Այտընյան Արսեն

Այտընյան Արսեն Պետրոսի
Айтынян Арсен Петросович
Անգլերեն:	Aytynyan Arsen
Հայերեն:	Այտընյան Արսեն Պետրոսի
Ծննդյան տարեթիվը:	07.01.1825
Ծննդավայրը:	Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
Մահվան տարեթիվը:	08.07.1902
Մահվան վայրը:	Վիեննա, Ավստրիա
Համառոտ տվյալներ: Լեզվաբան, բանասեր:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1825թ. հունվարի 7(19)-ին Թուրքիայի Կոստանդնուպոլիս քաղաքում:

Մահացել է 1902թ. հուլիսի 8(21)-ին Ավստրիայի Վիեննա քաղաքում:

Կրթություն

• 1835թ. սովորել է Վիեննայի Մխիթարյանների մոտ:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1887թ. հիմնել է «Հանդես ամսօրյա» հայագիտական պարբերությունը:
• Դասավանդել է Զմյուռնիայի և Կ. Պոլսի Մխիթարյանների վարժարաններում,

Ձեռքբերումներ

• 1842թ.`Վիեննայի Սխիթարյան միաբանության անդամ:
• 1886թ.` աբբահայր:

Այլ

• Զբաղվել գիտական գործունեությամբ:
• Մշակել, հարստացրել ու հրատարակել է Վ. Չալըխյանի «Քերականութիւն հայկազնեան լեզուի...» (1885) գիրքը:
• Գիտական ժառանգության մեջ առանձնահատուկ տեղ է գրավում «Քննական քերականութիւն աշխարհաբար կամ արդի հայերէն լեզուի» (1866) աշխատությունը, որը դարակազմիկ նշանակություն է ունեցել հայերենագիտության պատմության մեջ:
• Լեզվի զարգացումն ընկալել է բնաշրջանային (էվոլյուցիոնիստական) տեսանկյունից:
• Նրան է պատկանում հայոց լեզվի պատմության առաջին գիտական շրջանաբաժանումը (գրաբար, միջին հայերեն, աշխարհաբար):
• Բարբառները դասակարգել է ըստ աշխարհագրական սկզբունքի:
• Գրաբարը գնահատել է որպես ճոխ ու զարգացած լեզու, միաժամանակ ընդգծել, որ ասպարեզը պետք է տրվի աշխարհաբարին:
• Գրել է արևմտահայ աշխարհաբարի քերականությունը:

Մատենագիտություն

• Այտընյան Ա.Պ. «Քննական քերականութիւն աշխարհաբար կամ արդի հայերէն լեզուի» 1866թ.:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Մենեվիշյան Գ., Կենսագրական ակնարկ գեր. Արսէն արքեպիսկոպոս Այտընեան աբբայի..., Վիեննա., 1895: