«Ալիշան Ղևոնդ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
| Տող 37. | Տող 37. | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
*1872թ.-ից ամբողջովին նվիրվել է գիտական գործունեությանը։ | *1872թ.-ից ամբողջովին նվիրվել է գիտական գործունեությանը։ | ||
| − | *Ալիշանը գրական ասպարեզ է իջել որպես բանաստեղծ, նրա ստեղծագործությունները դարձել են ազգային-ազատագրական ձգտումների արձագանքն ու արտացոլումը: | + | *Ալիշանը գրական ասպարեզ է իջել որպես բանաստեղծ, նրա ստեղծագործությունները դարձել են ազգային-ազատագրական ձգտումների արձագանքն ու արտացոլումը: Այդ երկերում, որոնք գրված են աշխարհաբարով, նա պատկերել է հայ ժողովրդի պատմական անցյալի հերոսական դրվագները։ 1847-1860թթ. «Բազմավեպ»–ում Նահապետ ստորագրությամբ Ալիշանը հրատարակել է մի շարք բանաստեղծություններ և պոեմներ («Ողբամ զքեզ, Հայոց աշխարհ», «Հրազդան», «Մասիսու սարերն», «Աշոտ Երկաթ ի ծովուն Սեւանայ»), որոնք նրա պոեզիայի բարձրակետն են։ |
| − | *Ալիշանը կատարել է բազմաթիվ թարգմանություններ: | + | *Ալիշանն իր ուժերը փորձել է նաև գեղարվեստական արձակում՝ հրատարակելով «Յուշիկք հայրենեաց հայոց» պատմա–գեղարվեստական ստեղծագործությունը։ Հայ ժողովրդի հերոսական անցյալի օրինակավ նա երիտասարդ սերնդին սովորեցրել է սիրել հայրենիքը, չխնայել կյանքը նրա փրկության համար («Կարմիրն Վարդան»), գնահատել ու պահպանել ժողովրդի մշակույթը («Աբգար Դպիր»)։ |
| − | + | *Ալիշանը կատարել է բազմաթիվ թարգմանություններ: Եղել է հայ ժողովրդական բանարվեստի առաջին գնահատողներից և բանահավաք-ուսումնասիրողներից: «Հայոց երգք ռամկականք» ժողովածուն մեր գիտական բանագիտության առաջին աշխատություններից է։ Իր լավագույն ստեղծագործություններով Ալիշանը հաղթահարել է կլասիցիզմը և ուղի հարթել ռոմանտիզմի համար՝ դառնալով այդ ուղղության հիմնադիրներից մեկը հայ գրականության մեջ։ | |
*Թաղված է Վենետիկի Ս. Ղազար կղզում։ | *Թաղված է Վենետիկի Ս. Ղազար կղզում։ | ||
10:07, 6 Նոյեմբերի 2018-ի տարբերակ
| Ալիշան Ղևոնդ | |
| Алишан Гевонд | |
| |
| Այլ անուններ: | Ալիշանյան Քերովբե Պետրոս Մարգարի |
| Անգլերեն: | Alishan Ghewond |
| Հայերեն: | Ալիշան Ղևոնդ |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 06.07.1820 |
| Ծննդավայրը: | Ստամբուլ, Թուրքիա |
| Մահվան տարեթիվը: | 09.11.1901 |
| Մահվան վայրը: | Վենետիկ, Իտալիա |
| Համառոտ տվյալներ: Պատմաբան, բանաստեղծ, բանասեր, աշխարհագրագետ, թարգմանիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1820թ. հուլիսի 6-ին (18-ին) Թուրքիայի Ստամբուլ քաղաքում:
Կրթություն
- 1830-1832թթ. սովորել է Վ. Չալըխյան վարժարանում:
- 1832-1841թթ. սովորել է Վենետիկի Մխիթարյանների դպրոցում:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1841-1850թթ., 1866-1872թթ. դասավանդել է Վենետիկի Ռափայելյան վարժարանում:
- 1848թ.-ից՝ Վենետիկի Ռափայելյան վարժարանի տեսուչ:
- 1849-1851թթ.՝ «Բազմավեպ» հանդեսի խմբագիր:
- 1859-1861թթ.՝ Փարիզի Մուրատյան վարժարանի ուսուցիչ:
- 1870թ. Մխիթարյան միաբանության աթոռակալ:
Ձեռքբերումներ
- 1838թ.՝ Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության անդամ:
- 1866թ.՝ Ֆրանսիական ակադեմիայի Պատվո լեգեոնի դափնեկիր:
- 1887թ.՝ Իտալիայի Ասիական ընկերության պատվավոր անդամ:
- 1896թ.՝ Վենետիկի ակադեմիայի պատվավոր անդամ:
- 1897թ.՝ Ենայի փիլիսոփայական ակադեմիայի պատվավոր անդամ:
Այլ
- 1872թ.-ից ամբողջովին նվիրվել է գիտական գործունեությանը։
- Ալիշանը գրական ասպարեզ է իջել որպես բանաստեղծ, նրա ստեղծագործությունները դարձել են ազգային-ազատագրական ձգտումների արձագանքն ու արտացոլումը: Այդ երկերում, որոնք գրված են աշխարհաբարով, նա պատկերել է հայ ժողովրդի պատմական անցյալի հերոսական դրվագները։ 1847-1860թթ. «Բազմավեպ»–ում Նահապետ ստորագրությամբ Ալիշանը հրատարակել է մի շարք բանաստեղծություններ և պոեմներ («Ողբամ զքեզ, Հայոց աշխարհ», «Հրազդան», «Մասիսու սարերն», «Աշոտ Երկաթ ի ծովուն Սեւանայ»), որոնք նրա պոեզիայի բարձրակետն են։
- Ալիշանն իր ուժերը փորձել է նաև գեղարվեստական արձակում՝ հրատարակելով «Յուշիկք հայրենեաց հայոց» պատմա–գեղարվեստական ստեղծագործությունը։ Հայ ժողովրդի հերոսական անցյալի օրինակավ նա երիտասարդ սերնդին սովորեցրել է սիրել հայրենիքը, չխնայել կյանքը նրա փրկության համար («Կարմիրն Վարդան»), գնահատել ու պահպանել ժողովրդի մշակույթը («Աբգար Դպիր»)։
- Ալիշանը կատարել է բազմաթիվ թարգմանություններ: Եղել է հայ ժողովրդական բանարվեստի առաջին գնահատողներից և բանահավաք-ուսումնասիրողներից: «Հայոց երգք ռամկականք» ժողովածուն մեր գիտական բանագիտության առաջին աշխատություններից է։ Իր լավագույն ստեղծագործություններով Ալիշանը հաղթահարել է կլասիցիզմը և ուղի հարթել ռոմանտիզմի համար՝ դառնալով այդ ուղղության հիմնադիրներից մեկը հայ գրականության մեջ։
- Թաղված է Վենետիկի Ս. Ղազար կղզում։
Նկարներ
Ղևոնդ Ալիշան
Ալիշանի կիսանդրին Մխիթարյան միաբանությունում:
Տեսանյութեր
Մատենագիտություն
- Ղևոնդ Ալիշան,«Երկեր» Սովետական գրող հրատ.Երևան 1981թ.:
- «Քաղաքական աշխարհագրութիւն...» (1853)
- «Տեղագիր Հայոց Մեծաց» (1855)
- «Հայբուսակ կամ Հայկական բուսաբառութիւն» (1895)
- «Հին հաւատք կամ հեթանոսական կրօնք հայոց» (1895)
- «Սոփերք հայկականք» (հ. 1-22, 1853-61)
- «Նշմարք հայկականք» (1870)
- «Սիսուանը» (1885)
- «Այրարատը» (1890
- «Գիրք վաստակոցի» (1877)
