«Գրիգորյան Մարկ Վլադիմիրի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Գրիգորյան մարկ Վլադիմիրի | name-am-aliases = | name-ru = Григорян Марк Владимирович | name-ru-...»:) |
|||
(2 intermediate revisions by one other user not shown) | |||
Տող 7. | Տող 7. | ||
| name-en = Grigoryan Mark | | name-en = Grigoryan Mark | ||
| name-fr = | | name-fr = | ||
− | | image = | + | | image = Grigoryan Mark.jpg |
| birth-date = 16(29).04.1900 | | birth-date = 16(29).04.1900 | ||
| birth-place = Նոր Նախիջևան, Ռուսաստան | | birth-place = Նոր Նախիջևան, Ռուսաստան | ||
Տող 16. | Տող 16. | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
Ծնվել է 1900թ. ապրիլի 16(29)-ին Ռուսաստանի Նոր Նախիջևան քաղաքում: | Ծնվել է 1900թ. ապրիլի 16(29)-ին Ռուսաստանի Նոր Նախիջևան քաղաքում: | ||
− | |||
− | |||
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
+ | *1920-1922թթ. սովորել է Վրուբելի անվան գեղարվեստի դպրոցում: | ||
*1928թ. ավարտել է ԵՊՀ ճարտարապետության բաժինը: | *1928թ. ավարտել է ԵՊՀ ճարտարապետության բաժինը: | ||
Տող 28. | Տող 27. | ||
*1951թ. ղեկավարել է Երևանի գլխավոր հատակագծի նախագծումը: | *1951թ. ղեկավարել է Երևանի գլխավոր հատակագծի նախագծումը: | ||
*Կազմել է Հրազդան քաղաքի 1961-1963թթ. գլխավոր հատակագիծը: | *Կազմել է Հրազդան քաղաքի 1961-1963թթ. գլխավոր հատակագիծը: | ||
+ | *1959-1963թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր: | ||
===Գրիգորյանի նախագծով կառուցված շենքեր=== | ===Գրիգորյանի նախագծով կառուցված շենքեր=== | ||
− | *«Արմենիա» հյուրանոց, Երևան, 1956: | + | *«Արմենիա» հյուրանոց, Երևան, Հանրապետության հրապարակ, 1956: |
*ՀԱՄԽ-ի և կապ նախարարության համալիր, Երևան, 1957: | *ՀԱՄԽ-ի և կապ նախարարության համալիր, Երևան, 1957: | ||
− | *Թանգարանների շենք | + | *Թանգարանների շենք, Երևան, 1950-1981: |
+ | *ՀԿԿ կենտկոմի շենք (այժմ՝ ԱԺ-ի շենք), Երևան, Բաղրամյան պ. 19, 1950: | ||
+ | *Մատենադարանի շենք, Երևան, Մաշտոցի պ. 53, 1957: | ||
+ | *ՀԽՍՀ ԳԽ շենք (այժմ՝ ՀՀ նախագահի նստավայր), Երևան, Բաղրամյան պ. 26, 1958: | ||
+ | *Մ. Սարյանի տուն-թանգարան, Երևան, 1967: | ||
+ | *Այժմյան Սահմանադրական դատարանի շենքը, Երևան, 1974: | ||
+ | *Այժմյան Ամերիկյան համալսարանի շենքը, Երևան, 1979: | ||
+ | *Սոս Սարգսյանի թատրոնի շենք, Երևան, Ամիրյան փ. 26: | ||
+ | *Մարգարյանի անվան ծննդատան շենք, Երևան, Մաշտոցի պ. 22: | ||
+ | *Մանկական հիվանդանոցի շենք, Երևան, Ափբովյան փ. 58: | ||
+ | *Աճառյանի անվան թ. 72 դպրոցի շենք, Երևան, Մ. Հերացու փ. 2ա: | ||
+ | *Դերասանների բնակելի շենք, Երևան, Մաշտոցի պ. 48: | ||
+ | *Բնակելի շենքեր Երևանում, Տերյան փ. 62, Աբովյան փ. 31, Բաղրամյան պ. 20: | ||
+ | *Քանաքեռ ՀԷԿ-ի շենք: | ||
+ | *Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան, Երևան, Քանաքեռ 2-րդ փ. 4: | ||
+ | *Առողջարաններ Հանքավանում, Ջերմուկում, Սևանում, Գագրայում և այլն: | ||
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
*1940թ.՝ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ: | *1940թ.՝ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ: | ||
+ | *1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ (ՀԿԿ կենտկոմի շենքի համար): | ||
*1968թ.՝ ՀԽՍՀ վաստակավոր ճարտարապետ: | *1968թ.՝ ՀԽՍՀ վաստակավոր ճարտարապետ: | ||
+ | *1970թ.՝ ՀԽՍՀ Պետական մրցանակ (Երևանի Հանրապետության հրապարակի ճարտարապետական անսամբլի համար): | ||
+ | *Ռոստով քաղաքի պատվավոր քաղաքացի: | ||
+ | *Լենին շքանշան: | ||
+ | *Պատվո շքանշան: | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
− | *Վ.Մ. Գրիգորյանի հայրն է: | + | *[http://am.hayazg.info/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%AB Վ.Մ. Գրիգորյանի] հայրն է: |
+ | *Ստալինյան ժամանակներում Մարկ Գրիգորյանը Երևան քաղաքի գլխավոր ճարտարապետի պաշտոնն էր զբաղեցնում: Այդ ժամանակվա Երևանը բավականին փոքր տարածք էր զբաղեցնում ներկայիս համեմատ: Ճարտարապետական խորհրդում քննարկում էր ընթանում Երևանի տարածքի ընդլայնման վերաբերյալ: Մի ոմն կիսաճարտարապետ առաջարկում է Երևանի արդյունաբերության զարգացման համար կառուցել մեծ քիմիական գործարան ներկայիս Հաղթանակ զբոսայգու տարածքում: Մարկ Գրիգորյանը քաջ գիտակցում է թե ինչ բնապահպանական աղետ կարող է իր ետևից բերել այդ գործարանի կառուցումը, բայց այդ ժամանակների ոգուն համապատասխան, եթե ուղղակի առարկեր ապա նրան հակաբոլշեվիկի պիտակ կկպցնեին իր բոլոր հետևանքներով: Մարկ Գրիգորյանը կարողանում է տեղում կողմնորոշվել և ելույթ է խնդրում, որի ընթացքում նա իր կողմից առաջարկում է այդ մասում կառուցել Հաղթանակի զբոսայգին և կենտրոնում տեղադրել «ընկեր Ստալինի» արձանը: Իհարկե նման առաջարկության դեմ ոչ ոք չէր կարող առարկել և իր ճկուն մտքի շնորհիվ Մարկ Գրիգորյանը կարողանում է փրկել երևանի ապագան: | ||
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
<gallery> | <gallery> | ||
− | + | Grigoryan Mark 01.jpg | |
+ | Grigoryan Mark 02.jpg|Նկարիչ Մարտիրոս Սարյանի հետ | ||
+ | Grigoryan Mark 03.jpg|Արվեստանոցում՝ քանդակագրոծ Գրիգոր Չուբարի հետ | ||
+ | Grigoryan Mark 04.jpg|Մատենադարանի տնօրենի աշխատասենյակում | ||
+ | Grigoryan Mark 05.jpg|Նամակ, որում Մարկ Գրիգորյանին հանձնարարվում է Մատենադարանի կառուցումը | ||
+ | Grigoryan Mark 06.jpg | ||
</gallery> | </gallery> | ||
− | = | + | ==Աշխատանքներ== |
− | + | <gallery> | |
− | + | Matenadaran.jpg|Մատենադարանի շենքը Երևանում | |
− | + | Surb Khach.jpg|Ռոստովի Սուրբ Խաչ եկեղեցին՝ վերանորոգված Մարկ Գրիգորյանի նախագծով | |
− | + | Armenia hotel.jpg|«Արմենիա» հյուրանոցի շենքը Հանրապետության հրապարակում | |
+ | Azgayin joghov.jpg|ՀՀ Ազգային ժողովի շենքը Բաղրամյան պողոտայում | ||
+ | Nakhagahakan nstavayr.jpg|ՀՀ Նախագահական նստավայրը Բաղրամյան պողոտայում | ||
+ | </gallery> | ||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
− | * | + | *Գրիգորյան Մ.Վ., Լենինի հրապարակը Երևանում, 1969 (ռուսերեն): |
− | |||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | ||
− | * | + | *Մարկ Գրիգորյան, Ե., 1976 (առաջաբանը և խմբ.՝ Լ. Բաբայանի): |
− | *[http://www. | + | *Большая советская энциклопедия. 3-е издание. М., 1970-1977. |
+ | *Вартанян В.Г., Казаров С.С. История Армянской Апостольской церкви на Дону (ХУШ - ХХ в.в.). Ростов н/Д. 2004. | ||
+ | *Памятники армянских поселений / Ред. Р.В. Казанджян. Ер., 1987. | ||
+ | *Малхасян А. Г. Страницы истории анийских, крымских и донских армян. Ростов/Дон, 2010. | ||
+ | *Донская Армения. Вып.1. Ростов/Дон, 2007. | ||
+ | *[http://markgrigorian.livejournal.com/10468.html Матенадаран. Проектирование и строительство.] | ||
+ | *[http://www.rostovbereg.ru/publ/istorija_donskogo_kraja/ljudi_izvestnye_i_ne_ochen/mark_grigorjan_nakhichevansko_armjanskij_arkhitektor/10-1-0-254 Марк Григорян, Нахичеванско-армянский архитектор.] | ||
− | [[Category: | + | [[Category:Ճարտարապետներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 09:37, 28 Սեպտեմբերի 2018-ի դրությամբ
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1900թ. ապրիլի 16(29)-ին Ռուսաստանի Նոր Նախիջևան քաղաքում:
Կրթություն
- 1920-1922թթ. սովորել է Վրուբելի անվան գեղարվեստի դպրոցում:
- 1928թ. ավարտել է ԵՊՀ ճարտարապետության բաժինը:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1937-1951թթ.՝ Երևանի գլխավոր ճարտարապետ:
- 1951-1978թթ.՝ Հայարդնախագիծ ինստիտուտի տնօրեն:
- Ա. Թամանյանի հետ նախագծել է Երևանի մանկական կլինիկական հիվանդանոցը:
- 1951թ. ղեկավարել է Երևանի գլխավոր հատակագծի նախագծումը:
- Կազմել է Հրազդան քաղաքի 1961-1963թթ. գլխավոր հատակագիծը:
- 1959-1963թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր:
Գրիգորյանի նախագծով կառուցված շենքեր
- «Արմենիա» հյուրանոց, Երևան, Հանրապետության հրապարակ, 1956:
- ՀԱՄԽ-ի և կապ նախարարության համալիր, Երևան, 1957:
- Թանգարանների շենք, Երևան, 1950-1981:
- ՀԿԿ կենտկոմի շենք (այժմ՝ ԱԺ-ի շենք), Երևան, Բաղրամյան պ. 19, 1950:
- Մատենադարանի շենք, Երևան, Մաշտոցի պ. 53, 1957:
- ՀԽՍՀ ԳԽ շենք (այժմ՝ ՀՀ նախագահի նստավայր), Երևան, Բաղրամյան պ. 26, 1958:
- Մ. Սարյանի տուն-թանգարան, Երևան, 1967:
- Այժմյան Սահմանադրական դատարանի շենքը, Երևան, 1974:
- Այժմյան Ամերիկյան համալսարանի շենքը, Երևան, 1979:
- Սոս Սարգսյանի թատրոնի շենք, Երևան, Ամիրյան փ. 26:
- Մարգարյանի անվան ծննդատան շենք, Երևան, Մաշտոցի պ. 22:
- Մանկական հիվանդանոցի շենք, Երևան, Ափբովյան փ. 58:
- Աճառյանի անվան թ. 72 դպրոցի շենք, Երևան, Մ. Հերացու փ. 2ա:
- Դերասանների բնակելի շենք, Երևան, Մաշտոցի պ. 48:
- Բնակելի շենքեր Երևանում, Տերյան փ. 62, Աբովյան փ. 31, Բաղրամյան պ. 20:
- Քանաքեռ ՀԷԿ-ի շենք:
- Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան, Երևան, Քանաքեռ 2-րդ փ. 4:
- Առողջարաններ Հանքավանում, Ջերմուկում, Սևանում, Գագրայում և այլն:
Ձեռքբերումներ
- 1940թ.՝ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ:
- 1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ (ՀԿԿ կենտկոմի շենքի համար):
- 1968թ.՝ ՀԽՍՀ վաստակավոր ճարտարապետ:
- 1970թ.՝ ՀԽՍՀ Պետական մրցանակ (Երևանի Հանրապետության հրապարակի ճարտարապետական անսամբլի համար):
- Ռոստով քաղաքի պատվավոր քաղաքացի:
- Լենին շքանշան:
- Պատվո շքանշան:
Այլ
- Վ.Մ. Գրիգորյանի հայրն է:
- Ստալինյան ժամանակներում Մարկ Գրիգորյանը Երևան քաղաքի գլխավոր ճարտարապետի պաշտոնն էր զբաղեցնում: Այդ ժամանակվա Երևանը բավականին փոքր տարածք էր զբաղեցնում ներկայիս համեմատ: Ճարտարապետական խորհրդում քննարկում էր ընթանում Երևանի տարածքի ընդլայնման վերաբերյալ: Մի ոմն կիսաճարտարապետ առաջարկում է Երևանի արդյունաբերության զարգացման համար կառուցել մեծ քիմիական գործարան ներկայիս Հաղթանակ զբոսայգու տարածքում: Մարկ Գրիգորյանը քաջ գիտակցում է թե ինչ բնապահպանական աղետ կարող է իր ետևից բերել այդ գործարանի կառուցումը, բայց այդ ժամանակների ոգուն համապատասխան, եթե ուղղակի առարկեր ապա նրան հակաբոլշեվիկի պիտակ կկպցնեին իր բոլոր հետևանքներով: Մարկ Գրիգորյանը կարողանում է տեղում կողմնորոշվել և ելույթ է խնդրում, որի ընթացքում նա իր կողմից առաջարկում է այդ մասում կառուցել Հաղթանակի զբոսայգին և կենտրոնում տեղադրել «ընկեր Ստալինի» արձանը: Իհարկե նման առաջարկության դեմ ոչ ոք չէր կարող առարկել և իր ճկուն մտքի շնորհիվ Մարկ Գրիգորյանը կարողանում է փրկել երևանի ապագան:
Նկարներ
Աշխատանքներ
Մատենագիտություն
- Գրիգորյան Մ.Վ., Լենինի հրապարակը Երևանում, 1969 (ռուսերեն):
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Մարկ Գրիգորյան, Ե., 1976 (առաջաբանը և խմբ.՝ Լ. Բաբայանի):
- Большая советская энциклопедия. 3-е издание. М., 1970-1977.
- Вартанян В.Г., Казаров С.С. История Армянской Апостольской церкви на Дону (ХУШ - ХХ в.в.). Ростов н/Д. 2004.
- Памятники армянских поселений / Ред. Р.В. Казанджян. Ер., 1987.
- Малхасян А. Г. Страницы истории анийских, крымских и донских армян. Ростов/Дон, 2010.
- Донская Армения. Вып.1. Ростов/Дон, 2007.
- Матенадаран. Проектирование и строительство.
- Марк Григорян, Нахичеванско-армянский архитектор.