Այվազովսկի Հովհաննես

Hayazg-ից
Այվազովսկի Հովհաննես Կոստանդինի
Аивазовский Оганнес Костантинович
Aivazovksi Hovhannes.jpg
Այլ անուններ: Այվազովսկի Իվան Գևորգի
Անգլերեն: Ayvazovski Hovhannes
Հայերեն: Այվազովսկի Հովհաննես Կոստանդինի
Ծննդյան տարեթիվը: 17(29).07.1817
Ծննդավայրը: Թեոդոսիա, Ղրիմ(Ռուսաստանի Կայսրություն)
Մահվան տարեթիվը: 05(19).05. 1900
Մահվան վայրը: Թեոդոսիա, Ղրիմ(Ռուսաստանի Կայսրություն)
Համառոտ տվյալներ:
Ծովանկարիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1817թ. Հունիսի 17(29)-ին Թեոդոսիա քաղաքում, Ղրիմում, աղքատ հայ ընտանիքում։ Գաբրիել Կոստանդինի Այվազովսկու եղբայրն է: Թեոդոսիայի հայկական եկեղեցու մատյանում գրանցված է՝ «Գևորգ Այվազյանի որդի Հովհաննես»: :Մահացել է 1900թ. մայիսի 5(19)-ին Թեոդոսիա քաղաքում,թաղված է տեղի Սուրբ Սարգիս հայկական եկեղեցու բակում:Նրա շիրմաքարին մակագրված է՝ «Մահկանացու ծնեալ անմահ զիւրն յիշատակ եթող»՝ քաղված Խորենացու «Հայոց պատմությունից»:

Կրթություն

  • Սովորել է Թեոդոսիայի հայկական ծխական դպրոցում:
  • 1830-1833թթ.՝ Սիմֆերոպոլի ռուսական գիմնազիա:
  • 1833-1837թթ՝ Ս. Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա:

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1844թ.՝ Ռուսաստանում նշանակվել է ծովային գլխավոր շտաբի գեղանկարիչ:
  • 1869թ.Թիֆլիսում բացել է հայ իրականության մեջ առաջին գեղանկարչական ցուցահանդեսը:
  • 1880թ.՝Ղրիմում բացել է պատկերասրահ:
  • 1865թ. Ղրիմում բացել է գեղարվեստի դպրոց:

Ձեռքբերումներ

  • 1844թ.՝ Ռուսաստանի Գեղարվեստի ակադեմիայի ակադեմիկոս:
  • 1847թ.՝ Ռուսաստանի Գեղարվեստի ակադեմիայի Պրոֆեսոր:
  • 1857թ.՝ Փարիզում Պատվո լեգեոն շքանշան:
  • 1887-ից՝ Ռուսաստանի Գեղարվեստի ակադեմիայի պատվավոր անդամ:
  • Հռոմի, Ֆլորեևցիւսյի, Շտուտգարտի, Ամստերդամի գեղարվեստական ակադեմիաների, Ռուսական աշխարհագրական ընկերության անդամ:

Այլ

  • Մինչև 1843թ. նկարները ստորագրել է հայերեն՝ Հովհ. Հայվազովսկի, ապա՝ երբեմն Հովհ. Այվազովսկի կամ Օվաննես Այվազեան:
  • 1840թ. եղել է Իտալիայում (նաև՝ Ս. Ղազար կղզում), Իսպանիայում, Ֆրանսիայում, Հոլանդիայում, Անգլիայում, մասնակցել ցուցահանդեսների, Փարիզում արժանացել ոսկե մեդալի:
  • 1844թ.՝ վերադարձել է Ռուսաստան:
  • 1845թ.-ից՝ բնակվել է Թեոդոսիայում:
  • Ստեղծել 1853-56-ի Ղրիմի պատերազմին նվիրված մի շարք մարտանկարներ:
  • Եղել է Աֆրիկայում, ԱՄՆ-ում, Ռուսաստանի ծայրամասերում, 1868թ.-ին՝ Կովկասում:
  • Նյութապես օժանդակել է հույների, իտալացիների ազգային-ազատագրկան պայքարին, Գեղարվեստի ակադեմիայի աշակերտներին, բելոռուս ուսանողներին:
  • Օգնել է հայկական ազգային կազմակերպություններին, դպրոցներին նվիրել նկարներ, կազմակերպել ցուցահանդեսներ:
  • Ապաստան տվել և նյութապես օգնել է Ղրիմ փախած հայ գաղթականներին:
  • Ստեղծել է շուրջ 6000 կտավ:
  • Հայկական թեմաներով ստեղծել է տասնյակ կտավներ ու դիմանկարներ, պատկերել, Թիֆլիսի կենցաղը, Սևանա լիճը, Արարատը:
  • Սկիզբ Է դրել և խթանել բնանկարչության զարգացմանը հայ կերպարվում:
  • Ստեղծել է Աստվածաշնչի ու հայոց պատմության կարևոր իրադարձություններին նվիրված գործեր:
  • 1900թ.-ին Ս. Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիայում հաստատվել է Այվազովսկու անվան կրթաթոշակ:

Նկարներ


Տե՛ս նաև

  • Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
  • Շիշմանյան Ռ., Բնանկարն ու հայ նկարիչները, Երևան, 1958 թիվ էջ 32-76:
  • Սարգսյան Մ., Հովհաննես Այվազովսկի, Երևան, 1967 թիվ:
  • Մարտիկյան Ե., Հայ կերպարվեստի պատմություն, հատոր 2, Երևան, 1975 թիվ:
  • Այվազովսկի (ալբոմ), Երևան, 1984 թիվ:
  • Барсамов Н. С., И. К. Айвазовский, М„ 1967;
  • Айвазовский. Документы и материалы, Е., 1967.