| Առաքել Դավրիժեցի | |
| Аракел Даврижеци | |
| |
| Անգլերեն: | Arakel Davrijeti |
| Հայերեն: | Առաքել Դավրիժեցի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 1590 |
| Ծննդավայրը: | Թավրիզ, Իրան |
| Մահվան տարեթիվը: | 1670 |
| Մահվան վայրը: | Վաղարշապատ, Հայաստան |
| Համառոտ տվյալներ: Պատմագիր, եկեղեցական գործիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է մոտ 1590թ. Իրանի Թավրիզ քաղաքում:
Մահացել է 1670թ. Հայաստանի Վաղարշապատ քաղաքում:
Կրթություն
- Սովորել է Ս. Էջմիածնի հոգևոր վարժարանում, աշակերտել Փիլիպոս Ա Աղբակեցուն:
Աշխատանքային գործունեություն
- Ձեռնադրվել է վարդապետ, եղել միաբանության անդամ:
- 1636թ. դարձել է Հովհաննավանքի առաջնորդ:
- 1945-1946թթ., որպես Ս. Էջմիածնի նվիրակ, այցելել է Պարսկաստան, Թուրքիա, Սիրիա, Պաղեստին, Հունաստան, եղել Արևմտյան Հայաստանի տարբեր գավառներում և զբաղվել հանգանակությամբ:
- 1651-1662թթ. Փիլիպոս Ա-ի հանձնարարությամբ գրել է «Պատմութիւն» աշխատությունը՝ նվիրված Հայաստանի և հայոց՝ 1602-1662թթ. հասարակական-քաղաքական և տնտեսական մշակութային կացությանը:
Այլ
- Առաքել Դավրիժեցին իր «Պատմութիւնում» վավերականորեն նկարագրել է Պարսից շահ Աբաս I-ի հրամանով 1604թ. հայոց բռնագաղթը, դրան հետևած 1606-1610թթ. սովը, ջալալիների ասպատակությունները և այլն: Կարևոր տեղեկություններ է հաղորդել ժամանակի հոգևոր-մշակութային գործիչների, Պարսկաստանի հայկական գաղութի, տարբեր երկրներում հայ առևտրական խավի գործունեության, Վրաստանում ծավալված ազատագրական շարժման վերաբերյալ: Առանձին հատվածներ նվիրել է Աղվանից աշխարհի պատմությանը և այլն: Ունի համառոտ ժամանակագրություն (613-XVII դարի կես): Զետեղել է նաև թուրքական և պարսկական տիրակալների, Սսի և Էջմիածնի կաթողիկոսների ժամանակագրությունը: Առաջին անգամ երկը լույս է տեսել հեղինակի կենդանության օրոք (1669, Ամստերդամ), այնուհետև հրատարակվել ևս երեք անգամ (քննական հրատարակությունը՝ 1990թ.): Գիրքը թարգմանվել է ֆրանսերեն (1874), ռուսերեն (1973), լեհերեն (1981), հատվածաբար՝ վրացերեն (1974):
- Հեղինակ է նաև կրոնական բովանդակությամբ երկու տաղերի:
- Թաղված է Էջմիածնի Մայր աթոռի գերեզմանոցում:
Նկարներ
Առաքել Դավրիժեցու պատմության 1669 թ. հրատարակության շապիկը
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Աբեղյան Մ., Երկ., հ. 4, Ե., 1970, էջ 512-525:
- Բաբայան Լ., Դրվագներ Հայաստանի 14-18-րդ դարերի պատմագրության, Ե., 1984, էջ 79-131:
- Արքմենիկ Նիկողոսյան. Առաքել Դավրիժեցու Պատմությունն իբրև գրական երկ, Երևան, 2012:
- Դանեղյան Լ. Գ., Առաքել Դավրիժեցու երկը որպես Սեֆյան Իրանի XVII դարի պատմության սկզբնաղբյուր, ՀՍՍՀ ԳԱ Հրատարակչություն, Երևան, 1978, 234 էջ:
- Խանլարյան Լ. Ա., Առաքել Դավրիժեցու աղբյուրներից մեկը.- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 1984, № 2, էջ 82-86:
- Առաքելյան Վ., Առաքել Դավրիժեցի, ՊԲՀ, 1970, N 3:
- Գրախոսությունը տե՛ս Դանեղյան Լ. Դ, Առաքել Դաւրիժեցի, Գիրք պատմութեանց, աշխատասիրությամբ Լ. Ա. Խանլարյանի, ՀԳԱ հրատարակչություն, Երևան, 1990, 592 էջ,- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 1990, թիվ 4, էջ 242-247:
- Առաքել Դավրիժեցի, Հայկական հանրագիտարան:
- Առաքել Դավրիժեցի, Մեծանուն հայեր:
- Аракел Даврижеци, Книга историй, Пер. Ханларян Л. А., М. 1973.