Բացել գլխավոր ցանկը

«Աբրահամյան Աշոտ Արսենի»–ի խմբագրումների տարբերություն

(Նոր էջ «{{Person | name-am = Աբրահամյան Աշոտ Արսենի | name-am-aliases = | name-ru = Абраамян Ашот Арсенович | name-ru-aliases = ...»:)
 
(→‎Այլ)
 
(13 intermediate revisions by 2 users not shown)
Տող 15. Տող 15.
 
}}
 
}}
 
=Կենսագրություն=
 
=Կենսագրություն=
−
Ծնվել է 1918թ. սեպտեմբերի 9-ին Շահրիզում (այժմ՝ Գեղամավան՝ ՀՀ Գեղարքունիքի մարզում):
+
Ծնվել է 1918թ. սեպտեմբերի 17-ին Հայաստանի Հանրապետության [[Շահրիզ]] գյուղում (այժմ՝ Գեղամավան՝ ՀՀ [[Գեղարքունիքի մարզում]]):
−
 
 
−
Մահացել է 1985թ. ապրիլի 16-ին Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
 
  
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
 +
*1937թ.-ից աշխատել է որպես ուսուցիչ Հրազդանի շրջանի դպրոցներում, վարել նաև ուսմասվարի և տնօրենի պաշտոններ։
 
*1944թ.-ից դասախոսել է Հայաստանի պետական մանկավարժական ինստիտուտում (ՀՊՄԻ):
 
*1944թ.-ից դասախոսել է Հայաստանի պետական մանկավարժական ինստիտուտում (ՀՊՄԻ):
 
**1978-1985թթ.՝ ժամանակակից հայոց լեզվի ամբիոնի վարիչ:
 
**1978-1985թթ.՝ ժամանակակից հայոց լեզվի ամբիոնի վարիչ:
Տող 26. Տող 25.
  
 
==Ձեռքբերումներ==
 
==Ձեռքբերումներ==
 +
*1948թ.՝ բանասիրական գիտությունների թեկնածու:
 
*1963թ.՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր:
 
*1963թ.՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր:
 
*1964թ.՝ պրոֆեսոր:
 
*1964թ.՝ պրոֆեսոր:
Տող 34. Տող 34.
  
 
==Այլ==
 
==Այլ==
−
Վարել է ժամանակակից հայոց լեզու, գրաբար, լեզվաբանության ներածություն բուհական դասընթացները:
+
*Վարել է ժամանակակից հայոց լեզու, գրաբար, լեզվաբանության ներածություն բուհական դասընթացները:
−
Ուշագրավ ներդրում ունի հայերենի, մասնավորապես արդի գրական լեզվի բայակազմության, բայական կարգերի ձևաբանական հատկությունների քննության բնագավառում: Գրաբարի նրա կազմած ձեռնարկը ակնհայտորեն նպաստել է հին գրական հայերենի ուսուցման գործին:
+
*Ուշագրավ ներդրում ունի հայերենի, մասնավորապես արդի գրական լեզվի բայակազմության, բայական կարգերի ձևաբանական հատկությունների քննության բնագավառում: Գրաբարի նրա կազմած ձեռնարկը ակնհայտորեն նպաստել է հին գրական հայերենի ուսուցման գործին:
 
*Աշխատությունները վերաբերում են հայերենի բային, նրա բնորոշ ձևերին, բառաքերականական առանձնահատկություններին, սեռի քերականական կարգին:
 
*Աշխատությունները վերաբերում են հայերենի բային, նրա բնորոշ ձևերին, բառաքերականական առանձնահատկություններին, սեռի քերականական կարգին:
 +
*Տարբեր տարիների և տարբեր առիթներով Աշոտ Աբրահամյանը հոդվածներ է նվիրել արվեստի ու գրականության երևելի դեմքերին՝ [[Մարտիրոս Սարյանին]], [[Առնո Բաբաջանյանին]], [http://am.hayazg.info/%D4%B3%D5%A1%D5%AC%D5%B7%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A5%D5%B2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%AB Մուշեղ Գալշոյանին] և ուրիշների։
 +
*Երիտասարդ տարիներին Աշոտ Աբրահամյանը գրել է մի շարք բանաստեղծություններ, որոնք ընդամենը 20-ն են և պահպանված են նրա անձնական արխիվում՝ «Կյանքի լիրիկա» խորագրով։ Բոլորն էլ հանգավոր բանաստեղծություններ են, որոնց առանցքում կա մի վեհացում՝ իր սրտի ու հոգու ամենանվիրական էակը՝ Զեփյուռը:
 +
 +
=Նկարներ=
 +
<gallery>
 +
Պատկեր:Орден Трудового Красного Знамени.jpg|Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
 +
</gallery>
  
 
=Մատենագիտություն=  
 
=Մատենագիտություն=  
Տող 43. Տող 50.
 
*Աբրահամյան Ա.Ա., Բայը ժամանակակից հայերենում, Երևան, 1962:
 
*Աբրահամյան Ա.Ա., Բայը ժամանակակից հայերենում, Երևան, 1962:
  
−
===Թարգմանություններ աշխարհաբարից===
+
==Աշխարհաբար թարգմանություններ==
−
*Աբրահամյան Ա.Ա, Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոց», 1970:
+
===Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոցը»===
−
*Աբրահամյան Ա.Ա., Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի պատմություն», 1986:
+
*1971թ. լույս է տեսել Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոցը» Աշոտ Աբրահամյանի թարգմանությամբ, որին կցված են գիտական առաջաբան և հմուտ ծանոթագրություններ։ Թարգմանությունը կատարվել է համեմատական քննությամբ մինչ այդ եղած այլալեզու թարգմանությունների և դրանց կցված ծանոթագրությունների հետ։ Ա. Աբրահամյանը թարգմանությունը կատարելիս ծանոթացել է զրադաշտական կրոնի հետ կապված գիտական գրականությանը, անտիկ շրջանի հույն փիլիսոփաների ուսմունքներին, Մխիթարյան հայրերի՝ Եզնիկ Կողբացու երկերին տրված մեկնություններին։
 +
 
 +
===Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի պատմություն»===
 +
*Այս երկը ներկայացնող առաջաբանում Աշոտ Աբրահամյանը խոսել է այդ պատմության այլալեզու թարգմանությունների մասին։ Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի պատմությունն» առաջին անգամ թարգմանվել է լատիներեն (1717, Բեռլին)։ Նրա ֆրանսերեն թարգմանիչներն են եղել Սեն-Մարտենը և Մարի Բրոսսեն։ Օրբելյանի երկը թարգմանվել է նաև ռուսերեն ու վրացերեն։ Հայերեն աշխարհաբարը թարգմանվել է այս բազմալեզու հրապարակումներից տարիներ անց։ Թարգմանության ծանոթագրությունները, որոնք խիստ մանրատառ են, զբաղեցնում են գրքի 405–549 էջերը, թվաքանակով հասնում են 1778-ի։ Դրանց հիմքում ընկած են գրքի այլալեզու թարգմանությունների հեղինակների բացատրությունները։ Թարգմանության առաջաբանը հետազոտական առումով բաժանված է կարևոր ենթաբաժինների, որոնք պարզում են մատենագրական այդ գլուխգործոցի ստեղծման դրդապատճառները, սկզբնաղբյուրները, ժամանակային ընդգրկումն ու պատմագիտական արժեքը, երկի լեզուն ու ոճը, պատմագիտական մյուս երկերը։
  
 
=Տե՛ս նաև=
 
=Տե՛ս նաև=
Տող 52. Տող 62.
 
*Հ. Զ. Պետրոսյան, Հայերենագիտական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1987, էջ 11:
 
*Հ. Զ. Պետրոսյան, Հայերենագիտական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1987, էջ 11:
 
*Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատոր 1, Ե., ՀԽՀ գլխավոր խմբագրություն, 1990, էջ 21-22:
 
*Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատոր 1, Ե., ՀԽՀ գլխավոր խմբագրություն, 1990, էջ 21-22:
−
Академия наук Армянской ССР: Персональный состав 1943-1983. Ер., 1984
+
*Դոլուխանյան Աելիտա, «Տաղանդավոր լեզվաբանն ու մեծ մանկավարժը» (ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Աշոտ Արսենի Աբրահամյանի ծննդյան 90-ամյակին), պատմաբանասիրական հանդես № 1, 2008, էջ 290-294:
−
*[http://www.litopedia.org/index.php?title=%D4%B1%D5%B7%D5%B8%D5%BF_%D4%B1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D4%B1%D5%A2%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6 Աշոտ Աբրահամյան, Բանասիրության հանրագիտարան:]
+
*Քոսյան Վ.Ա., «Ա. Ա. Աբրահամյան» (Ծննդյան 60-ամյակի առթիվ), պատմաբանասիրական հանդես №1, 1979, էջ 251-255
−
*[http://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/3753 Աշոտ Աբրահամյան, Dasaran.am:]
+
*Академия наук Армянской ССР: Персональный состав 1943-1983. Ер., 1984
−
*[http://giteliq.am/?p=691 Աշոտ Աբրահամյան, Գիտելիք.am:]
+
*[https://www.sci.am/membersview.php?l=&id=235&oid=&oid2=&d=&langid=1 ՀՀ ԳԱԱ:]
  
−
[[Category:Լեզվաբաններ]]  [[Category:Բանասերներ]]  [[Category:Գիտնականներ]]
+
[[Category:Լեզվաբաններ]]  [[Category:Բանասերներ]]  [[Category:Գիտնականներ]] [[Category:Բանասիրական գիտությունների դոկտորներ]] [[Category:Բանասիրական գիտությունների թեկնածուներ]] [[Category:ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչներ]]  [[Category:Պրոֆեսորներ]]

Ընթացիկ տարբերակը 13:07, 14 Մայիսի 2018-ի դրությամբ

Աբրահամյան Աշոտ Արսենի
Абраамян Ашот Арсенович
Абраамян Ашот Арсенович 1.png
Անգլերեն: Abrahamyan Ashot
Հայերեն: Աբրահամյան Աշոտ Արսենի
Ծննդյան տարեթիվը: 17.09.1918
Ծննդավայրը: Շահրիզ, Հայաստանի Հանրապետություն
Մահվան տարեթիվը: 16.04.1985
Մահվան վայրը: Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ:
Լեզվաբան:

Բովանդակություն

Կենսագրություն

Ծնվել է 1918թ. սեպտեմբերի 17-ին Հայաստանի Հանրապետության Շահրիզ գյուղում (այժմ՝ Գեղամավան՝ ՀՀ Գեղարքունիքի մարզում):

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1937թ.-ից աշխատել է որպես ուսուցիչ Հրազդանի շրջանի դպրոցներում, վարել նաև ուսմասվարի և տնօրենի պաշտոններ։
  • 1944թ.-ից դասախոսել է Հայաստանի պետական մանկավարժական ինստիտուտում (ՀՊՄԻ):
    • 1978-1985թթ.՝ ժամանակակից հայոց լեզվի ամբիոնի վարիչ:
  • 1950-1959թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ Լեզվի ինստիտուտի ժամանակակից հայոց լեզվի բաժնի վարիչ:
    • 1978-1985թթ.՝ համաբարբառի բաժնի վարիչ:

Ձեռքբերումներ

  • 1948թ.՝ բանասիրական գիտությունների թեկնածու:
  • 1963թ.՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր:
  • 1964թ.՝ պրոֆեսոր:
  • 1965թ.՝ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
  • 1965թ.՝ Մ. Նալբանդյանի անվան մրցանակ:
  • 1977թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ:
  • Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան:

Այլ

  • Վարել է ժամանակակից հայոց լեզու, գրաբար, լեզվաբանության ներածություն բուհական դասընթացները:
  • Ուշագրավ ներդրում ունի հայերենի, մասնավորապես արդի գրական լեզվի բայակազմության, բայական կարգերի ձևաբանական հատկությունների քննության բնագավառում: Գրաբարի նրա կազմած ձեռնարկը ակնհայտորեն նպաստել է հին գրական հայերենի ուսուցման գործին:
  • Աշխատությունները վերաբերում են հայերենի բային, նրա բնորոշ ձևերին, բառաքերականական առանձնահատկություններին, սեռի քերականական կարգին:
  • Տարբեր տարիների և տարբեր առիթներով Աշոտ Աբրահամյանը հոդվածներ է նվիրել արվեստի ու գրականության երևելի դեմքերին՝ Մարտիրոս Սարյանին, Առնո Բաբաջանյանին, Մուշեղ Գալշոյանին և ուրիշների։
  • Երիտասարդ տարիներին Աշոտ Աբրահամյանը գրել է մի շարք բանաստեղծություններ, որոնք ընդամենը 20-ն են և պահպանված են նրա անձնական արխիվում՝ «Կյանքի լիրիկա» խորագրով։ Բոլորն էլ հանգավոր բանաստեղծություններ են, որոնց առանցքում կա մի վեհացում՝ իր սրտի ու հոգու ամենանվիրական էակը՝ Զեփյուռը:

Նկարներ

  • Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան

Մատենագիտություն

  • Աբրահամյան Ա.Ա., Գրաբարի ձեռնարկ, Երևան, 1952-1976:
  • Աբրահամյան Ա.Ա., Հայերենի դերբայները և նրանց ձևաբանական նշանակությունը, Երևան, 1953:
  • Աբրահամյան Ա.Ա., Բայը ժամանակակից հայերենում, Երևան, 1962:

Աշխարհաբար թարգմանություններ

Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոցը»

  • 1971թ. լույս է տեսել Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոցը» Աշոտ Աբրահամյանի թարգմանությամբ, որին կցված են գիտական առաջաբան և հմուտ ծանոթագրություններ։ Թարգմանությունը կատարվել է համեմատական քննությամբ մինչ այդ եղած այլալեզու թարգմանությունների և դրանց կցված ծանոթագրությունների հետ։ Ա. Աբրահամյանը թարգմանությունը կատարելիս ծանոթացել է զրադաշտական կրոնի հետ կապված գիտական գրականությանը, անտիկ շրջանի հույն փիլիսոփաների ուսմունքներին, Մխիթարյան հայրերի՝ Եզնիկ Կողբացու երկերին տրված մեկնություններին։

Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի պատմություն»

  • Այս երկը ներկայացնող առաջաբանում Աշոտ Աբրահամյանը խոսել է այդ պատմության այլալեզու թարգմանությունների մասին։ Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի պատմությունն» առաջին անգամ թարգմանվել է լատիներեն (1717, Բեռլին)։ Նրա ֆրանսերեն թարգմանիչներն են եղել Սեն-Մարտենը և Մարի Բրոսսեն։ Օրբելյանի երկը թարգմանվել է նաև ռուսերեն ու վրացերեն։ Հայերեն աշխարհաբարը թարգմանվել է այս բազմալեզու հրապարակումներից տարիներ անց։ Թարգմանության ծանոթագրությունները, որոնք խիստ մանրատառ են, զբաղեցնում են գրքի 405–549 էջերը, թվաքանակով հասնում են 1778-ի։ Դրանց հիմքում ընկած են գրքի այլալեզու թարգմանությունների հեղինակների բացատրությունները։ Թարգմանության առաջաբանը հետազոտական առումով բաժանված է կարևոր ենթաբաժինների, որոնք պարզում են մատենագրական այդ գլուխգործոցի ստեղծման դրդապատճառները, սկզբնաղբյուրները, ժամանակային ընդգրկումն ու պատմագիտական արժեքը, երկի լեզուն ու ոճը, պատմագիտական մյուս երկերը։

Տե՛ս նաև

  • Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
  • Է. Բ. Աղայան, Հայ լեզվաբանության պատմություն, հ. 2, Երևան, 1962:
  • Հ. Զ. Պետրոսյան, Հայերենագիտական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1987, էջ 11:
  • Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատոր 1, Ե., ՀԽՀ գլխավոր խմբագրություն, 1990, էջ 21-22:
  • Դոլուխանյան Աելիտա, «Տաղանդավոր լեզվաբանն ու մեծ մանկավարժը» (ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Աշոտ Արսենի Աբրահամյանի ծննդյան 90-ամյակին), պատմաբանասիրական հանդես № 1, 2008, էջ 290-294:
  • Քոսյան Վ.Ա., «Ա. Ա. Աբրահամյան» (Ծննդյան 60-ամյակի առթիվ), պատմաբանասիրական հանդես №1, 1979, էջ 251-255
  • Академия наук Армянской ССР: Персональный состав 1943-1983. Ер., 1984
  • ՀՀ ԳԱԱ:
Ստացված է «http://am.hayazg.info/index.php?title=Աբրահամյան_Աշոտ_Արսենի&oldid=29592» էջից