Առաքել Բաղիշեցի
| Առաքել Բաղիշեցի | |
| Аракел Багишеци | |
| |
| Այլ անուններ: | Առաքել Պոռեցի |
| Անգլերեն: | Arakel Baghishetsi |
| Հայերեն: | Առաքել Բաղիշեցի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 1380 |
| Ծննդավայրը: | Պոռ, Վասպուրական |
| Մահվան տարեթիվը: | 1454 |
| Համառոտ տվյալներ: Տաղերգու, մատենագիր, մանկավարժ, երաժիշտ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է մոտ 1380թ. Վասպուրականի Պոռ գյուղում:
Մահացել է 1454թ.:
Կրթություն
- Աշակերտել է Գրիգոր Խլաթեցուն:
Աշխատանքային գործունեություն
- Գրել է պոեմներ, այդ թվում պատմաքաղաքական, ինչպես նաև վարքագրական (նվիրված Գրիգոր Լուսավորչին, Ներսես Մեծին):
- Եղել է նաև խազագետ:
- Ներսես Շնորհալու «Յիսուս որդի» երաժշտական քերթվածի օրինակով տաղաչափել է Հովասափի և Բարաղամի մասին վարքաբանական միջնադարյան վեպը («Տաղ Յովասափու»), որը եղանակավոր պատմվել ու հատվածաբար երգվել է:
- Հորինել է տաղեր, գանձեր, ողբեր:
Այլ
- Առաքել Բաղիշեցու ստեղծագործության մեջ դրսևորվել է հայոց պետականության վերականգնման անհրաժեշտության գաղափարը:
- Հայ ժողովրդի քաղաքական տրամադրություններն արտացոլվել են հատկապես «Ողբ մայրաքաղաքին Ստըմպօլայ» պատմաքաղաքական պոեմում:
- Նպաստել է գրականության աշխարհականացմանը:
Մատենագիտություն
- Առաքել Բաղիշեցի, Եղերերգութիւն ի մահ նահատակութեան Ծերենց Գրիգորի վարդապետի Խլաթեցւոյ (պոեմ), 1425:
- Առաքել Բաղիշեցի, Պատմութիւն քաջ և տիեզերալոյս վարդապետին մերոյ Գրիգորի Խլաթեցւոյ Ծերենցն (պոեմ), 1426:
- Առաքել Բաղիշեցի, Ողբ մայրաքաղաքին Ստըմպօլայ (պատմաքաղաքական պոեմ), 1453:
- Առաքել Բաղիշեցի, Տաղեր: Ուսումնասիրություն (քննական բնագրեր և ծանոթագրություն՝ Ա. Ղազարյանի), Ե., 1971:
- Առաքել Բաղիշեցի, Ողբ Ստամբուլի:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- «Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2002, էջ 75-76:
- Տպագիր և անտիպ ժառանգության լիակատար մատենագիտությունը տե՛ս Հակոբ Ս. Անասյան, Հայկական մատենագրություն Ե-ԺԸ դդ., Հտ. Ա, Երևան, 1959, էջ 1106-1143:
- Хомизури Г.П. Армянская Апостольская Церковь.Святые, мученики, видные священнослужители, богословы, христианские деятели культуры. Словарь.
- Ղազինյան Ա. Ա., Առաքել Բաղիշեցի (Կյանքը).- Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների, 1966 № 11, էջ 82-89:
- Առաքել Բաղիշեցի, ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտի կայք: