«Զոհրապ Գրիգոր Խաչիկի»–ի խմբագրումների տարբերություն
| (9 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| Տող 16. | Տող 16. | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
Ծնվել է 1861թ. հունիսի 26-ին Թուրքիայի մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում: | Ծնվել է 1861թ. հունիսի 26-ին Թուրքիայի մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում: | ||
| − | |||
| − | |||
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
*Զոհրապը նախնական կրթությունը ստացել է Պեշիկթաշի Մաքրուհյան վարժարանում։ | *Զոհրապը նախնական կրթությունը ստացել է Պեշիկթաշի Մաքրուհյան վարժարանում։ | ||
| − | *Օրագյուղի Թարգմանչաց | + | *Օրագյուղի Թարգմանչաց վարժարան: |
| − | * | + | *Սովորել է Լուսավորչյան վարժարանում: |
| + | *1879թ. ավարտել է Կոստանդնուպոլսի ֆրանսիական ինստիտուտի երկրաչափական բաժինը: | ||
*1882թ.՝ տեղափոխվում է «Հուգուգ», որտեղ երկու տարի սովորելուց հետո հեռանում է՝ վկայական չստանալով։ | *1882թ.՝ տեղափոխվում է «Հուգուգ», որտեղ երկու տարի սովորելուց հետո հեռանում է՝ վկայական չստանալով։ | ||
| − | *1884թ. Էդիրնե քաղաքում քննություն է հանձնում և ստանում փաստաբան-իրավաբանի | + | *1884թ. Էդիրնե քաղաքում քննություն է հանձնում և ստանում փաստաբան-իրավաբանի վկայական: |
| − | + | ||
| − | |||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
*Ասիական ընկերության նախագահ: | *Ասիական ընկերության նախագահ: | ||
| Տող 32. | Տող 30. | ||
*1878թ. հանդիպում է Նիկողայոս Թյուլպենճյանին և դառնում նրա հրատարակած «Լրագիր» օրաթերթի աշխատակիցը։ | *1878թ. հանդիպում է Նիկողայոս Թյուլպենճյանին և դառնում նրա հրատարակած «Լրագիր» օրաթերթի աշխատակիցը։ | ||
*1880թ. աշխատանքի է անցնում խորթ հոր իրավաբանական գրասենյակում: | *1880թ. աշխատանքի է անցնում խորթ հոր իրավաբանական գրասենյակում: | ||
| − | *1883թ. զբաղվել Է փաստաբանությամբ, միաժամանակ իրավագիտություն դասավանդել | + | *1883թ. զբաղվել Է փաստաբանությամբ, միաժամանակ իրավագիտություն դասավանդել Կոստանդնուպոլսի համալսարանում։ |
| − | *1883թ. հրատարակում է Ասիական ընկերության «Երկրագունտ» | + | *1883թ. հրատարակում է Ասիական ընկերության «Երկրագունտ» հանդեսը՝ Հակոբ Պարոնյանի խմբագրությամբ։ |
*1895-1896թթ. հայկական կոտորածների օրերին հանդես Է եկել հայ քաղաքական ամբաստանյալների, դրանից առաջ՝ զեյթունցի հայերի, իսկ 1905թ.՝ մի բուլղար հեղափոխականի պաշտպանությամբ։ | *1895-1896թթ. հայկական կոտորածների օրերին հանդես Է եկել հայ քաղաքական ամբաստանյալների, դրանից առաջ՝ զեյթունցի հայերի, իսկ 1905թ.՝ մի բուլղար հեղափոխականի պաշտպանությամբ։ | ||
*1908թ. ընտրվել Է օսմանյան խորհրդարանի անդամ և Ազգային ժողովի երեսվտխան։ | *1908թ. ընտրվել Է օսմանյան խորհրդարանի անդամ և Ազգային ժողովի երեսվտխան։ | ||
| Տող 39. | Տող 37. | ||
*1898թ.՝ Սիպիլի և Հ. Ասատուրի հետ՝ համանուն թերթը։ | *1898թ.՝ Սիպիլի և Հ. Ասատուրի հետ՝ համանուն թերթը։ | ||
*Աշխատակցել է «Հայրենիք», «Արևելք», «Ազատամարտ» և այլ պարբերականների։ | *Աշխատակցել է «Հայրենիք», «Արևելք», «Ազատամարտ» և այլ պարբերականների։ | ||
| + | |||
| + | ==Ձեռքբերումներ== | ||
| + | *Դրեյֆուսի մանրանկարով ոսկե նշան: | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| Տող 47. | Տող 48. | ||
*Զորյանը քաղաքացիական բացառիկ արիություն է դրսևորել Ադանայի կոտորածի (1909թ.) ժամանակ, իսկ 1911թ. հուշագիր ուղարկել թուրք վարչապետին՝ պահանջելով վերջ տալ հայերի նկատմամբ իթթիհատական կառավարության համիղյան մեթոդներին: | *Զորյանը քաղաքացիական բացառիկ արիություն է դրսևորել Ադանայի կոտորածի (1909թ.) ժամանակ, իսկ 1911թ. հուշագիր ուղարկել թուրք վարչապետին՝ պահանջելով վերջ տալ հայերի նկատմամբ իթթիհատական կառավարության համիղյան մեթոդներին: | ||
*Զոհրապը բազմաժանր գրող է. բանաստեղծություն, վեպ, նորավեպ, գրական դիմանկար, ակնարկ, հրապարակախոսություն։ | *Զոհրապը բազմաժանր գրող է. բանաստեղծություն, վեպ, նորավեպ, գրական դիմանկար, ակնարկ, հրապարակախոսություն։ | ||
| − | *Զոհրապը կերտել է բազմաթիվ իրապաշտական կերպարներ, բացահայտել մարդկային ողբերգության սոցիալական ակունքները՝ «ճիտին պարտքը», «Մագթաղինեն», «Այրին», «Փոստալը»: | + | *Զոհրապը կերտել է բազմաթիվ իրապաշտական կերպարներ, բացահայտել մարդկային ողբերգության սոցիալական ակունքները՝ [http://gradaran.mskh.am/node/7482 «ճիտին պարտքը»], «Մագթաղինեն», «Այրին», [http://gradaran.mskh.am/node/10763 «Փոստալը»]: |
| − | *Սիրո թեմաներում քննել մարդկային երջանկության, բարոյական բարձր արժեքների լույսի ներքո՝ «Այինկա», «Ռեհան», «Առջի սեր, առջի բարի», «Զաբուղոն», «ճերյան»: | + | *Սիրո թեմաներում քննել մարդկային երջանկության, բարոյական բարձր արժեքների լույսի ներքո՝ [http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=6936#.U-IalPmSx5M «Այինկա»], «Ռեհան», «Առջի սեր, առջի բարի», [http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=6899#.U-IaYPmSx5M «Զաբուղոն»], «ճերյան»: |
| − | *Անդրադարձել կյանքի և մահվան, մարդու ներաշխարհի անլուծելի առեղծվածներին՝ «Երջանիկ մահը», «Մյուսը», «Կարծեմ թե»։ | + | *Անդրադարձել կյանքի և մահվան, մարդու ներաշխարհի անլուծելի առեղծվածներին՝ [http://gradaran.mskh.am/node/7484 «Երջանիկ մահը»], «Մյուսը», «Կարծեմ թե»։ |
| − | *Խոհավերլուծական բացառիկ տաղանդով առարկան, դեպքը, մարդկանց արարքն ու ապրումները դիտարկել է իրենց ներքին կապերի մեջ՝ հասնելով ուրույն կենսափիլիսոփայության՝ «ժամին բակը», «Թեֆարիկ», | + | *Խոհավերլուծական բացառիկ տաղանդով առարկան, դեպքը, մարդկանց արարքն ու ապրումները դիտարկել է իրենց ներքին կապերի մեջ՝ հասնելով ուրույն կենսափիլիսոփայության՝ «ժամին բակը», [http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=6937#.U-Iaq_mSx5M «Թեֆարիկ»], «Սառա»։ |
| − | * | + | *Բյուրեղացած ձևի ու փոքր ծավալի մեջ նա հասել է հոգեբանական խորության և կերտել բազմաթիվ կերպարներ՝ զարգացնելով ռեալիզմի ավանդները հայ գրականության մեջ: Նրա լեզվամտածողությունն առանձնանում է զուսպ ու դիպուկ ոճով, հոգեբանական նրբին պատկերների, համեմատությունների և մակդիրների արտահայտչամիջոցներով: |
*1888թ. Զոհրապն ամուսնանում է Կլարա Յազըչյանի հետ։ | *1888թ. Զոհրապն ամուսնանում է Կլարա Յազըչյանի հետ։ | ||
*1889թ. ծնվում է Զոհրապի անդրանիկ որդին՝ Լևոնը, 1891թ.՝ ավագ դուստրը՝ Դոլորեսը, 1892թ.՝ կրտսեր որդին՝ Արամը և 1896թ.՝ կրտսեր դուստրը՝ Հերմինեն։ | *1889թ. ծնվում է Զոհրապի անդրանիկ որդին՝ Լևոնը, 1891թ.՝ ավագ դուստրը՝ Դոլորեսը, 1892թ.՝ կրտսեր որդին՝ Արամը և 1896թ.՝ կրտսեր դուստրը՝ Հերմինեն։ | ||
| Տող 84. | Տող 85. | ||
*Զոհրապ Գ. Խ., Լուռ ցավեր, 1911: | *Զոհրապ Գ. Խ., Լուռ ցավեր, 1911: | ||
| − | == | + | ===Հրապարակախոսական ակնարկներ=== |
*Զոհրապ Գ. Խ., Չինական նամականի, 1884: | *Զոհրապ Գ. Խ., Չինական նամականի, 1884: | ||
*Զոհրապ Գ. Խ., Ուղևորութիւն մը յիշատակներուս մէջ, 1898-1903: | *Զոհրապ Գ. Խ., Ուղևորութիւն մը յիշատակներուս մէջ, 1898-1903: | ||
| − | == | + | ===Քննադատական հոդվածներ=== |
*Զոհրապ Գ. Խ., Անբարոյական գրականութիւն, 1892: | *Զոհրապ Գ. Խ., Անբարոյական գրականութիւն, 1892: | ||
*Զոհրապ Գ. Խ., Նոր լրագրութիւնը, 1892: | *Զոհրապ Գ. Խ., Նոր լրագրութիւնը, 1892: | ||
Ընթացիկ տարբերակը 10:17, 2 Նոյեմբերի 2018-ի դրությամբ
| Զոհրապ Գրիգոր Խաչիկի | |
| Зограб Григор Хачикович | |
| |
| Անգլերեն: | Zohrap Grigor |
| Հայերեն: | Զոհրապ Գրիգոր Խաչիկի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 26.06.1861 |
| Ծննդավայրը: | Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա |
| Մահվան տարեթիվը: | 1915 |
| Համառոտ տվյալներ: Գրող, հրապարակախոս, փաստաբան-իրավագետ, հասարակական-քաղաքական գործիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1861թ. հունիսի 26-ին Թուրքիայի մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում:
Կրթություն
- Զոհրապը նախնական կրթությունը ստացել է Պեշիկթաշի Մաքրուհյան վարժարանում։
- Օրագյուղի Թարգմանչաց վարժարան:
- Սովորել է Լուսավորչյան վարժարանում:
- 1879թ. ավարտել է Կոստանդնուպոլսի ֆրանսիական ինստիտուտի երկրաչափական բաժինը:
- 1882թ.՝ տեղափոխվում է «Հուգուգ», որտեղ երկու տարի սովորելուց հետո հեռանում է՝ վկայական չստանալով։
- 1884թ. Էդիրնե քաղաքում քննություն է հանձնում և ստանում փաստաբան-իրավաբանի վկայական:
Աշխատանքային գործունեություն
- Ասիական ընկերության նախագահ:
- Մասնակցել Հայոց միացյալ ընկերության գործունեությանը։
- 1878թ. հանդիպում է Նիկողայոս Թյուլպենճյանին և դառնում նրա հրատարակած «Լրագիր» օրաթերթի աշխատակիցը։
- 1880թ. աշխատանքի է անցնում խորթ հոր իրավաբանական գրասենյակում:
- 1883թ. զբաղվել Է փաստաբանությամբ, միաժամանակ իրավագիտություն դասավանդել Կոստանդնուպոլսի համալսարանում։
- 1883թ. հրատարակում է Ասիական ընկերության «Երկրագունտ» հանդեսը՝ Հակոբ Պարոնյանի խմբագրությամբ։
- 1895-1896թթ. հայկական կոտորածների օրերին հանդես Է եկել հայ քաղաքական ամբաստանյալների, դրանից առաջ՝ զեյթունցի հայերի, իսկ 1905թ.՝ մի բուլղար հեղափոխականի պաշտպանությամբ։
- 1908թ. ընտրվել Է օսմանյան խորհրդարանի անդամ և Ազգային ժողովի երեսվտխան։
- 1892-1993թթ. Հ. Ասատուրի հետ հրատարակել է «Մասիս» գրական հանդեսը:
- 1898թ.՝ Սիպիլի և Հ. Ասատուրի հետ՝ համանուն թերթը։
- Աշխատակցել է «Հայրենիք», «Արևելք», «Ազատամարտ» և այլ պարբերականների։
Ձեռքբերումներ
- Դրեյֆուսի մանրանկարով ոսկե նշան:
Այլ
- Մեծ եղեռնի զոհերից:
- Համարվում է 19-րդ դարի վերջին արևմտահայ գրականության կենտրոնական դեմքն ու «նորավեպի իշխանը»:
- Զոհրապը սուլթանական դատարանում միշտ պաշտպանում էր հանիրավի ամբաստանված հայերի, հույների, բուլղարների և այլազգի անմեղների դատը, որոնք սովորաբար հետապնդվում էին օսմանյան բռնատիրության դեմ ըմբոստանալու համար: Դա դուր չէր գալիս իշխանություններին, և միառժամանակ Զոհրապին արգելում են զբաղվել փաստաբանությամբ: Սակայն նա եռանդով շարունակում է իր պայքարր ազատության, արդարության ու ճշմարտության համար:
- 1908թ. մեկնել Է Փարիզ, իսկ երիտթուրքերի պետական հեղաշրջումից հետո վերադարձել Է Կ. Պոլիս։
- Զորյանը քաղաքացիական բացառիկ արիություն է դրսևորել Ադանայի կոտորածի (1909թ.) ժամանակ, իսկ 1911թ. հուշագիր ուղարկել թուրք վարչապետին՝ պահանջելով վերջ տալ հայերի նկատմամբ իթթիհատական կառավարության համիղյան մեթոդներին:
- Զոհրապը բազմաժանր գրող է. բանաստեղծություն, վեպ, նորավեպ, գրական դիմանկար, ակնարկ, հրապարակախոսություն։
- Զոհրապը կերտել է բազմաթիվ իրապաշտական կերպարներ, բացահայտել մարդկային ողբերգության սոցիալական ակունքները՝ «ճիտին պարտքը», «Մագթաղինեն», «Այրին», «Փոստալը»:
- Սիրո թեմաներում քննել մարդկային երջանկության, բարոյական բարձր արժեքների լույսի ներքո՝ «Այինկա», «Ռեհան», «Առջի սեր, առջի բարի», «Զաբուղոն», «ճերյան»:
- Անդրադարձել կյանքի և մահվան, մարդու ներաշխարհի անլուծելի առեղծվածներին՝ «Երջանիկ մահը», «Մյուսը», «Կարծեմ թե»։
- Խոհավերլուծական բացառիկ տաղանդով առարկան, դեպքը, մարդկանց արարքն ու ապրումները դիտարկել է իրենց ներքին կապերի մեջ՝ հասնելով ուրույն կենսափիլիսոփայության՝ «ժամին բակը», «Թեֆարիկ», «Սառա»։
- Բյուրեղացած ձևի ու փոքր ծավալի մեջ նա հասել է հոգեբանական խորության և կերտել բազմաթիվ կերպարներ՝ զարգացնելով ռեալիզմի ավանդները հայ գրականության մեջ: Նրա լեզվամտածողությունն առանձնանում է զուսպ ու դիպուկ ոճով, հոգեբանական նրբին պատկերների, համեմատությունների և մակդիրների արտահայտչամիջոցներով:
- 1888թ. Զոհրապն ամուսնանում է Կլարա Յազըչյանի հետ։
- 1889թ. ծնվում է Զոհրապի անդրանիկ որդին՝ Լևոնը, 1891թ.՝ ավագ դուստրը՝ Դոլորեսը, 1892թ.՝ կրտսեր որդին՝ Արամը և 1896թ.՝ կրտսեր դուստրը՝ Հերմինեն։
Նկարներ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Զոհրապ Գ. Խ., Հայկական հարցը վավերագրերի լույսի տակ, աշխատություն, 1913:
- Զոհրապ Գ. Խ., Անհետացած սերունդ մը, իրապաշտական վեպ, 1887:
- Զոհրապ Գ. Խ., Խղճմտանքի ձայներ, 1909:
- Զոհրապ Գ. Խ., Կեանքը ինչպես որ է, 1911:
- Զոհրապ Գ. Խ., Լուռ ցավեր, 1911:
Հրապարակախոսական ակնարկներ
- Զոհրապ Գ. Խ., Չինական նամականի, 1884:
- Զոհրապ Գ. Խ., Ուղևորութիւն մը յիշատակներուս մէջ, 1898-1903:
Քննադատական հոդվածներ
- Զոհրապ Գ. Խ., Անբարոյական գրականութիւն, 1892:
- Զոհրապ Գ. Խ., Նոր լրագրութիւնը, 1892:
- Զոհրապ Գ. Խ., Բարոյական կռիւը, 1893:
- Զոհրապ Գ. Խ., Ծանօթ դէմքեր , գրական դիմանկարների շարք, 1891-1909:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:
- Գրիգոր Զոհրապ:
- Կենսագրություն. Գրիգոր Զոհրապ:
- Գրիգոր Զոհրապ. Օրենքի և իրավունքի անկաշառ դատապաշտպանն ու մեծատաղանդ արձակագիրը:
- Գրիգոր Զոհրապ: