Գասպարյան Գոհար Միքայելի
Гаспарян Гоар Микаеловна
Gasparyan Gohar.jpg
Այլ անուններ: Խաչատրյան Գոհար
Անգլերեն: Gasparyan Gohar
Հայերեն: Գասպարյան Գոհար Միքայելի
Ծննդյան տարեթիվը: 14.12.1924
Ծննդավայրը: Կահիրե, Եգիպտոս
Մահվան տարեթիվը: 16.05.2007
Մահվան վայրը: Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ:
Երգչուհի (քնարակոլորատուրային սոպրանո):

Բովանդակություն

Կենսագրություն

Ծնվել է 1924թ. դեկտեմբերի 14-ին Եգիպտոսի մայրաքաղաք Կահիրեում:

Մահացել է 2007թ. մայիսի 16-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:

Կրթություն

  • Ծննդավայրում սովորել է Է. Ֆելդմանի և Վ. Կարրոյի մոտ:

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1940թ.-ից ելույթներ է ունեցել Կահիրեում:
  • 1949թ.-ից՝ Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնի մեներգչուհի:
  • 1959-1963թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր:
  • 1964թ.-ից՝ Երևանի կոնսերվատորիայի դասախոս:
  • 1966-1974թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ պատգամավոր:

Դերերգեր

  • Անուշ, «Անուշ» (Ա. Տիգրանյան):
  • Շուշան, «Դավիթ Բեկ» (Ա. Տիգրանյան):
  • Օլիմպիա, «Արմակ Բ» (Տ. Չուխաճյան):
  • Կարինե, «Լեբլեբիջի Հոր-հոր աղա» (Տ. Չուխաճյան):
  • Գոհար, «Հերոսուհի» (Հ. Ստեփանյան):
  • Ռոզինա, «Սևիլիացի սափրիչը» (Ջ. Ռոսինի):
  • Մարգարիտ, «Ֆաուստ» (Շ. Գունո):
  • Լակմե, «Լակմե» (Լ. Դելիբի):
  • Լյուչիա, «Լյուչիա դի Լամերմուր» (Գ. Դոնիցետի):
  • Նորամ, «Նորմա» (Վ. Բելլինի):
  • Վիոլետա, «Տրավիատա» (Ջ. Վերդի):
  • Ջիլդա, «Ռիգոլետտո» (Ջ. Վերդի):
  • Մարֆա, «Թագավորի հարսնացուն» (Ն. Ռիմսկի-Կորսակով):

Համերգային երգացանկ

  • Բախ
  • Հենդել
  • Մոցարտ
  • Շտրաուս
  • Էդվարդ Գրիգ
  • Ռեյնհոլդ Գլիեր
  • Սերգեյ Ռախմանինով
  • Չայկովսկի
  • Կոմիտաս

Գոհար Գասպարյանի կինոյում

  • «Հայկական կինոհամերգ», Երևանի կ/ս, 1954, 57 րոպե (ռեժիսորներ՝ Լևոն Իսահակյան, Գ.Սարկիսով): Կինոհամերգում ընդգրկված են հատվածներ հայ հեղինակների օպերաներից: Կատարոողներից մեկը Գոհար Գասպարյանն է:
  • «Երգում է Գոհար Գասպարյանը», Հայֆիլմ, 1963, երաժշտական ֆիլմ, 66 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Գրիգոր Մելիք-Ավագյան): Տասնմեկ նովելներից բաղկացած այս ֆիլմի հիմքում դասական երաժշտական ստեղծագործություններ են, որոնց կատարումով հանդես է գալիս Գոհար Գասպարյանը:
  • «Կարինե», Հայֆիլմ, 1967, երաժշտական կատակերգություն (Տ. Չուխաճյանի «Լեբլեբիջի Հոր-հոր աղա» կոմիկական օպերայի էկրանավորումը), 94 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Արման Մանարյան): Կարինեի դերը կատարում է Լ. Հարությունյանը, երգում է Գոհար Գասպարյանը:
  • «Անուշ», «Երևան» ՀՖՍ, 1983, ֆիլմ-օպերա (Ա. Տիգրանյանի համանուն օպերայի էկրանավորումը), 129 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Մարատ Վարժապետյան), 129 րոպե: Անուշի դերը կատարում է Սաթենիկ Սահակյանցը (Սաթի Սպիվակովա), երգում է Գոհար Գասպարյանը:
  • «Արշակ Երկրորդ», Հայֆիլմ, 1988 (Տ. Չուխաճյանի համանուն օպերայի էկրանավորումը), 146 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Տիգրան Լևոնյան): Օլիմպիայի դերը կատարում է Մ. Պետրոսյանը, երգում է Գոհար Գասպարյանը:
  • «Լեռնային լճի գաղտնիքը», Երևանի կ/ս, 1954, մանկական (Վ. Անանյանի «Սևանի ափին» վիպակի էկրանավորումը), 70 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Ալեքսանդր Ռոու): Կարինեի երգը կատարում է Գոհար Գասպարյանը:
  • «Գոհար», «Երևան» ՀՖՍ, 1974, վավերագրական ֆիլմ (ռեժիսոր՝ Մարատ Վարժապետյան), 26 րոպե: Ֆիլմ-համերգ Գոհար Գասպարյանի մասնակցությամբ:

Համերգային շրջագայություններ

  • Ֆրանսիա
  • ԱՄՆ
  • Կանադա
  • Ճապոնիա
  • Մեծ Բրիտանիա
  • Բրազիլիա
  • Մեքսիկա
  • Լեհաստան
  • Բուլղարիա

Ձեռքբերումներ

  • 1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ:
  • 1953թ.՝ ՀՀ ժողովրդական արտիստ:
  • 1956թ.՝ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ:
  • 1965թ.՝ ՀՀ Պետական մրցանակ:
  • 1973թ.՝ Երևանի կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր:
  • 1984թ.՝ Սոցիալական աշխատանքի հերոս:
  • 1984թ.՝ Լենինի շքանշան:
  • 1984թ.՝ Երևանի պատվավոր քաղաքացի:
  • 1997թ.՝ ՀՀ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան:
  • Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան:

Այլ

  • 1948թ. հայրենադարձել է:
  • Ամուսինն էր օպերային անվանի երգիչ, ռեժիսոր Տիգրան Լևոնյանը:
  • Ուներ լայն ձայնասահման, նաբասիր տեխնիկա, ձայնն առանձնանում էր ճկունությամբ, երանգների հարստությամբ, անցումների թեթևությամբ:
  • Գ. Գասպարյանի արվեստին հատուկ են ստեղծագործության գաղափարագեղական բովանդակության խոր դրսևորումը և համոզիչ իմաստավորումը:

Կարծիքներ Գոհար Գասպարյանի մասին

  • Թռչունները Գոհար Գասպարյանին սովորեցրել են երգել, իսկ նա թռչուններին՝ ծլվլալ» (Ավետիք Իսահակյան):
  • «Նման տիտաններ, ինչպիսին Գոհար Գասպարյանն է, ծնվում են հարյուր տարին մեկ։ Համաշխարհային դասականների ամենաբարդ գործերը, որոնք, թվում է, թե անհնար է կատարել, գասպարյանական մեկնաբանությամբ նոր կյանք են ստանում: Գոհարը վոկալային աստղ է» (մեծանուն երգչուհի Զարուհի Դոլուխանյան:
  • «Մինչև Գոհար Գասպարյանը մեր երկրում չգիտեին, թե ինչ է կոլորատուրային սոպրանոն» (ռուս անվանի երգչուհի Իրինա Արխիպովա):
  • «Գոհար Գասպարյանի երգը արվեստի ժպիտն է, զարդարում է կյանքը։ Մեծ երգչուհու անունը բոլոր հայերի մեջ մշտապես առաջացնում է մեծ հպարտության և հիացմունքի զգացողություն» (դիրիժոր Ալեքսանդր Մելիք-Փաշայան):
  • «Երգում է Գոհար Գասպարյանը. 1950-ականներին և հետագայում այս խոսքերը շատ բան էին նշանակում և հասկանալի էին օպերային արվեստին ծանոթ խորհրդային ցանկացած մարդու» (ՀՀ-ում ՌԴ առաջին դեսպան Վլադիմիր Ստուպիշին):
    • Գոհար Գասպարյանը կոլորատուրային սոպրանոյի դիապազոնին ավելացրեց ևս մեկ օկտավ: Եվ եթե Գոհարը ժամանակին հողմացրիվ արեց դիապազոնի համաշխարհային ճանաչված սահմանները, ապա այժմ նա մեզ վերանայել է տալիս ստեղծագործական երկարակեցության սահմանները» (Արամ Խաչատրյան):

Նկարներ

Տեսանյութեր

Հրապարակումներ մամուլում

Տե՛ս նաև

  • Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
  • Թադևոսյան Ա., Գոհար Գասպարյան, Ե., 1959:
  • Րաֆֆի Օրացույց, Րաֆֆի Օրացույցների Հրատարակչական Կազմ, Թեհրան, Իրան, 2008:
  • Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հ. 1, էջ 616, Երևան, 1990:
  • Գ. Գասպարյան, Հայկական հանրագիտարան:
  • Գ. Գասպարյան, AV Production:
  • Գ. Գասպարյան, Dasaran.am: