Գրիգորյան Գևորգ Ստեփանի
| Գրիգորյան Գևորգ Ստեփանի | |
| Григорян Геворг Степанович | |
| |
| Այլ անուններ: | Ջիոտտո |
| Անգլերեն: | Grigoryan Gevorg |
| Հայերեն: | Գրիգորյան Գևորգ Ստեփանի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 12(24).11.1897 |
| Ծննդավայրը: | Թիֆլիս, Վրաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 23.11.1976 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Նկարիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1897թ. նոյեմբերի 12(24)-ին Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիսում:
Մահացել է 1976թ. նոյեմբերի 23-ին Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
Կրթություն
- 1916-1919թթ.՝ Սովորել է Թիֆլիսի Գեղարվեստը խրախուսող կովկասյան ընկերության նկարչության և քանդակագործության դպրոցում (դասատու՝ Ե. Թադևոսյան):
- 1921-1923թթ. սովորել է Մոսկվայի բարձրագույն գեղարվեստական արվեստանոցներում:
- 1924թ. ընդունվել է Լենինի անվան ՊՄԻ-ի ռուսական բանֆակ:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1922թ.-ից նկարչության դասեր է տալիս աշխատանքային դպրոցներում:
Աշխատանքներ
«Եղնիկներ», 1917: «Դերասան Աբովյանի դիմանկարը», 1921: «Բնանկար», 1922: «Նատյուրմորտ անձեռոցիկով», 1922: «Հայկուհու դիմանկարը», 1922: «Գրկախառնություն», 1925: «Երգահան Արմեն Տիգրանյանի դիմանկարը», 1925: «Մոր դիմանկարը», 1929: «Նատյուրմորտ: Մրգեր», 1929: «Հերոսի մահը», 1929: «Դիանայի դիմանկարը», 1945: «Երեք նկարիչ» (Լ. Գուդիաշվիլի, Վ. Խոջաբեկյան, Ն. Փիրումանի), 1959: «Նատյուրմորտ կիտրոններով», 1962: «Մայրս և ես», 1972:
Ձեռքբերումներ
- 1967թ.՝ ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ:
- Վրաստանի նկարիչների միության անդամ:
Այլ
- Յոթ տարեկանից ստիպված է եղել աշխատել. մանր ծառայություններ էր մատուցում մազութի պահեստում, վարսավիրանոցում, սուրհանդակություն էր անում, թերթեր բաժանում, կրպակում միրգ ու գրքեր վաճառում, ապակեգործությամբ զբաղվում և այլն:
- Ստեղծել է գունային և գծային ինքնատիպ կառուցվածքով դիմանկարներ, նատյուրմորտներ, բնանկարներ:
- Գործերում դրսևովրել է զուսպ գույներով խոր հույզեր արտահայտելու նրա գեղանկարչական հակումը:
- Թիֆլիսի մշակութային առանձնահատուկ մթնոլորտը, հայ ժողովրդի անցյալը, ռուսական, վրացական, հայկական մշակույթի ականավոր գործիչներդը տեղ են գտել Գրիգորյանի փոքրաչափ գործերում:
- Նրա նկարներն աչքի են ընկնում թիֆլիսահայ գեղանկարչական դպրոցին հատուկ զուսպ գեղեցկությամբ, կերպարային բազմազանությամբ:
- 1948թ. սկսվում են մոռացության տարիները: Հուսահատության և անելանելիության մեջ հայտնված նկարիչն այրում է 300 գեղանկարչական աշխատանք:
- 1948-1957թթ. հեռածված է եղել Վրաստանի նկարիչների միությունից:
- 1962թ. հայ որոշ մտավորականների ջանքերի շնորհիվ տեղափոխվում է Երևան։ Նրա մասին սկսում են հոդվածներ հայտնվել Հայաստանի և Վրաստանի թերթերում և ամսագրերում։
- 1977թ. Երևանում հիմնադրվել է Գևորգ Գրիգորյանի տուն-թանգարանը (1987թ.-ից՝ ՀԱՊ-ի մասնաճյուղ):
- Աշխատանքները գտնվում են Ջոտտոյի թանգարան-արվեստանոցում, Ժամանակակից արվեստի թանգարանում (Երևան), Հայաստանի Ազգային պատկերասրահում, Հայաստանի և աշխարհի տարբեր երկրների բազմաթիվ մասնավոր հավաքածուներում:
Ցուցահանդեսներ
- 1918թ.՝ դպրոցի աշակերտների հաշվետու ցուցահանդես:
- 1927թ.՝ թբիլիսյան նկարիչների ցուցահանդեսին, Հոկտեմբերյան հեղափոխության տասնամյակին նվիրված ԽՍՀՄ ժողովուրդների արվեստների ցուցահանդես (Մոսկվա):
- 1929-1948թթ. Երևանում և Թբիլիսիում կազմակերպված գրեթե բոլոր ցուցահանդեսները:
- 1965թ.՝ առաջին անհատական ցուցահանդեսը Հայաստանի նկարիչների միությունում (Երևան):
- 1972թ.՝ Անդրկովկասի նկարիչների ցուցահանդես (Մոսկվա):
Նկարներ
1917 թվական
Ադելաիդ
Եղնիկներ
Նատյուրմորտ
1918 թվական
Ընթերցելիս
Այգում
Զբոսանք
Ծաղրանկար
Նրա սիրեցյալը
Սիրելիս
Լողացող կին
Համբույր
Աղջնակ
Այցում
Սրճարանում
Ընթերցելիս
Սրճարանում
1919 թվական
Բանաստեղծի ողջույնը
Քնածը
Աբովյանի դիմանկարը
Նստածը
1920 թվական
Մուրացիկներ
Հայրս
Ճեպանկար
Քնածը
Ճեպանկար
Հայկական երգչախմբային ընկերության պլակատի էսքիզ
Նյու
Ճեպանկար
Քնածը
1921 թվական
Մետեխ
Դերասան Աբովյանի դիմանկարը
Բանաստեղծուհի Լեյլան
Հանգիստ
1922 թվական
Գևորգ Քացախյանի դիմանկարը
Մուրադյանի դիմանկարը
Մարգարիտի դիմանկարը
Նատյուրմորտ սպիտակ սփռոցով
Հայկուհի
Դերենիկ Դեմիրճյան
Դերասան Աբովյանի դիմանկարը
Կնոջ կիսադեմ
Կինը մանկան հետ
Աղքատը
Նյու (Մերկը)
1923 թվական
Ա.Ս. Պուշկին
Աղջկա կիսադեմ
1924 թվական
Անելիայի դիմանկարը
Լյուսի Ալավերդյան
Վարյա Եղիկյան
Խորամանկը. Անյա
Տղամարդու կիսադեմ
Կիսադեմ
Աղջկա կիսադեմ (Ասյա)
Աղջկա գլխանկար
Կիսադեմ (Վարյա)
Աղջիկ
Կնոջ կիսադեմ
Գլխարկով կինը (Աննա)
Մայրս
Սիրուշ Անտոնյան
Աղջկա կիսադեմ
1925 թվական
Կնոջ դիմանկար (Վարյա)
Հավլաբարցին (Տղամարդու գլուխ. Հին Թիֆլիսը)
Ազատ Մանուկյան
Աղջկա կիսադեմ
Գրկախառնություն
Կնոջ դիմանկար
Ընկերոջ դիմանկարը
Երգահան Ա. Տիգրանյանի դիմանկարը
Կնոջ կիսադեմ
Ծեր կնոջ կիսադեմ
1926 թվական
Գնացքին սպասելիս
Երեքը
Ստեփան Շահումյան
Եղիշե Չարենց
Դիանա
Հովհարոգ աղջիկը
Կարո Զաքարյան
Ամբոխները խելագարված
Արշավիր Մելիքյան
Պարտվածը
Նյու
Բժիշկ Դաստակյանը
Տղամարդու դիմանկար
Ռուս կին
Տատիկի դիմանկարը
Դերասան Մամիկոնյանը
Դերասանուհու դիմանկար
Իմ տատը
Կնոջ կիսադեմ
Տղամարդու դիմանկար
Կնոջ կիսադեմ
1927 թվական
Սամիկո
Ռեքվիեմ «Առաջնորդի մահը»
Նստած հաստլիկը
Պարողները
Մայր և մանուկ
Մտորումների մեջ
Տղամարդու գլուխ
Ձեռագործուհի
1928 թվական
Բնանկար
Եղբոր դիմանկարը
Հրաժեշտ
Աղջկա կիսադեմ
Հանրաքավաք
Զբոսայգում
Աղջկա դիմանկար
Փորձ բեմի վրա
Քիմիայի ուսուցիչ Վելլերը
Բամբասող կին
Ավազակը
Հոգնածություն
Ծխամորճով տղամարդ
Հանգիստ բնության գրկում
Մի գավաթ գինու շուրջ
Դեպի քաղաք
Հանդիպում
Մովսես Խորենացի
1929 թվական
Մանուշակի դիմանկարը
Տնակ
Բուսաբանական այգում
Ռեքվիեմ
Վերարտադրություն և բաժակ
Նատյուրմորտ. Մրգեր (Սաղարեջ)
Մայրս
Ողբ
Կիսադեմ (Սալոմե)
Աղջկա կիսադեմ
Լվացք
Ընկերական շարժ. Ա. Տիգրանյան
Հոգնածություն
Շոգ օր
Զբոսանք քաղաքում
Լողացող կանայք
Անուշ
Կինը նստարանի վրա
Թխսկանը
Ավագ քրոջ դիմանկարը
Նավամատույցի մոտ
Ավագ քույ Արուսյակը
Իմ ավագ քույրը
Հոգնածություն
Մանուշակ. Կինը մի աչքով
Վիշտ
Արդուկողները
1930 թվական
Շիրվանզադե
Նար-Դոս
Աղջկա կիսադեմ (Գալյա)
Մտորումներ
Աղջկա դիմանկար
Գեղջկուհի
Շիրվանզադեի դիմանկարը
Կնոջ դիմանկար
Ընկերական շարժ. Ա. Մելիքյան
Ընկերական շարժ. Ա. Մելիքյան
Ֆանտազիա (Երևակայություն)
Վերադարձավ
Մոր դիմանկարը
Աղջիկը դիմանկարով
Ընկերական շարժ. Ե. Քոչար
Նվարդ թագուհին
Մտորումներ
Տանձ վաճառող կինը
1931 թվական
Գեղջկուհին իր աղջիկների հետ
Շապկի էսքիզ
Աղջկա կիսադեմ
Շարժ
Աղջկա դիմանկար
Տղամարդը կապով (ինքնադիմանկար)
Դաշտային աշխատանքներ
1932 թվական
Սամիկո
1933 թվական
Վիրավոր բանվոր
Սայաթ-Նովա
Պիոներական շքերթ
Աղջկա գլուխ
Դեա
1934 թվական
Աղջիկը խնձորով
Աղջկա կիսադեմ
Եղջերու
Զրույց (գյուղական պատկեր)
Ծառ
Դեպի դպրոց
Հավի զրույց
Զրույց
Բնության գրկում
Աղջկա կիսադեմ
Ծառ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Գևորգ Գրիգորյան (ալբոմ, առաջաբանը՝ Պ. Հայթայանի), Ե., 1981:
- Գևորգ Գրիգորյանի (Ջոտտո) արվեստանոց-թանգարան, Հայաստանի ազգային պատկերասրահ:
- Գևորգ Գրիգորյան, Երևանի ժամանակակից արվեստի թանգարան:
- http://www.panorama.am/am/society/2013/08/21/jotto/ «Թիֆլիսյան դպրոցից»… Գևորգ Գրիգորյանի (Ջոտտո), Պանորամա:]
- Գևորգ Գրիգորյան, Շեդեվր:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
