Ժասմեն

Ժասմեն
Жасмен
Այլ անուններ:	Գրիգորյան Մարիամ Հովսեփի
Անգլերեն:	Jasmen
Հայերեն:	Ժասմեն
Ծննդյան տարեթիվը:	07.06.1894
Ծննդավայրը:	Թիֆլիս, Վրաստան
Մահվան տարեթիվը:	18.01.1978
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Դերասանուհի:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1894թ. հունիսի 7(19)-ին Վրաստանի Թիֆլիս քաղաքում:

Մահացել է 1978թ. հունվարի 18-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:

Կրթություն

• Հայոց բարեգործական ընկերության կարուձևի դպրոց:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1909թ.՝ Հավլաբարի «Նոր դրամա» թատրոն:
• 1909-1910թթ. Թիֆլիսի Արտիստական թատրոն:
• 1917թ.՝ Բաքվի Հայոց կուլտուրական միության թատերախումբ:
• 1924-1925թթ.՝ Երևանի հեղափոխության թատրոն:
• 1925-1949թթ.՝ Բաքվի հայկական թատրոն:
• 1920թ.՝ Բաքվի հայկական թատրոնի ռեժիսոր:
• 1959-1967թթ.՝ Երևանի Սունդուկյանի անվան թատրոն:

Դերեր թատրոնում

• Մարգարիտ՝ Ա.Շիրվանզադեի «Պատվի համար»:
• Տրիլբի՝ Գ.Գեի «Տրիլբի»:
• Ռուքայան, Զեյնաբ՝ Ա.Սումբատով-Յուժինի «Դավաճանություն»:
• Սոնա՝ Ա.Շիրվանզադեի «Չար ոգի»:
• Սուսան՝ Ա.Շիրվանզադեի «Նամուս»:
• Դեզդեմոնա՝ Ու.Շեքսպիրի «Օթելլո»:
• Կատըրինա՝ Ա.Օստրովսկու «Ամպրոպ»:
• Ռուզան՝ Մուրացանի «Ռուզան»:
• Լաուրենսիա՝ Լոպե դե Վեգաի «Ոչխարի աղբյուրը»:

Դերեր կինոյում

• 1929թ.՝ «Սևիլ»:
• 1930թ.՝ «Կիմը հերթապահ», տնտեսուհի:
• 1932թ.՝ «Մեքսիկական դիպլոմատներ», վարչապետի կինը:

Ձեռքբերումներ

• 1935թ.՝ Ադրբեջանի ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
• 1963թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:

Այլ

• Ունեցել է բնատուր երաժշտական ձայն և երգել է Ռոմանոս Մելիքյանի, ապա և Կոմիտասի ղեկավարած քառաձայն երգչախմբում: Թատրոնի հետ կապվել է սիրողական խմբերի միջոցով, այնուհետև հանդես է եկել «Էդիպ արքա» ներկայացման մեջ, որի գլխավոր դերակատարը Ամո Խարազյանն էր։ Վերջինս նկատում է Ժասմենին և ընդունում իր խումբը:
• Թիֆլիսի Արտիստական թատրոնում Ժասմենը հանդես է գալիս Թիֆլիսի հայ բեմի վարպետների հետ:Հենց այստեղ էլ նորահայտ դերասանուհու տաղանդը նկատում է Հովհաննես Աբելյանը և հետևում նրա զարգացմանը:1912թ. Ժասմենը դառնում է Մոսկվայի Գեղարվեստական թատրոնի ստուդիայի ազատ ունկնդիրը:Մարմնավորել է հոգեբանական դերեր:
• 1913թ. Թիֆլիսի Հայոց դրամատիկական ընկերության թատերախումբը կրկին ընդունում է Մոսկվայից վերադարձած Ժասմենին՝ նրան վստահելով ոչ թե երկրորդական, այլ առաջնակարգ դերեր:
• Տասնամյակներ շարունակ Ժասմենը Բաքվի Հայ դրամայի առաջատար դերասանուհին է եղել մինչև թատրոնի փակվելը 1949թ.: Դրանից հետո նա երկար ժամանակ հեռանում է բեմից, և միայն տասնամյակ անց, նա կրկին Կրուչինայի դերով 1959թ. հանդես է գալիս Սունդուկյանի անվան թատրոնում:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Տալնիկով Դ., Երկու Կատերինա, «Սովետական Արվեստ», 1940:
• Դեմիրճյան Դ., Երկերի ժողովածու, VIII, 1963:
• Թերզիբաշյան Վ., Ժասմեն, Երևան, 1959:
• Հայ Սովետական Թատրոնի Պատմություն, 1967:
• Հայուհիներ, հանրագիտարան 2 հատորով, Երևան, Ամարաս, 2011: