողը. Աշոտ Մելքոնյան:
• «Թարմ ուղեղով»` Աշոտ Մելքոնյանի հետ:
• Հանրային օրակարգ. Աշոտ Մելքոնյան:
• Հարցազրույց. Աշոտ Մելքոնյան:
• 28.04.14 / Հարցազրույց - Աշոտ Մելքոնյան և Սոս Սահակյան:
• 15.03.13 / Հանրալսարան - Աշոտ Մելքոնյան:
• «Հողերի զիջումը Ադրբեջանին՝ նշանակում Արցախը ենթարկել ցեղասպանության». Աշոտ Մելքոնյան:
• Ձայն Արարատի-51 Հայ ֆիդայական-ազատագրական պայքարը 1860-1910թթ.:
• Մեր խնդիրը Ցեղասպանության ճանաչումը չէ, այն շատ հստակ է. Աշոտ Մելքոնյան:
• Պատմության դասերը պետք է սերտել դրանք չկրկնելու համար - Աշոտ Մելքոնյան:
• Պետություն և լեզու, մաս 3-րդ:
• Ջավախքի հիմնախնդիրը Հյուր` Աշոտ Մելքոնյան:
• Ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանը նորից ստորացրեց մեզ. Մոսկվայի պայմանագրի դասերը. Աշոտ Մելքոնյան:
• Ռուսաստանը պետք է հասկանա, որ Հայաստանը նախկին ՀԽՍՀ-ն չէ. Աշոտ Մելքոնյան:
• Սա հայրենական պատերազմ է, մեր հարցը մենք պիտի լուծենք. փորձագետներ:
• Ուղիղ.«Հայոց Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցից մեկ տարի անց. դիտարկումներ և գնահատականներ»:
• Ашот Мелконян о возвращении западной Армении:
• Я не покину Армению. Это замечательный лозунг - Ашот Мелконян:
• Ashot Melkonian on Armenia-Turkey Protocols:
• PS 21.04.11 Ashot Melqonyan:
• Prof. Ashot Melkonyan at Jerusalem, Lecture on the Armenian Genocide:
• VARDANANK by Vardan Hovanessian N154(Arm.Issues) Ashot Melqonian 3 of 3 /2005/:
• Paros with Prof Ashot Melkonyan 03.02.15:

Հրապարակումներ մամուլում

• Աշոտ Մելքոնյան-Հայկ Դեմոյան «փոխհրաձգությունը» շարունակվում է (Տեսանյութ):
• Աշոտ Մելքոնյանն իր՝ «թուրքական լրտես լինելու» եւ Դեմոյանի ատենախոսության մասին (Տեսանյութ):
• Աշոտ Մելքոնյան. «Պահանջատիրության խնդիրը, այնուամենայնիվ, դանդաղորեն, բայց հաստատակամ ձեւով առաջ է ընթանում»:
• «Ռուսաստանը մեր ռազմավարական դաշնակիցն է, բայց մարտավարական խնդիրներում մեր դաշնակիցը չէ». Աշոտ Մելքոնյան:
• Աշոտ Մելքոնյան. «Խնայենք մեր զինվորի կյանքը» (Տեսանյութ):
• Աշոտ Մելքոնյան. «Չափազանց ոգեւորությունը կարող է բումերանգի նման մեզ հարվածել». «Հայկական ժամանակ»:
• «Պետք է Վուդրո Վիլսոնի իրավարար վճիռը կյանքի կոչել». Աշոտ Մելքոնյան:
• «Այսուհետև խնդիրը տեղափոխում ենք իրավաքաղաքական դաշտ». Աշոտ Մելքոնյան:
• Աշոտ Մելքոնյանը չի մեկնաբանում իր հասցեին քննադատությունները:
• http://www.aravot.am/2015/04/15/561160/ Աշոտ Մելքոնյան. Պապի հայտարարությամբ Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացն ավարտվում է:]
• Աշոտ Մելքոնյան. Առաջիկայում ականատեսը կլինենք կաթոլիկ երկրների կողմից Ցեղասպանության ճանաչման (Տեսանյութ):
• Աշոտ Մելքոնյան. «Երկրորդ հարյուրամյակը պետք է լինի հատուցման դար»:
• Աշոտ Մելքոնյան. Ցեղասպանությունից 50 տարի անց մարդիկ հասկացան՝ հայրենիքի կորուստը ենթադրում է ցեղասպանության շարունակություն:
• Աշոտ Մելքոնյան. «Մեր քաղաքականությունը Թուրքիայի հետ դառնում է շատ ավելի սկզբունքային եւ արժանապատիվ»:
• Պատերազմում հաղթողը չի կարող ողբացող մնալ. «Ա1+» (տեսանյութ):
• «Եթե պատժելի է Հոլոքոստը, պատժելի է նաև Հայոց ցեղասպանությունը». Վլադիմիր Վարդանյան:
• Աշոտ Մելքոնյանը արձագանքում է Դեմոյանի սկանդալային հայտարարությանը. «Խայտառակ կլինենք»:
• Հաղթանակների ճամփով…:
• «Մեր տասնամյակների անհամարձակությունը մեր հարեւանին դարձրել է սանձարձակ»:
• Աշոտ Մելքոնյան. «Ճանաչումը պիտի ուղարկենք պատմության գիրկը, գոնե սկսենք դատապարտմամբ, հասնենք հատուցման»:
• Աշոտ Մելքոնյանը հակադարձում է Hurriyet-ի հրապարակմանը. «Ուրարտուն հայկական է»:
• ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Աշոտ Մելքոնյանը վերընտրվեց ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրենի պաշտոնում:
• Աշոտ Մելքոնյանը Ցեղասպանության ճանաչման մասին. Ոչնչի չենք հասել:
• Աշոտ Մելքոնյան. Սուրեն Խաչատրյանը պատմության ինստիտուտում դիսերտացիա չի պաշտպանել:
• ԱՇՈՏ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ. «ԱԿԱԴԵՄԻԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՐԺԵՔ Է, ՈՐԸ ՈՉ ԵՍ ԵՄ ՍՏԵՂԾԵԼ, ՈՉ ԷԼ ԱՅՍՕՐՎԱ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ»:
• Պետք է գնալ Արցախի ճանաչմանն ու պետականության հաստատմանը. Աշոտ Մելքոնյան:
• Աշոտ Մելքոնյան. «Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն արդեն պատմության գիրկն է անցած»:
• Առաջին հանրապետությունում դավաճաններին չէին հանդուրժում «Հայու տեսակ»:

Մատենագիտություն

Գրքեր

• Մելքոնյան Ա․Ա․, Ջավախքը 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին, Երևան, 2003:
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Ջավախք (պատմության ուրվագծեր), Երևան, 1999:
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Արարատ. Հայոց անմահության խորհուրդը, Երևան, 2008։

Դասագրքեր

• Սիմոնյան Ա., Մելքոնյան Ա., Ավետիսյան Հ., Հայոց պատմություն, հումանիտար հոսք, 10-րդ դասարան, Երևան, 2009։
• Սիմոնյան Ա., Մելքոնյան Ա., Ավետիսյան Հ., Բարխուդարյան Վ., Հարությունյան Գ., Հայոց պատմություն, ընդհանուր բնագիտամաթեմատիկական հոսք, 10-րդ դասարան, Երևան, 2009։
• Սիմոնյան Ա., Մելքոնյան Ա., Ավետիսյան Հ., Հայոց պատմություն, դասագիրք ավագ դպրոցի 11-րդ դասարանի համար, հումանիտար հոսք, Երևան, 2010։
• Սիմոնյան Ա., Մելքոնյան Ա., Բարխուդարյան Վ., Հայոց պատմություն, դասագիրք ավագ դպրոցի 11-րդ դասարանի համար, բնագիտական հոսք, Երևան, 2010։

Հոդվածներ

• Մելքոնյան Ա․Ա․,Հայաստանի Հանրապետությունը և Ջավախքը 1918-1920 թթ., Հայոց պատմության հարցեր, գիտական հոդվածների ժոցովածու, հ. 11, Երևան, 2010, էջ 258-284։
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Արևմտյան Հայաստանում օսմանյան իշխանությունների ժողովրդագրական քաղաքականության միտումները (XVI դար – XX դարի սկիզբ ), Արևմտահայության պահանջատիրության հիմնախնդիրները գիտագործնական միջազգային գիտաժողով, Կիպրոս-Նիկոսիա, 18-19 ապրիլի 2008 թ., գիտական զեկուցումների ժողովածու, Երևան, 2009, էջ 107-120։
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Արցախ – Ջավախք. Պատմական զուգահեռներ, §Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Անցյալը, ներկան և ապագան, Միջազգային գիտաժողովի զեկուցումների նյութեր, Երևան, 2007, էջ 145-158։
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Հայ բնակչության էթնոկրոնական դիմախեղման գործընթացներն Հայաստանում 16-18-րդ դարերում, ՀՊԺՀ, Երևան, 2004, էջ 43-45։
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Օսմանյան կառավարության ժողովրդագրական քաղաքականությունը՝ որպես ցեղասպանության դրսևորում ըստ Էրզրումի և Ախալցխայի նահանգների օրինակների, Թուրքագիտական և օսմանագիտական հետազոտություններ, Երևան, 2002, էջ 39-47։
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Ջաւախքի պատմութիւն, Հայրենի Ջաւախք, հոդվածների ժողովածու, Պէյրութ, 2002, էջ 39-95։
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Արևմտահայ տեղաշարժերը և ռուսական քաղաքականությունը 19-րդ դարի առաջին քառորդին, «Հայ-ռուսական հարաբերությունների պատմության հարցեր (նյութերի ժողովածու)», Երևան, 1998, էջ 45-56։
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Ժողովրդագրական տեղաշարժերը Ջավախքում և Ախալցխայի գավառում 19-րդ դարի առաջին քառորդին, Իրան-նամե, 1998, թիվ 1-2-3, էջ 12-16։
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Եղեռնի քաղաքականության ձևավորման ակունքները (15-րդդարի վերջ – 1915 թ.), (պատմաժողովրդագրական ակնարկ Էրզրումի նահանգի օրինակով), «Հայոց ցեղասպանություն. Պատճառներ և դասեր, հոդվածների ժողովածու», մաս 1, Երևան, 1995, էջ 37-59։
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Հայաստանի պատմության և ժողովրդագրության հիմնահարցեր, Երևան, 2011։

Թեզիս

• Մելքոնյան Ա․Ա․, Հայաստանի անկախ պետականութեան գոյութեան պայմաններում Հայ դատի հետապնդման գործոնները եւ ռազմավարութիւնը, Համազգային ուխտի վերանորոգման 90 ամեակ (1915-2005), Թեհրան, 2005։

Այլ աշխատություններ

• Մելքոնյան Ա․Ա․, Էրզրում (պատմա-ժողովրդագրական ուսումնասիրություն), Երևան, 1994:
• Մելքոնյան Ա․Ա․, Նյութեր Ախալցխայի և Ախալքալաքի դպրոցների պատմությունից (19-րդ դար - 20-րդ դարի սկիզբ), Երևան, 2005:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
• http://ysu.am/science/hy/Ashot-Melkonyan:
• Աշոտ Աղասու Մելքոնյանի կենսագրությունը:
• Աշոտ Մելքոնյանի մասին ՀՀ ԳԱԱ կայքում:
• Քնարիկ Ավագյան, «Պատմագիտության նվիրյալը» (ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Աշոտ Մելքոնյանի ծննդյան 50-ամյակի առթիվ) «Պատմաբանասիրական հանդես», № 1, 2011, էջ351-354. ISSN 0135-0536: