Բացել գլխավոր ցանկը

«Իսահակյան Ավետիք Սահակի»–ի խմբագրումների տարբերություն

(Նոր էջ «{{Person | name-am = Իսահակյան Ավետիք Սահակի | name-am-aliases = | name-ru = Фамилия Имя Отчество | name-ru-aliases = | n...»:)
 
(→‎Տե՛ս նաև)
 
(Միևնույն մասնակցի 41 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է)
Տող 2. Տող 2.
 
| name-am        = Իսահակյան Ավետիք Սահակի
 
| name-am        = Իսահակյան Ավետիք Սահակի
 
| name-am-aliases =  
 
| name-am-aliases =  
−
| name-ru        = Фамилия Имя Отчество
+
| name-ru        = Исаакян Аветик Саакович
 
| name-ru-aliases =  
 
| name-ru-aliases =  
 
| name-lat        =  
 
| name-lat        =  
−
| name-en        = Surname Name
+
| name-en        = Isahakyan Avetiq
 
| name-fr        =
 
| name-fr        =
−
| image          = Boy.jpg
+
| image          = Isahakyan Avetiq.JPG
 
| birth-date      = 30.10.1875
 
| birth-date      = 30.10.1875
 
| birth-place    = Ալեքսաևդրապոլ, Հայաստան
 
| birth-place    = Ալեքսաևդրապոլ, Հայաստան
Տող 20. Տող 20.
  
 
==Կրթություն==
 
==Կրթություն==
−
*0000թ. ավարտել է քաղաքի թիվ 00 դպրոցը:
+
*1889-1893թթ. սովորել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում:
 +
*1893թ.՝ Լայպցիգի համալսարանի ազատ ունկընդիր:
 +
*1897թ.՝ Ցյուրիխի համալսարանի ազատ ունկընդիր:  
  
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
−
*0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես իգրեկ:
+
*1947-1957թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր:
−
**0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես 2իգրեկ:
+
*1946–1957թթ.՝ Հայաստանի գրողների միության նախագահ:
−
*0000-0000թթ.՝ զեթ աշխատավայրում որպես իգրեկ:
 
  
 
==Ձեռքբերումներ==
 
==Ձեռքբերումներ==
 +
*1895թ.՝ ՀՀԴ անդամ:
 
*1943թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
 
*1943թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
 +
*1946թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ:
 +
*Պարգևատրվել է Լենինի (2) շքանշանով:
  
 
==Այլ==
 
==Այլ==
−
*Թաղված է Կոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոնում:  
+
*Գրակական գործունեությանը զուգնթաց  զբաղվել է նաև քաղաքական գործունեությամբ: 1895թ. վերադառնալով Լայպցիգից՝ ընդգրկվել է նորաստեղծ ՀՀԴ կուսակցության Ալեքսանդրապոլի կոմիտեի մեջ, մասնակցել Ալեքսանդրապոլից Արեւմտյան Հայաստան ուղարկվող զինյալ խմբերի ստեղծմանը, զենք և դրամական միջոցների հայթհայթման գործին: Հայ ազգային-ազատագրական պայքարին մասնակցելու մեղադրանքով 1896թ. բանտարկվել է Երևանում, 1898թ. աքսորվել է Օդեսա: 1908թ. բանտարկվել երկրորդ անգամ:
 +
*1911թ., որպես քաղաքական վտարանդի, մեկնել է Կոստանդնուպոլիս, այնուհետև՝ Եվրոպա:
 +
*1936թ. վերջնականապես հաստատվել է հայրենիքում:
 +
*Բնավ չհավատալով երիտթուրքերի խոստումներին Արեւմտյան Հայաստանի ինքնավարության վերաբերյալ և ենթադրելով, որ Հայաստանին սպառնացող պանթուրքական վտանգը կարող է կանխել Թուրքիայի հովանավոր կայզերական Գերմանիան, Իսահակյանը մեկնել է Բեռլին և մի շարք գերմանական մտավորականների հետ մասնակցել Գերմանա-հայկական ընկերության ստեղծմանը՝ միաժամանակ խմբագրելով ընկերության «Մեսրոբ» պարբերական հանդեսը: Սկսված առաջին համաշխարհային պատերազմը և Մեծ եղեռնը հաստատեցին Իսահակյանի ամենամռայլ կանխատեսումները երիտթուրքերի հայաջինջ քաղաքականության վերաբերյալ: Պատերազմից և եղեռնից հետո Իսահակյանը արտացոլել է հայ ժողովրդի ողբերգական ճակատագիրն ու նրա հերոսական ազատամարտը: Բանաստեղծը ձեռամուխ է եղել հայերի ցեղասպանության մեղադրականի՝ «Սպիտակ գրքի» ստեղծմանը, որի մի զգալի հատվածը տեղ է գտել 1915-1922թթ. «Հիշատակարան» գրառումներով: Այդ ժամանակահատվածում Իսահակյանը հիմնականում հանդես է եկել հրապարակախոսական հոդվածներով, որոնց բովանդականությունը Հայկական հարցն էր, Հայաստանի վերամիավորման խնդիրը, հայկական պետականության վերականգնումը:
 +
*1897թ. լույս է տեսել Իսահակյանի բանաստեղծությունների առաջին՝ «Երգեր ու վերքեր» ժողովածուն:
 +
*Նրա ժողովածուներում  քնարական շնչով ու փիլիսոփայական խոհականությամբ գերիշխում են սերն ու կարոտը, մայրական սիրո թեման:
 +
*Գրել է հայրենասիրական, ազատասիրական բանաստեղծություններ և պոեմներ, որոնք «Հայդուկի Երգեր» խորագրով և Հայ-գուսան ստորագրությամբ տպագրվել են «Դրոշակ» (Ժնև) ամսաթերթում:
 +
*Իսահակյանի  ստեղծագործություններում ժողովրդի կենսագրական խնդիրները սերտորեն առնչվել են դարաշրջանի բարդ ու հակասական երևույթներին:  Բանաստեղծը ցավով է վերապրել հայ ժողովրդի պատմական ու սոցիալական ծանր վիճակը: Իր ժողովրդի լինելիությունը հաստատելու, ամրապնդելու համար որոնել է սոցիալական ու քաղաքական հենարաններ:
 +
*Բարձրարժեք քնարերգության ու հայրեներգության հետ միաժամանակ գրել է մաքառման, ըմբոստացման բանաստեղծություններ, փիլիսոփայա-խոհական պոեմներ: 
 +
*«Աբու-լալա Մահարի» պոեմում ներհունորեն բախվում և հարաբերվում են ժամանակի սոցիալական կացությունը և մարդկային կյանքի բնական օրենքները: Սակայն պոեմի հերոսի ապրումների հակասականությունը, դառնությունների թանձրացումները երբեք չեն հանգում անհույս փլուզումների, այլ հավասարա-կշռվում են առավել հզոր տրամադրությամբ՝ աշխարհապաշտությամբ: Նրա որոնող ոգին մղվում է դեպի «կախարդող հեռուները»:
 +
*Իսահակյանի ողջ ստեղծագործությունը ժողովրդական իդեալների ու ձգտումների պոեզիա է՝ դրոշմված ազգային աշխարհընկալման, վարքի ու արժանապատվության կնիքով: Այդ ոգով են տոգորված լեգենդները, հեքիաթները, արձակ էջերը:
 +
*Իսահակյանի բանաստեղծություններով գրված երգերի զգալի մասը ժողովրդականացել են:
 +
*Իսահակյանի տուն-թանգարաններ կան Երևանում, Գյումրիում:
 +
*Ավետիք Իսահակյանի անունով կոչվել են փողոցներ՝ Երևանում, Գյումրիում, Մոսկվայում և այլուր, բացվել դպրոցներ, գրադարաններ՝ ՀՀ տարբեր վայրերում:
 +
*1980թ. ՀԳՄ սահմանվել է Ավետիք Իսահակյանի անվան ամենամյա մրցանակ:
 +
*Ա.Վ. Իսահակյանի [http://am.hayazg.info/%D4%BB%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%BE%D5%AB%D5%AF_%D5%8E%D5%AB%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%AB] պապը:
 +
*Թաղված է Կոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոնում:
  
 
=Նկարներ=
 
=Նկարներ=
 
<gallery>
 
<gallery>
−
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
+
Avetiq 1.jpg
 +
Avetiq 3.jpg
 +
Avetiq 4.jpg
 +
Avetiq 5.jpg
 +
Avetiq 7.jpg
 +
Avetiq 6.jpg
 +
Avetiq 8.jpg
 +
Avetiq 9.JPG
 +
Avetiq 15.jpg|Գ.Գասպարյանի հետ
 +
Avetiq 14.jpg|Դ.Դեմիրճյանի հետ
 +
Avetiq 18.jpg| Վիկտոր Համբարձումյան, Մարտիրոս Սարյան, Դերենիկ Դեմիրճյան, Ավետիք Իսահակյան
 +
Avetiq 10.jpg|Ավետիք Իսահակյանը  (ձախից) Հովհաննես Իսակովի և Մարտիրոս Սարյանի հետ (1955)
 +
Avetiq 16.jpg|Ավ. Իսահակյանը համալսարանական ընկերների հետ. Լայպցիգ, 1894թ.
 +
Avetiq 11.jpg|Ավետիք Իսահակյանի հուշարձանը Երևանում (1965թ., քանդակագործ՝ Սերգեյ Բաղդասարյան)
 +
Avetiq 12.jpg|Ավետիք Իսահակյանի տուն-թանգարանը Երևանում
 +
Avetiq 13.jpg
 +
Avetiq 2.png
 +
Avetiq 17.jpg
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
=Տեսանյութեր=
 
=Տեսանյութեր=
−
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
+
*[https://www.youtube.com/watch?v=AkJMsolc10s Մեր մեծերը - Ավետիք Իսահակյան:]
 +
*[https://www.youtube.com/watch?v=JmH2NjW0nQg Ավետիք Իսահակյանի տուն- թանգարան:]
 +
*[https://www.youtube.com/watch?v=20JsbuULbe0 ԱՎԵՏԻՔ ԻՍԱՀԱԿՅԱՆ:]
 +
*[https://www.youtube.com/watch?v=VM3RcW38IGI Հայը - Ավետիք Իսահակյան:]
  
 
=Հրապարակումներ մամուլում=
 
=Հրապարակումներ մամուլում=
−
*[http://www.armin.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:]
+
*[http://www.psymag.am/article/dossier/nexutjun-mi-kre-koxqis-kinse-avetiq-isahakyan.html Իզուր նեղություն մի՛ կրե, կողքիս կինս է. Ավետիք Իսահակյան:]
 +
*[http://hzham.am/%D5%B1%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%B6%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82-%D5%B9%D5%A1%D6%83-%D5%B7%D5%A1%D5%BF-%D5%A7-%D5%A1%D5%BD%D5%BE%D5%A1%D5%AE-%D5%B8%D6%80-%D5%B0%D5%A1%D5%B5-%D5%A3%D6%80/ «Ձանձրացնելու չափ շատ է ասված, որ հայ գրողը նահատակ է». Ավետիք Իսահակյանի նամակը՝ Հովհաննես Հովհաննիսյանին:]
 +
*[https://goharghalachyan.wordpress.com/2011/08/26/%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D6%84-%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB-%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A8-%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%AB%D5%B6/ Ավետիք Իսահակյանի նամակը Շուշանիկին:]
 +
*[http://mamul.am/am/news/44436/%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D6%84-%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A8-%D5%A3%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D6%80-%D5%A3%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6-%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%AC-%D5%A7-%C2%AB%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB-%D5%BD%D5%B8%D5%AD%D5%A1%D5%AF%C2%BB Ավետիք Իսահակյանը Գոհար Գասպարյանին անվանել է «Հայաստանի սոխակ»:]
  
 
=Մատենագիտություն=  
 
=Մատենագիտություն=  
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
+
==Քաղվածքներ==
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի  վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ  2, էջ 41-45:]
+
*«Մարդ այնքան մեծ է, ինչքան որ նա ընդունակ է ուրիշներին սիրելու: Երբ սիրում ես քո ընկերին, ավելի մեծ ես, քան եթե սիրես միայն քեզ՝ միայն քո ես-ը: Երբ սիրում ես մի ամբողջ ժողովուրդ, ավելի մեծ ես, քան եթե սիրես միայն ընկերիդ: Մարդկությունը սիրիր ― մարդկության չափ մեծ կլինես։ Տիեզերքը սիրիր ― տիեզերքի չափ մեծ կլինես»:
 +
*Մարդ պետք է բնության մեջ ապրի, բնությունն զգա...
 +
*Զարմանալի հրաշք է հողը, հողի ուժը անսպառելի է...
 +
*Բնության մեջ մարդ իրեն բազմապատկված կզգա...
 +
*Մայրենի լեզուի բառերը մենք կը զգանք, կ՛ապրինք, իսկ օտար լեզուինը՝ կը հասկնանք, կը սորվինք եւ կը հիշենք...
 +
*Ճշմարտությունը ոտքով է գնում, սուտը՝ թևերով:
 +
*Մարդը ձգտում է նրան, ինչն անհնար է: Հետո սկսում է ողբալ, թե ինչու՞ է անհնարը՝ անհնար:
 +
*Կյանքի սափորը լիքն է աղի ջրով, որ ինչքան խմում ես, այնքան ավելի ծարավում, այրվելով խմում վերստին և զզվում, բայց բնավ չհագենում:
 +
*Կյանքն իր ծնած պահից գրավ է դրված մահի մոտ:
 +
*Վրեժը քաղցր բան է. թող բարոյախոսներն ինչ ուզում են՝ ասեն:
 +
*Միտքը մեռցնում է զգացմունքը:
 +
*Բայց երբեմն երկուսն եղբայրացած միմյանց հետ՝ տիեզերքն են գրկում:
 +
*Բանաստեղծը, արվեստագետը իր սրտի աչքով կտեսնե ու կզգա աշխարհի իրերը, երևույթները, երևույթների հոգին, ներքին, հավերժական անփոփոխ կյանքը:
 +
 
 +
==Բանաստեղծությունների ժողովածուներ==
 +
*Իսահակյան Ա., Երգեր ու վերքեր, 1897:
 +
*Իսահակյան Ա., Բանաստեղծություններ, 1903:
 +
*Իսահակյան Ա., Հայրենի աղբյուրից, 1920:
 +
*Իսահակյան Ա., Ալագյազի մանիներ, 1945:
 +
*Իսահակյան Ա., Հայդուկի երգեր:
 +
 
 +
==Բանաստեղծություններ==
 +
*Իսահակյան Ա.,  [https://hy.wikisource.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%AB%D5%BD_(%D4%B1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D6%84_%D4%BB%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6) Մայրիկիս:]
 +
*Իսահակյան Ա.,  [https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6 Ռավեննայում:]
 +
*Իսահակյան Ա.,  [https://hy.wikisource.org/wiki/%D5%84%D5%AB_%D5%B4%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%BB%D5%AB%D5%AF_%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1 Մի մրահոն աղջիկ տեսա:]
 +
*Իսահակյան Ա., [https://hy.wikisource.org/wiki/%D5%94%D5%B8%D6%82%D5%B5%D6%80_%D5%AB%D5%B4_%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%AC%D5%AB... Քույր իմ նազելի...]
 +
*Իսահակյան Ա., [https://hy.wikisource.org/wiki/%D5%95%D5%BF%D5%A1%D6%80,_%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D6%83%D5%A5%D6%84%D5%AB_%D5%BE%D6%80%D5%A1... Օտար, ամայի ճամփեքի վրա...]
 +
*Իսահակյան Ա., [https://hy.wikisource.org/wiki/%D5%8D%D5%AB%D6%80%D5%A5%D6%81%D5%AB,_%D5%B5%D5%A1%D6%80%D5%BD_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6  Սիրեցի, յարս տարան:]
 +
*Իսահակյան Ա., [http://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%AB_%D5%A1%D6%83%D5%AB%D5%B6 Արազի ափին:]
 +
*Իսահակյան Ա., [http://hy.wikisource.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BD Հայրենիքիս:]
 +
*Իսահակյան Ա., [http://hy.wikisource.org/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AF%D5%A8_%D5%B9%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BE,_%D5%B8%D6%80_%D5%AB%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%80...  Մեկը չեղավ, որ իմանար...]
 +
*Իսահակյան Ա., [http://hy.wikisource.org/wiki/%D5%8D%D6%87-%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9_%D5%A1%D5%B4%D5%BA%D5%A5%D6%80_%D5%B3%D5%A1%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%A4_%D5%A4%D5%AB%D5%A6%D5%BE%D5%A1%D5%B6  Սև-մութ ամպեր ճակտիդ դիզվան:]
 +
*Իսահակյան Ա., [http://hy.wikisource.org/wiki/%D5%91%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%BD%D5%AB%D6%80%D5%BF%D5%BD_%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A5%D6%80_%D5%B0%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A5%D6%81 Ցաված սիրտս երգեր հյուսեց:]
 +
 
 +
==Առասպելներ, հեքիաթներ==
 +
*Իսահակյան Ա., [http://hy.wikisource.org/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%AB%D5%B4_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%AB_%D5%AD%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8 Նուկիմ քաղաքի խելոքները:]
 +
*Իսահակյան Ա., [http://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%AB_%D5%B4%D5%B8%D5%BF Արևի մոտ:]
 +
*Իսահակյան Ա., [http://hy.wikisource.org/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A9_(%D4%BB%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6) ԼԻԼԻԹ:]
 +
*Իսահակյան Ա., Շիդհարը, 1907:
 +
*Իսահակյան Ա., Յաւերժական սէրը, 1919:
 +
 
 +
==Պոեմներ==
 +
*Իսահակյան Ա., [http://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B1%D5%A2%D5%B8%D6%82-%D4%BC%D5%A1%D5%AC%D5%A1_%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%AB Աբու-Լալա Մահարի:]
 +
 
 +
==Արձակ էջեր==
 +
*Իսահակյան Ա., Համբերանքի չիբուխը, 1928:
 +
*Իսահակյան Ա., Ուստա Կարո:
  
 
=Տե՛ս նաև=
 
=Տե՛ս նաև=
 
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
 
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
+
*Ասատրյան Ա., Ավետիք Իսահակյանի կյանքը և ստեղծագործությունը, Ե., 1940:
−
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի  վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ  2, էջ 41-45:]
+
*Առաքելյան Վ., Ավետիք Իսահակյանի պոեզիայի բառապաշարի ոճաբանական առանձնահատկությունները, Ե., 1954:
 +
*Ղանալանյան Ա., Ավետիք Իսահակյանի ստեղծագործության ժողովրդական ակունքները, Ե., 1955:
 +
*Իսահակյան Ա.Վ., Ավետիք Իսահակյանի արձակը, Ե., 1975:
 +
*Մկրյան Մ., Իսահակյանի հումանիզմը, Ե., 1975:
 +
*Ինճիկյան Ա.Մ., Ավետիք Իսահակյան (1875-1975), Կենսամատենագիտական ցանկ, մաս 1-2, Ե., 1976-1977:
 +
*Մուշեղյան Ա., Ավետիք Իսահակյան. Վաղ տարիներ, Ե., 1983:
 +
*[http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_isahakyan_avetik ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ավետիք Իսահակյան:]
 +
*[http://armenianhouse.org/isahakyan/bio-am.html Ավետիք Իսահակյան. ԿԵՆՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ:]
 +
*[http://www.sci.am/members.php?mid=60&langid=2 Իսահակյան Ավետիք Սահակի - National Academy of ...]
 +
*[http://www.isahakyanmuseum.am/htmls/isahakyan_about.html Ավ. Իսահակյանի տուն-թանգարան:]
 +
*[http://gisher.org/avetiq-isahakyan-t1905.html  Բանաստեղծություններ:]
 +
*[http://www.slideshare.net/Sona8/ss-15026698 ԿԵՆՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ Իսահակյան Ավետիք Սահակի:]
 +
*[https://haykkaren.wordpress.com/category/%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D6%84-%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Архив рубрики: Ավետիք Իսահակյան:]
 +
*[http://nakhshkaryan.blogspot.com/2012/10/blog-post_6118.html ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ - Ավետիք Իսահակյան:]
 +
*[http://www.isahakyan.ru/%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D6%84-%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB-%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8/ Ավետիք Իսահակյանի կենսագրությունը:]
 +
*[http://www.isahakyan.ru/ Իսահակյանի Բանաստեղծությունները:]
 +
*[http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=6986#.VBAK4_n-HqM Ավետիք Իսահակյան    ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ:]
 +
*[http://armenianpoetry.com/arm/Avetiq_Isahakian/ Ստեղծագործությունները armenianpoetry.com-ում:]
 +
*[http://www.isahakyanmuseum.am/html/gallery.html Լուսանկարներ]
  
−
[[Category:թեգ1]]  [[Category:թեգ2]]
+
[[Category:Բանաստեղծներ]]  [[Category:Արձակագիրներ]] [[Category:Հասարակական գործիչներ]]

Ընթացիկ տարբերակը 15:00, 10 Սեպտեմբերի 2014-ի դրությամբ

Իսահակյան Ավետիք Սահակի
Исаакян Аветик Саакович
Isahakyan Avetiq.JPG
Անգլերեն: Isahakyan Avetiq
Հայերեն: Իսահակյան Ավետիք Սահակի
Ծննդյան տարեթիվը: 30.10.1875
Ծննդավայրը: Ալեքսաևդրապոլ, Հայաստան
Մահվան տարեթիվը: 17.10.1957
Մահվան վայրը: Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ:
Բանաստեղծ, արձակագիր, հասարակական գործիչ:

Բովանդակություն

Կենսագրություն

Ծնվել է 1875թ. հոկտեմբերի 30-ին Հայաստանի Ալեքսանդրապոլ (այժմ՝ Գյումրի) քաղաքում:

Մահացել է 1957թ. հոկտեմբերի 17-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:

Կրթություն

  • 1889-1893թթ. սովորել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում:
  • 1893թ.՝ Լայպցիգի համալսարանի ազատ ունկընդիր:
  • 1897թ.՝ Ցյուրիխի համալսարանի ազատ ունկընդիր:

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1947-1957թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր:
  • 1946–1957թթ.՝ Հայաստանի գրողների միության նախագահ:

Ձեռքբերումներ

  • 1895թ.՝ ՀՀԴ անդամ:
  • 1943թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
  • 1946թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ:
  • Պարգևատրվել է Լենինի (2) շքանշանով:

Այլ

  • Գրակական գործունեությանը զուգնթաց զբաղվել է նաև քաղաքական գործունեությամբ: 1895թ. վերադառնալով Լայպցիգից՝ ընդգրկվել է նորաստեղծ ՀՀԴ կուսակցության Ալեքսանդրապոլի կոմիտեի մեջ, մասնակցել Ալեքսանդրապոլից Արեւմտյան Հայաստան ուղարկվող զինյալ խմբերի ստեղծմանը, զենք և դրամական միջոցների հայթհայթման գործին: Հայ ազգային-ազատագրական պայքարին մասնակցելու մեղադրանքով 1896թ. բանտարկվել է Երևանում, 1898թ. աքսորվել է Օդեսա: 1908թ. բանտարկվել երկրորդ անգամ:
  • 1911թ., որպես քաղաքական վտարանդի, մեկնել է Կոստանդնուպոլիս, այնուհետև՝ Եվրոպա:
  • 1936թ. վերջնականապես հաստատվել է հայրենիքում:
  • Բնավ չհավատալով երիտթուրքերի խոստումներին Արեւմտյան Հայաստանի ինքնավարության վերաբերյալ և ենթադրելով, որ Հայաստանին սպառնացող պանթուրքական վտանգը կարող է կանխել Թուրքիայի հովանավոր կայզերական Գերմանիան, Իսահակյանը մեկնել է Բեռլին և մի շարք գերմանական մտավորականների հետ մասնակցել Գերմանա-հայկական ընկերության ստեղծմանը՝ միաժամանակ խմբագրելով ընկերության «Մեսրոբ» պարբերական հանդեսը: Սկսված առաջին համաշխարհային պատերազմը և Մեծ եղեռնը հաստատեցին Իսահակյանի ամենամռայլ կանխատեսումները երիտթուրքերի հայաջինջ քաղաքականության վերաբերյալ: Պատերազմից և եղեռնից հետո Իսահակյանը արտացոլել է հայ ժողովրդի ողբերգական ճակատագիրն ու նրա հերոսական ազատամարտը: Բանաստեղծը ձեռամուխ է եղել հայերի ցեղասպանության մեղադրականի՝ «Սպիտակ գրքի» ստեղծմանը, որի մի զգալի հատվածը տեղ է գտել 1915-1922թթ. «Հիշատակարան» գրառումներով: Այդ ժամանակահատվածում Իսահակյանը հիմնականում հանդես է եկել հրապարակախոսական հոդվածներով, որոնց բովանդականությունը Հայկական հարցն էր, Հայաստանի վերամիավորման խնդիրը, հայկական պետականության վերականգնումը:
  • 1897թ. լույս է տեսել Իսահակյանի բանաստեղծությունների առաջին՝ «Երգեր ու վերքեր» ժողովածուն:
  • Նրա ժողովածուներում քնարական շնչով ու փիլիսոփայական խոհականությամբ գերիշխում են սերն ու կարոտը, մայրական սիրո թեման:
  • Գրել է հայրենասիրական, ազատասիրական բանաստեղծություններ և պոեմներ, որոնք «Հայդուկի Երգեր» խորագրով և Հայ-գուսան ստորագրությամբ տպագրվել են «Դրոշակ» (Ժնև) ամսաթերթում:
  • Իսահակյանի ստեղծագործություններում ժողովրդի կենսագրական խնդիրները սերտորեն առնչվել են դարաշրջանի բարդ ու հակասական երևույթներին: Բանաստեղծը ցավով է վերապրել հայ ժողովրդի պատմական ու սոցիալական ծանր վիճակը: Իր ժողովրդի լինելիությունը հաստատելու, ամրապնդելու համար որոնել է սոցիալական ու քաղաքական հենարաններ:
  • Բարձրարժեք քնարերգության ու հայրեներգության հետ միաժամանակ գրել է մաքառման, ըմբոստացման բանաստեղծություններ, փիլիսոփայա-խոհական պոեմներ:
  • «Աբու-լալա Մահարի» պոեմում ներհունորեն բախվում և հարաբերվում են ժամանակի սոցիալական կացությունը և մարդկային կյանքի բնական օրենքները: Սակայն պոեմի հերոսի ապրումների հակասականությունը, դառնությունների թանձրացումները երբեք չեն հանգում անհույս փլուզումների, այլ հավասարա-կշռվում են առավել հզոր տրամադրությամբ՝ աշխարհապաշտությամբ: Նրա որոնող ոգին մղվում է դեպի «կախարդող հեռուները»:
  • Իսահակյանի ողջ ստեղծագործությունը ժողովրդական իդեալների ու ձգտումների պոեզիա է՝ դրոշմված ազգային աշխարհընկալման, վարքի ու արժանապատվության կնիքով: Այդ ոգով են տոգորված լեգենդները, հեքիաթները, արձակ էջերը:
  • Իսահակյանի բանաստեղծություններով գրված երգերի զգալի մասը ժողովրդականացել են:
  • Իսահակյանի տուն-թանգարաններ կան Երևանում, Գյումրիում:
  • Ավետիք Իսահակյանի անունով կոչվել են փողոցներ՝ Երևանում, Գյումրիում, Մոսկվայում և այլուր, բացվել դպրոցներ, գրադարաններ՝ ՀՀ տարբեր վայրերում:
  • 1980թ. ՀԳՄ սահմանվել է Ավետիք Իսահակյանի անվան ամենամյա մրցանակ:
  • Ա.Վ. Իսահակյանի [1] պապը:
  • Թաղված է Կոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոնում:

Նկարներ

  • Avetiq 1.jpg
  • Avetiq 3.jpg
  • Avetiq 4.jpg
  • Avetiq 5.jpg
  • Avetiq 7.jpg
  • Avetiq 6.jpg
  • Avetiq 8.jpg
  • Avetiq 9.JPG

  • Գ.Գասպարյանի հետ

  • Դ.Դեմիրճյանի հետ

  • Վիկտոր Համբարձումյան, Մարտիրոս Սարյան, Դերենիկ Դեմիրճյան, Ավետիք Իսահակյան

  • Ավետիք Իսահակյանը (ձախից) Հովհաննես Իսակովի և Մարտիրոս Սարյանի հետ (1955)

  • Ավ. Իսահակյանը համալսարանական ընկերների հետ. Լայպցիգ, 1894թ.

  • Ավետիք Իսահակյանի հուշարձանը Երևանում (1965թ., քանդակագործ՝ Սերգեյ Բաղդասարյան)

  • Ավետիք Իսահակյանի տուն-թանգարանը Երևանում

  • Avetiq 13.jpg
  • Avetiq 2.png
  • Avetiq 17.jpg

Տեսանյութեր

Հրապարակումներ մամուլում

Մատենագիտություն

Քաղվածքներ

  • «Մարդ այնքան մեծ է, ինչքան որ նա ընդունակ է ուրիշներին սիրելու: Երբ սիրում ես քո ընկերին, ավելի մեծ ես, քան եթե սիրես միայն քեզ՝ միայն քո ես-ը: Երբ սիրում ես մի ամբողջ ժողովուրդ, ավելի մեծ ես, քան եթե սիրես միայն ընկերիդ: Մարդկությունը սիրիր ― մարդկության չափ մեծ կլինես։ Տիեզերքը սիրիր ― տիեզերքի չափ մեծ կլինես»:
  • Մարդ պետք է բնության մեջ ապրի, բնությունն զգա...
  • Զարմանալի հրաշք է հողը, հողի ուժը անսպառելի է...
  • Բնության մեջ մարդ իրեն բազմապատկված կզգա...
  • Մայրենի լեզուի բառերը մենք կը զգանք, կ՛ապրինք, իսկ օտար լեզուինը՝ կը հասկնանք, կը սորվինք եւ կը հիշենք...
  • Ճշմարտությունը ոտքով է գնում, սուտը՝ թևերով:
  • Մարդը ձգտում է նրան, ինչն անհնար է: Հետո սկսում է ողբալ, թե ինչու՞ է անհնարը՝ անհնար:
  • Կյանքի սափորը լիքն է աղի ջրով, որ ինչքան խմում ես, այնքան ավելի ծարավում, այրվելով խմում վերստին և զզվում, բայց բնավ չհագենում:
  • Կյանքն իր ծնած պահից գրավ է դրված մահի մոտ:
  • Վրեժը քաղցր բան է. թող բարոյախոսներն ինչ ուզում են՝ ասեն:
  • Միտքը մեռցնում է զգացմունքը:
  • Բայց երբեմն երկուսն եղբայրացած միմյանց հետ՝ տիեզերքն են գրկում:
  • Բանաստեղծը, արվեստագետը իր սրտի աչքով կտեսնե ու կզգա աշխարհի իրերը, երևույթները, երևույթների հոգին, ներքին, հավերժական անփոփոխ կյանքը:

Բանաստեղծությունների ժողովածուներ

  • Իսահակյան Ա., Երգեր ու վերքեր, 1897:
  • Իսահակյան Ա., Բանաստեղծություններ, 1903:
  • Իսահակյան Ա., Հայրենի աղբյուրից, 1920:
  • Իսահակյան Ա., Ալագյազի մանիներ, 1945:
  • Իսահակյան Ա., Հայդուկի երգեր:

Բանաստեղծություններ

Առասպելներ, հեքիաթներ

Պոեմներ

Արձակ էջեր

  • Իսահակյան Ա., Համբերանքի չիբուխը, 1928:
  • Իսահակյան Ա., Ուստա Կարո:

Տե՛ս նաև

Ստացված է «http://am.hayazg.info/index.php?title=Իսահակյան_Ավետիք_Սահակի&oldid=12697» էջից