Դոլուխանովա Զառա Աղասու
| Դոլուխանովա Զառա Աղասու | |
| Долуханова Зара Агасовна | |
| |
| Այլ անուններ: | Դոլուխանյան Զարուհի Աղասու |
| Անգլերեն: | Dolukhanova Zara |
| Հայերեն: | Դոլուխանովա Զառա Աղասու |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 15.03.1918 |
| Ծննդավայրը: | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 04.12.2007 |
| Համառոտ տվյալներ: Երգչուհի (մեցցո-սոպրանո): | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1918թ. մարտի 15-ին Ռուսաստանի Մոսկվա քաղաքում:
Կրթություն
- 1957թ. ավարտել է Մոսկվայի Գնեսինների անվան երաժշտական մանկավարժական ինստիտուտը:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1941թ.-ից Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնում հանդես է եկել դերերգերով:
- 1944թ.-ից՝ Համամիութենական հեռուստառադիոյի մենակատարուհի:
- 1959թ.-ից՝ Մոսկվայի ֆիլհարմոնիայի մենակատարուհի:
- 1983թ.՝ Մոսկվայի կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր:
- 1984թ.՝ Ռուսաստանի երաժշտական ակադեմիայի պրոֆեսոր:
Դերերգեր
- Գայանե (Սպենդիարյանի «Ալմաստ»):
- Օլգա, Պոլինա (Չայկովսկու «Եվգենի Օնեգիև», «Պիկովայա դամա»):
- Դունյաշա (Ռիմսկի-Կորսակովի «Թագավորի հարսնացուն»):
- Զիբել (Գունոյի «Ֆաուստ»):
Ձեռքբերումներ
- Պրոֆեսոր:
- 1949թ.՝ Երգիչների միջազգային մրցույթի դափնեկիր (Բուդապեշտ):
- 1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ:
- 1955թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
- 1956թ.՝ ՌԽՍՖՀ ժողովրդական արտիստ:
- 1966թ.՝ Լենինյան մրցանակ:
- 1991թ.՝ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ:
- 1977թ.՝ Ռուսաստանի թատերական գործիչների միության անդամ:
- 1949թ.՝ Երգիչների միջազգային մրցույթի առաջին մրցանակ (Բուդապեշտ):
- 1956թ.՝ «Խոպան հողերի զարգացման համար» մեդալ:
- 1960թ.՝ Համաշխարհային խաղաղության խորհրդի պատվոգիր (2):
- 1961թ.՝ «Փառք հանքափորի» 2-րդ աստիճանի շքանշան:
- 1964թ.՝ Ղազախստանի նախագահության Գերագույն խորհրդի ՍՍՀ դիպլոմ:
- 1965թ.՝ Բելառուսի նախագահության ԽՍՀ դիպլոմ:
- 1975թ.՝ Robert Schumann մրցանակ (Գերմանիա):
- 1984թ.՝ «Աշխատանքի վետերան» մեդալ:
- 1988թ.` վկայական՝ վոկալ արվեստի և մանկավարժական գործունեության զարգացման համար:
- 1995թ.՝ «Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 50-ամյակի» հուշամեդալ:
- 1997թ.`«Ի հիշատակ Մոսկվայի 850-ամյակի» մեդալ:
- 1998թ.՝ Մոսկվայի կառավարության պատվոգիր ստեղծագործական եւ կրթական գործունեության համար:
- 1999թ.՝ Մշակույթի նախարարության՝ «Մշակութային ձեռքբերումների համար» պատվավոր կրծքանշան:
- 2003թ.՝ «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» IV աստիճանի մեդալ:
- 2007թ.՝ «Արվեստում նշանակալի ձեռքբերումների համար» շքանշան:
Այլ
- Օրիորդական ազգանունը եղել է Մակարյան:
- Դոլուխանովայի ձայնն օժտված է հազվադեպ գեղեցիկ տեմբրով և մեծ ձայնասահմանով (21/2 օկտավա), հատկապես տպավորիչ է ցածր ռեգիստրի հագեցած, թավշե ձայնի և թեթև, փայլուն կոլորատուրայի զուգորդումը:
- Կատարում է ինչպես տեխնիկական ազատություն և ձայնի հատուկ շարժունակություն պահանջող վիրտուոզային գործեր (Ռոզինա, Ռոսսինիի «Սևիլյան սափրիչ» օպերայից, նաև «Նեապոլյան Տարանտելլա», Մոցարտի «Ալելուիա»), այնպես էլ լայնաշունչ մեղեդայնությամբ և ներքին դրամատիզմով առանձնացող Երկեր (Տոսկա, Պուչչինիի «Տոսկա», Դալիլա, Սեն-Սանսի «Սամսոն և Դալիլա», նաև Ռախմանինովի, Չայկովսկու ռոմանսները):
- Երգացանկում մեծ տեղ ունեն հայ կոմպոզիտորների (Կոմիտաս, Ա. Ապենդիարյան, Ռ. Մելիքյան, Ա. Խաչատրյան, Ա. Հարությունյան, Վ. Կոտոյան, Մ. Թարիվերդիև) ստեղծագործությունները և հայկական ժողովրդական երգեր:
- Համերգներով հանդես է եկել արտասահմանում:
Նկարներ
85-ամյակը
Զ. Դոլուխանյանը ամուսնու՝ Ալեքսանդր Դոլուխանյանի հետ
Որդու հետ
Թոռնուհու հետ
Ծնողները՝ Ելենա և Ալեքսանդր Մակարյանները...
Ա. Ավետիսյանի հետ
Ա. Խաչատրյանի հետ
Ի. Կրասկոյի հետ
Ն. Շտարկմանի հետ
Ա. Դավթյանի հետ
Հայաստանի կոնսուլ Ռ. Հակոբյանի հետ
Դոլուխանյանի գերեզմանը
Մեդալներ
«Փառք հանքափորի» 2-րդ աստիճանի շքանշան
«Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 50-ամյակ» մեդալ:
«Ի հիշատակ Մոսկվայի 850-ամյակի» մեդալ:
«Աշխատանքի վետերան» մեդալ
«Անվեհեր աշխատանքի համար» մեդալ
«Խոպան հողերի մշակման համար» մեդալ
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» IV աստիճանի մեդալ
Փաստաթղթեր
Գրություն Դ.Դ.Շոստակովիչից.21.02.1961
«ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ» պատվավոր կոչում շնորհելու մասին
պրոֆեսորի կոչում շնորհելու մասին
Գնեսինների անվան Մոսկվայի պետական երաժշտական քոլեջի ուսանողի վկայական
Գրություն Սլոնիմսկովից
Գրություն Ա.Ի.Խաչատրյանից. 19.05.1966
Տեսանյութեր
- Зара Долуханова-«Острова»-1/5:
- Зара Долуханова-«Острова»-2/5:
- Зара Долуханова-«Острова»-3/5:
- Зара Долуханова-«Острова»-4/5:
- Зара Долуханова-«Острова»-5/5:
- Zara Dolukhanova- Ah, quel giorno ognor rammento (Rossini):
- Zara Dolukhanova sings Händel:
- Zara Dolukhanova. "Erbarme dich, mein Gott", by Bach:
- Zara Dolukhanova. Lullaby "Spi, ditya" by Tchaikovsky:
- Zara Dolukhanova. The Field of the Dead from "Alexander Nevsky":
- Zara Dolukhanova. "Erlkonig" by Schubert:
- Зара Долуханова. Рубинштейн. Клубится волною:
- Зара Долуханова Ария Розины из оперы "Севильский цирюльник" (фрагмент):
- Зара Долуханова Ария пажа из оперы Гугеноты:
- Зара Долуханова. Шуберт. Баркарола:
- Zara Dolukhanova. M.Tariverdiev (by B. Akhmadulina). Nina Svetlanova (piano):
Հրապարակումներ մամուլում
- Տեղեկանք. Դոլուխանովա Զառա Ալեքսանդրի:
- [http://archive.today/DXPZ ՄԱՀԱՑԵԼ Է ԶԱՌԱ ԴՈԼՈՒԽԱՆՅԱՆԸ
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Михайловская Н.М., Зара Долуханова, М., 1958.
- Тимохин В.В., Зара Долуханова: творческий портрет, М., 1977.
- ԶԱՐՈՒՀԻ ԴՈԼՈՒԽԱՆՅԱՆ... :
- Դոլուխանովա Զարա:
- Դոլուխանովա Զարա: