«Մանուշյան Միսաք»–ի խմբագրումների տարբերություն
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Մանուշյան Միսաք Գևորքի | name-am-aliases = | name-ru = Манушян Мисак | name-ru-aliases = | name-lat...»:) |
(→Տե՛ս նաև) |
||
| (5 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
| name-am = Մանուշյան Միսաք Գևորքի | | name-am = Մանուշյան Միսաք Գևորքի | ||
| name-am-aliases = | | name-am-aliases = | ||
| − | | name-ru = Манушян Мисак | + | | name-ru = Манушян Мисак Геворкօвич |
| name-ru-aliases = | | name-ru-aliases = | ||
| name-lat = | | name-lat = | ||
| Տող 12. | Տող 12. | ||
| death-date = 21.02.1944 | | death-date = 21.02.1944 | ||
| death-place = Ֆորտ Մոն Վալերիեն, Ֆրանսիա | | death-place = Ֆորտ Մոն Վալերիեն, Ֆրանսիա | ||
| − | | description = | + | | description = Բանաստեղծ, ֆրանսիական դիմադրության շարժման գործիչ: |
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| Տող 31. | Տող 31. | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| − | *Հայրը զոհվել է 1915 թ. Մեծ Եղեռնի ժամանակ, մայրը՝ գաղթի ճանապարհին: Փրկվելով Մեծ եղեռնից՝ 1920-ական թթ. սկզբին ապաստանել է Լիբանանում: | + | *Հայրը զոհվել է 1915 թ. Մեծ Եղեռնի ժամանակ, մայրը՝ գաղթի ճանապարհին: |
| + | *Փրկվելով Մեծ եղեռնից՝ 1920-ական թթ. սկզբին ապաստանել է Լիբանանում: | ||
| + | *1920թ. Լիբանանի Ճյոնիա քաղաքի հայկական որբանոցի սանն էր իր եղբոր՝ Կարապետի հետ: | ||
| + | *1925թ. տեղափոխվում են Ֆրանսիա, սկզբում Մարսել ապա՝ Փարիզ: Կնոջ՝ Մելինե Մանուշյանի հետ մասնակցում է հակաֆաշիստական դիմադրության շարժմանը։ | ||
| + | *Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի (1939–45 թթ.) առաջին իսկ ամիսներին, երբ Գերմանիան նվաճել էր եվրոպական մի շարք երկրներ, այդ թվում՝ Ֆրանսիան, շատերի հետ Մանուշյանը նույնպես ձերբակալվել ու նետվել է համակենտրոնացման ճամբար: 3 ամիս անց փախել Է ճամբարից, վերադարձել Փարիզ և ակտիվորեն մասնակցել գերմանական զավթիչների դեմ ֆրանսիացի հայրենասերների մղած պայքարին՝ Դիմադրության շարժմանը: | ||
| + | * 1943թ. Մանուշյանի գլխավորած խումբը մոտ 30 հարձակում են գործում գերմանական օկուպանտների վրա։ *1943թ. նոյեմբերի 16-ին Մանուշյանը իր 22 ընկերների հետ ձերբակալվում և տանջանքների է ենթարկվում, իսկ երեք ամիս անց, 1944թ. փետրվար 21-ին, մահապատժի է ենթարկվում Փարիզի Սյուրեն արվարձանի Ֆորտ Մոն-Վալերիեն ամրոցում։ | ||
| + | *1946թ-ին Փարիզում լույս է տեսել Միսաք Մանուշյանի բանաստեղծությունների ժողովածուն, իսկ 1956 թ-ին վերահրատարակվել է Երևանում՝ «Իմ երգը» խորագրով: | ||
| + | *Նրա և իր խմբի անունով անվանվել են փողոցներ և հրապարակներ Փարիզում, Մարսելում, Վալանսեում և Երևանում։ | ||
====Հիշատակի հավերժացում==== | ====Հիշատակի հավերժացում==== | ||
| Տող 41. | Տող 48. | ||
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
| − | |||
<gallery> | <gallery> | ||
Պատկեր: Xachqar.jpg|Միսաք Մանուշյանի անվան խաչքարը Գորիսում | Պատկեր: Xachqar.jpg|Միսաք Մանուշյանի անվան խաչքարը Գորիսում | ||
Պատկեր: 1404419308234.jpeg|Միսաք Մանուշյանի կիսանդրին Մարսելում | Պատկեր: 1404419308234.jpeg|Միսաք Մանուշյանի կիսանդրին Մարսելում | ||
| + | </gallery> | ||
=Տեսանյութեր= | =Տեսանյութեր= | ||
| Տող 50. | Տող 57. | ||
*[https://www.youtube.com/watch?v=o8vjDL5qy_A Մաշտոցի պուրակը անվանակոչվեց Միսակ Մանուշյանի անունով:] | *[https://www.youtube.com/watch?v=o8vjDL5qy_A Մաշտոցի պուրակը անվանակոչվեց Միսակ Մանուշյանի անունով:] | ||
*[https://www.youtube.com/watch?v=7PXX1jGdRpY Ֆրանսիայի Դիմադրության շարժմանը և Միսաք Մանուշյանի խմբին նվիրված արարողությունը:] | *[https://www.youtube.com/watch?v=7PXX1jGdRpY Ֆրանսիայի Դիմադրության շարժմանը և Միսաք Մանուշյանի խմբին նվիրված արարողությունը:] | ||
| − | |||
=Հրապարակումներ մամուլում= | =Հրապարակումներ մամուլում= | ||
*[http://www.a1plus.am/1317103.html «Հիշատակներս տար Հայաստան». Միսաք Մանուշյան:] | *[http://www.a1plus.am/1317103.html «Հիշատակներս տար Հայաստան». Միսաք Մանուշյան:] | ||
*[http://www.aravot.am/tag/%D5%B4%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D6%84-%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Միսաք մանուշյանի կիսանդրու բացումը Ֆրանսիայի Ավինյոն քաղաքում:] | *[http://www.aravot.am/tag/%D5%B4%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D6%84-%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Միսաք մանուշյանի կիսանդրու բացումը Ֆրանսիայի Ավինյոն քաղաքում:] | ||
| − | |||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| − | * | + | *Բանաստեղծությունների ժողովածու, 1946 թ., Փարիզ: |
| − | * | + | *Մանուշյան Մ., Իմ երգը, 1956 թ., Երևան: |
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007: | ||
| − | * | + | *Պողոսյան Վարուժան, «Միսաք Մանուշյանի նամակները», Երևան, 1985: |
| − | |||
| − | [[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]] | + | [[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]] [[Category:Սփյուռքահայեր]] |
Ընթացիկ տարբերակը 19:06, 18 Մարտի 2017-ի դրությամբ
| Մանուշյան Միսաք Գևորքի | |
| Манушян Мисак Геворкօвич | |
| |
| Անգլերեն: | Manouchian Missak |
| Հայերեն: | Մանուշյան Միսաք Գևորքի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 01.09.1906 |
| Ծննդավայրը: | Ադիյաման, Արևմտյան Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 21.02.1944 |
| Մահվան վայրը: | Ֆորտ Մոն Վալերիեն, Ֆրանսիա |
| Համառոտ տվյալներ: Բանաստեղծ, ֆրանսիական դիմադրության շարժման գործիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1906թ. սեպտեմբերի 1-ին Արևմտյան Հայաստանի Ադիյաման գյուղում:
Կրթություն
- Սովորել է Սորբոնի համալսարանում որպես ազատ ունկնդիր:
Աշխատանքային գործունեություն
- Աշխատել է Սիթրեոն գործարանում որպես խառատ:
- 1930-1931թթ.՝ Գ. Աթմաճյանի հետ հրատարեկել է Ջանք գրական գեղարվեստական հանդեսը:
- 1933թ.՝ եղել է ՀՕԿ-ի, ապա՝ նրա կենտրոնական վարչության անդամ:
- 1935-1937թթ.՝ խմբագրել է Զանգու շաբաթաթերթը:
- 1943թ.՝ նշանակվել է Փարիզի և նրա շրջակայքի ազատ հրաձիգների և պարտիզան. ինտերնացիոնալ ջոկատների հրամանատար:
Ձեռքբերումներ
- Հետմահու ստացել է Պատվո լեգեոնի շքանշան:
Այլ
- Հայրը զոհվել է 1915 թ. Մեծ Եղեռնի ժամանակ, մայրը՝ գաղթի ճանապարհին:
- Փրկվելով Մեծ եղեռնից՝ 1920-ական թթ. սկզբին ապաստանել է Լիբանանում:
- 1920թ. Լիբանանի Ճյոնիա քաղաքի հայկական որբանոցի սանն էր իր եղբոր՝ Կարապետի հետ:
- 1925թ. տեղափոխվում են Ֆրանսիա, սկզբում Մարսել ապա՝ Փարիզ: Կնոջ՝ Մելինե Մանուշյանի հետ մասնակցում է հակաֆաշիստական դիմադրության շարժմանը։
- Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի (1939–45 թթ.) առաջին իսկ ամիսներին, երբ Գերմանիան նվաճել էր եվրոպական մի շարք երկրներ, այդ թվում՝ Ֆրանսիան, շատերի հետ Մանուշյանը նույնպես ձերբակալվել ու նետվել է համակենտրոնացման ճամբար: 3 ամիս անց փախել Է ճամբարից, վերադարձել Փարիզ և ակտիվորեն մասնակցել գերմանական զավթիչների դեմ ֆրանսիացի հայրենասերների մղած պայքարին՝ Դիմադրության շարժմանը:
- 1943թ. Մանուշյանի գլխավորած խումբը մոտ 30 հարձակում են գործում գերմանական օկուպանտների վրա։ *1943թ. նոյեմբերի 16-ին Մանուշյանը իր 22 ընկերների հետ ձերբակալվում և տանջանքների է ենթարկվում, իսկ երեք ամիս անց, 1944թ. փետրվար 21-ին, մահապատժի է ենթարկվում Փարիզի Սյուրեն արվարձանի Ֆորտ Մոն-Վալերիեն ամրոցում։
- 1946թ-ին Փարիզում լույս է տեսել Միսաք Մանուշյանի բանաստեղծությունների ժողովածուն, իսկ 1956 թ-ին վերահրատարակվել է Երևանում՝ «Իմ երգը» խորագրով:
- Նրա և իր խմբի անունով անվանվել են փողոցներ և հրապարակներ Փարիզում, Մարսելում, Վալանսեում և Երևանում։
Հիշատակի հավերժացում
- 1978 թվականի նոյեմբերի 4-ին Փարիզի Իվրի սյուր Սեն արվարձանի զինվորական գերեզմանոցում բացվել է Միսաք Մանուշյանի հուշարձան (քանդակագործ՝ Արա Հարությունյան):
- Երևանի ավագանու 2014 թ. ապրիլի 30-ի որոշմամբ Երևան քաղաքի Արամի, Փավստոս Բուզանդի, Եզնիկ Կողբացու փողոցների և Մաշտոցի պողոտայի միջանկյալ հատվածում՝ ՀՀ շարքային քաղաքացիների կողմից անվանված «Մաշտոցի պուրակը» անվանակոչվել է Միսաք Մանուշյանի անունով:
- Երևանի Քանաքեռ-Զեյթուն համայնքում գտնվող թիվ 48 հիմնական դպրոցը 1963-1964 ուսումնական տարվանից կոչվում է Միսաք Մանուշյանի անունով:
- Միսաք Մանուշյանի անվան խաչքար Գորիսում:
- Ֆրանսիայի Ռոնի սու Բուա քաղաքի կենտրոնական փողոցներից մեկը կոչվում է Միսաք Մանուշյանի անունով:
Նկարներ
Միսաք Մանուշյանի անվան խաչքարը Գորիսում
Միսաք Մանուշյանի կիսանդրին Մարսելում
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Բանաստեղծությունների ժողովածու, 1946 թ., Փարիզ:
- Մանուշյան Մ., Իմ երգը, 1956 թ., Երևան:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Պողոսյան Վարուժան, «Միսաք Մանուշյանի նամակները», Երևան, 1985: