Աթայան Ռաֆայել Արշակի

Աթայան Ռաֆայել Արշակի
Атаян Рафаэл Аршакович
Անգլերեն:	Atayan Rafayel
Հայերեն:	Աթայան Ռաֆայել Արշակի
Ծննդյան տարեթիվը:	30.10.1907
Ծննդավայրը:	Նոր Ջուղա, Իրան
Մահվան տարեթիվը:	04.12.1990
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Գրող, գրականագետ, մանկավարժ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1907թ. հոկտեմբերի 30-ին Իրանի Նոր Ջուղա թաղամասում:

Կրթություն

• Միջնակարգ կրթությունն ստացել է Նոր Ջուղայի հայկական դպրոցում և անգլիական քոլեջում։
• 1927թ. ավարտել է Երևանի համալսարանը։

Աշխատանքային գործունեություն

• 1923-1925թթ. որպես անգլերենի թարգմանիչ աշխատել է Արմենտայում (հետո` Արմենպրես):
• 1925-1928թթ.` «Ավանգարդ» թերթի պատասխանատու քարտուղար:
• 1928-1934թթ.` «Խորհրդային Հայաստան» օրաթերթում բաժնի վարիչ, ապա՝ պատասխանատու քարտուղար:
• 1934-1935թթ.` Պետհրատում որպես գեղարվեստական գրականության բաժնի վարիչ և գլխավոր խմբագիր։
• 1944-1983թթ. աշխատել է Երևանի մանկավարժական գիտությունների ԳՀԻ-ում՝ որպես ավագ գիտաշխատող:
• 1948-1957թթ. դասախոսել է Երևանի ռուսաց և օտար լեզուների մանկավարժական ինստիտուտում՝ վարելով հայ և ռուս գրականությունների ամբիոնը։

Ձեռքբերումներ

• Բանասիրական գիտությունների թեկնածու:
• Նրա «Մայա» վիպակն արժանացել է Հայպետհրատի 1949թ. հրատարակած մանկապատանեկան գրականության մրցանակաբաշխության երկրորդ մրցանակի։
• 1972թ.՝ Խաչատուր Աբովյանի անվան մեդալ՝ դպրոցին և մանկավարժական գիտությանը մատուցած ծառայությունների համար
• 1985թ.՝ Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշան:

Այլ

• Արշակ Աթայանի որդին, Ռոբերտ Աթայանի և Արմեն Աթայանի եղբայրը, Էդուարդ ԱթայաՆի հայրը:
• 1923թ. ընտանիքով տեղափոխվել է Հայաստան։
• 1943-1944թթ. ծառայել է խորհրդային բանակում, մասնակցել Հայրենական մեծ պատերազմին։
• 1948թ. «Կրասնոդոնի երիտգվարդիականները Ա. Ֆադեևի պատկերումով» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։
• Կատարել է թարգմանություններ ռուսերենից:
• Անհիմն բռնադատվել է, հետագայում արդարացվել:

Մատենագիտություն

• Աթայան Ռ.Ա., Մայա, վիպակ, 1952:
• Աթայան Ռ.Ա., Ապարտակ, եռերգություն` «Զարթոնք», «Ապարտակ», «Մրրիկի թևով», 1976:
• Աթայան Ռ.Ա., Մատաղ լորենին, վիպակների ժողովածուն, 1987:
• Աթայան Ռ.Ա., Ակնարկներ հայկական դպրոցներում ռուս գրականության դասավանդման, 1949:
• Աթայան Ռ.Ա., Գեղեցիկ խոսքը մայրենի լեզվի ուսուցման գործում, 1983:
• Աթայան Ռ.Ա., Գտնենք կորցրածը, վիպակ եռերգություն, Մոսկվա, 1985:

Թարգմանություններ (ռուսերեն)

• Կ.Դ. Ուշինսկի, Ուսումնա-դաստիարակչական աշխատանքը դպրոցում, Երևան, 1945, 132 էջ։
• Լ. Սավելև, Հետքեր քարի վրա, Երևան, 1949, 386 էջ։
• Ջորդանո Բրունո, Անվերջականություն, տիեզերքի և աշխարհների մասին, Երևան, 1950, 290 էջ։
• Ա.Ս. Բարկով, Ֆիզիկական աշխարհագրություն, Երևան, 1951, 200 էջ։
• Վ.Ֆ. Շուլաև, Ն. Ա. Ռիկով, Կենդանաբանություն, Երևան, 1951, 439 էջ։

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• ԵՊՀ Գրադարանի քարտարան: