«Աբելյան Հովհաննես Հարությունի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Hayazg-ից
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Աբելյան Հովհաննես Հարությունի | name-am-aliases = | name-ru = Абелян Оганнес Арутюнович |...»:)
 
(Նկարներ)
 
(13 intermediate revisions by 3 users not shown)
Տող 2. Տող 2.
 
| name-am        =  Աբելյան Հովհաննես Հարությունի
 
| name-am        =  Աբելյան Հովհաննես Հարությունի
 
| name-am-aliases =  
 
| name-am-aliases =  
| name-ru        = Абелян Оганнес Арутюнович
+
| name-ru        = Абелян Оганес Арутюнович
| name-ru-aliases =  
+
| name-ru-aliases = Абелян Ованес Артемьевич
 
| name-lat        =  
 
| name-lat        =  
 
| name-en        = Abelyan Hovhannes  
 
| name-en        = Abelyan Hovhannes  
 
| name-fr        =
 
| name-fr        =
| image          =Աբելյան_ննա.jpg
+
| image          = Աբելյան_ննա.jpg
 
| birth-date      = 23.10.1865
 
| birth-date      = 23.10.1865
| birth-place    = Շամախի
+
| birth-place    = Շամախի, Ադրբեջան
| death-date     = 01.07.1936
+
| death-date     = 01.07.1936
| death-place   = Երևան,ՀԽՍՀ
+
| death-place     = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
 
| description    = Դերասան:
 
| description    = Դերասան:
 
}}
 
}}
 
=Կենսագրություն=
 
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1865թ. հոկտեմբերի 23-ին Շամախիում:Մահացել է 1936թ.հուլիսի 1-ին Երևանում:
+
Ծնվել է 1865թ. հոկտեմբերի 23-ին Ադրբեջանի Շամախի քաղաքում:
1936թ. Վանաձորի դրամատիկական թատրոնը կոչվել է Աբելյանի անունով:
 
  
 
==Կրթություն==
 
==Կրթություն==
1886թ.բեմարվեստի դասեր է առել [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BD_%D5%80%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%BD%D5%AB: Պետրոս Ադամյանից]:
+
*Նախնական կրթությունն ստացել է Շամախիում:
 +
*Սովորել է Բաքվի ծխական դպրոցում:
 +
*Սովորել է Բաքվի ռուսական ռեալական ուսումնարանում:
 +
*1886թ. ընդունվել է Թիֆլիսի «Հայոց դրամատիկական ակումբի» խումբը, դիմախաղի, ձայնի առոգանության դասեր առել [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BD_%D5%80%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%BD%D5%AB: Պետրոս Ադամյանից]:  
  
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
 
==Աշխատանքային գործունեություն==
 +
*1880թ. մասնակցել է աշակերտական ներկայացումներին և Ս. Սաֆրազյանի խմբի հյուրախաղերին:
 +
*1882թ. Բաքվում սկսել է բեմական պրոֆեսիոնալ գործունեությունը Ա. Գոնչարովի ռուսական խմբում՝ որպես բեմահարդար, նան դերասան՝ դրամատիկ և օպերետային ներկայացումներում:
 +
*1887–1891թթ. խաղացել է հայկական և ռուսական ներկայացումներում:
 +
*1891թ.-ից հանդես է եկել հայկական թատրոնում՝ Թիֆլիսում, Բաքվում և այլուր:
 
*1895թ. հիմնել է Թիֆլիսի «Հայոց դերասանական ընկերություն» թատերախումբը:
 
*1895թ. հիմնել է Թիֆլիսի «Հայոց դերասանական ընկերություն» թատերախումբը:
*1901-1905թթ ղեկավարել է մշտական թատերախումբը:
+
*1901–1905թթ. Գ. Պետրոսյանի հետ վարել է Թիֆլիսի մշտական թատերախումբը (1905թ.-ից՝ նաև ռեժիսոր):
*1912թ.գլխավորել հայ թատրոնի հյուրախաղերը Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում,
+
*1908թ. Ա. Արմենյանի հետ կազմակերպել է Աբելյան-Արմենյան թատերախումբը:
*1913թ.իր խմբով ելույթներ ունեցել Իրանում,Միջին Ասիայում
+
*1912թ. գլխավորել է հայ թատրոնի հյուրախաղերը Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում:
*1917թ.՝«Հայ դրամատիկ, դերասանների միության» նախագահ:  
+
*1913թ. իր խմբով ելույթներ է ունեցել Իրանում, Միջին Ասիայում:
*1925թ.հայկական թատերախմբերի հետ խաղացել է Կոստանդնուպոլսում,Զմյուռնիայում,Եգիպտոսում,Փարիզում,Բրյուսելում,Լոնդոնում,ԱԱՆ-ում:
+
*1917թ.՝ «Հայ դրամատիկական դերասանների միության» նախագահ:  
*1925թ.՝ Երևանի առաջին պետական թատրոնի (Սունդուկյանի անվան)դերասան:
+
*1925թ. հայկական թատերախմբերի հետ խաղացել է Կոստանդնուպոլսում, Զմյուռնիայում, Եգիպտոսում, Փարիզում, Բրյուսելում, Լոնդոնում, ԱԱՆ-ում:
*1927-1928-ին՝ Բաքվի հայկական թատրոնի դերասան:
+
*1925թ.՝ Երևանի առաջին պետական թատրոնի (Սունդուկյանի անվան) դերասան:
 +
*1926թ.-ից  սկսել է շրջագայությունները Կովկասում, Ռուսաստանի հարավում, Միջին Ասիայում:  
 +
*1927-1928թթ.՝  Բաքվի հայկական թատրոնի դերասան:
  
==Դերեր==
+
===Դերեր===
*''էլիզբարով'' -Շիրվանզադե,«Պատվի համար»:
+
*էլիզբարով - Շիրվանզադեի «Պատվի համար»:
*''Ռուստամ,Բարխուդար'' -,Շիրվանզադե, «Նամուս»:
+
*Ռուստամ, Բարխուդար - Շիրվանզադեի «Նամուս»:
*''Գիժ Դանել'' -Շիրվանզադե,«Չար ոգի»:
+
*Գիժ Դանել - Շիրվանզադեի «Չար ոգի»:
*''Ավենգալի''-Գեի «Տրիլբի» :
+
*Ավենգալի - Գեի «Տրիլբի»:
*''Շտոկման'' -Իբսենի «Դոկտոր Շտոկման»:  
+
*Շտոկման - Իբսենի «Դոկտոր Շտոկման»:  
*''Պեպո'' -Սունդուկյանի «Պեպո»:  
+
*Պեպո - Սունդուկյանի «Պեպո»:  
*''Վանահայր'' -Շանթի «Հին աստվածներ»:  
+
*Վանահայր - Շանթի «Հին աստվածներ»:  
*''Աբիսողոմ աղա,Պաղտասար'' -Պարոնյւսնի «Մեծապատիվ մուրացկաններ», «Պաղտասար աղբար»:
+
*Աբիսողոմ աղա, Պաղտասար - Պարոնյւսնի «Մեծապատիվ մուրացկաններ», «Պաղտասար աղբար»:
*''Ասլան ամի'' -Վ.Վաղարշյանի «Օղակում»:
+
*Ասլան ամի - Վ.Վաղարշյանի «Օղակում»:
*''Օթելլո, Լիր'' -Շեքսպիրի «Օթելլո», «Լիր արքա»:
+
*Օթելլո, Լիր - Շեքսպիրի «Օթելլո», «Լիր արքա»:
*''ժադով'' -Ա.Օստրովսկու «Եկամտաբեր պաշտոն»:
+
*Ժադով - Ա.Օստրովսկու «Եկամտաբեր պաշտոն»:
  
==Ձեռքբ երումներ==  
+
==Ձեռքբերումներ==  
*1925թ.ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:  
+
*1913թ.՝  Առյուծի և Արևի առաջին աստիճանի շքանշան Իրանի շահի կողմից:
*1932թ.ՀԽԱՀ աշխատանքի հերոս:
+
*1925թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:  
 +
*1932թ.՝ ՀՍԱՀ աշխատանքի հերոս:
 +
 
 +
==Այլ==
 +
*Վ. Գունիայի, Ն. Գարոնիա–Ցագարելու, Կ. Ղիփիանու, Կ. Մեսխու, Վ. Աբաշիձեի, Լ. Ալեքսի-Մեսխիշվիլու, Հ. Արաբլինսկու, Մ. Ալիևի, Ա. Շարիֆզադեի հետ Աբելյանի բարեկամությունը նպաստել է վրաց, ադրբեջանական և հայ թատրոնների կապերի փոխադարձ ամրապնդմանը, ազգային բեմերի գոյատևմանը:
 +
*1936թ. Վանաձորի դրամատիկական թատրոնը կոչվել է Աբելյանի անունով:
 +
*Երևանի փողոցներից մեկը կրում է Աբելյանի անունը:
 +
*[http://am.hayazg.info/Աբելյան_Ալեքսանդր_Հարությունի#.D4.BF.D6.80.D5.A9.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6 Աբելյան Ալեքսանդրի]եղբայրն է:
  
 
=Նկարներ=
 
=Նկարներ=
<gallery>
+
===[[/Նկարներ|Նկարներ]]===
Պատկեր:Միքայել_Մանվելյան.Արշակ_Մամիոնյան,Գրիգ.Ավետյան,Գևո.Տե-Դավթյան.jpg |Աբելյանը ՝Միքայել Մանվելյանի,Արշակ Մամիկոնյանի,Գրիգոր Ավետյանի,Գևորգ Տեր-Դավթյանի հետ:
 
Պատկեր:Դոկտոր_Շտոկման.jpg|Աբելյանը դոկտոր Շտոկմանի դերում:
 
Պատկեր:Շեքսպիր,Լիր_արքա.jpg |Շեքսպիրի Լիր արքա ներկայացում:
 
Պատկեր:ՇեքսպիրԼիր.jpg |Լիր արքայի դերում:
 
Պատկեր:Վ.Վաղարշյանի-Օղակում.jpg |Ասլան ամիի դերում:
 
Պատկեր:Օթելլո.jpg |Օթելլոյի դերում:
 
 
 
</gallery>
 
  
 
=Տեսանյութեր=
 
=Տեսանյութեր=
 
*[http://www.youtube.com/watch?v=Mr6LxJByZpo Հովհաննես Աբելյան:]
 
*[http://www.youtube.com/watch?v=Mr6LxJByZpo Հովհաննես Աբելյան:]
 +
*[http://www.youtube.com/watch?v=Sp194GHDTbc Հովհաննես Աբելյան:]
  
 
=Հրապարակումներ մամուլում=
 
=Հրապարակումներ մամուլում=
 
*[http://www.azg.am/AM/print/2006032318 Հովհաննես Աբելայն:ԱԶԳ:]
 
*[http://www.azg.am/AM/print/2006032318 Հովհաննես Աբելայն:ԱԶԳ:]
 
  
 
=Տե՛ս նաև=
 
=Տե՛ս նաև=
 +
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
 +
*Մելիքսեթյան Ս., Հովհաննես Աբելյան, Երևան, Հայպետհրատ, 1954:
 +
*Հայ Սովետական Թատրոնի Պատմություն, 1967:
 +
*Երկանյան Վ.Ս., Հայկական մշակույթը 1800-1917թթ., Երևան, 1982:
 
*[http://armtheatre.livejournal.com/26231.html Հայ թատրոնի մասին:Հովհաննես Աբելյան:]
 
*[http://armtheatre.livejournal.com/26231.html Հայ թատրոնի մասին:Հովհաննես Աբելյան:]
 
*[http://www.armeniaculture.am/am/Encyclopedia_abelyan_hovhannes ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:Հովհաննես Աբելյան]
 
*[http://www.armeniaculture.am/am/Encyclopedia_abelyan_hovhannes ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:Հովհաննես Աբելյան]
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
+
*[http://www.peoples.ru/art/theatre/actor/abelian/ Биография Ованес Абелян - Peoples.ru.]
  
[[Category:Դերասաններ]]
+
[[Category:Դերասաններ]] [[Category: ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստներ]] [[Category:ՀՍԱՀ աշխատանքի հերոսներ]]

Ընթացիկ տարբերակը 12:34, 4 Մայիսի 2018-ի դրությամբ

Աբելյան Հովհաննես Հարությունի
Абелян Оганес Арутюнович
Աբելյան ննա.jpg
Անգլերեն: Abelyan Hovhannes
Հայերեն: Աբելյան Հովհաննես Հարությունի
Ծննդյան տարեթիվը: 23.10.1865
Ծննդավայրը: Շամախի, Ադրբեջան
Մահվան տարեթիվը: 01.07.1936
Մահվան վայրը: Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ:
Դերասան:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1865թ. հոկտեմբերի 23-ին Ադրբեջանի Շամախի քաղաքում:

Կրթություն

  • Նախնական կրթությունն ստացել է Շամախիում:
  • Սովորել է Բաքվի ծխական դպրոցում:
  • Սովորել է Բաքվի ռուսական ռեալական ուսումնարանում:
  • 1886թ. ընդունվել է Թիֆլիսի «Հայոց դրամատիկական ակումբի» խումբը, դիմախաղի, ձայնի առոգանության դասեր առել Պետրոս Ադամյանից:

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1880թ. մասնակցել է աշակերտական ներկայացումներին և Ս. Սաֆրազյանի խմբի հյուրախաղերին:
  • 1882թ. Բաքվում սկսել է բեմական պրոֆեսիոնալ գործունեությունը Ա. Գոնչարովի ռուսական խմբում՝ որպես բեմահարդար, նան դերասան՝ դրամատիկ և օպերետային ներկայացումներում:
  • 1887–1891թթ. խաղացել է հայկական և ռուսական ներկայացումներում:
  • 1891թ.-ից հանդես է եկել հայկական թատրոնում՝ Թիֆլիսում, Բաքվում և այլուր:
  • 1895թ. հիմնել է Թիֆլիսի «Հայոց դերասանական ընկերություն» թատերախումբը:
  • 1901–1905թթ. Գ. Պետրոսյանի հետ վարել է Թիֆլիսի մշտական թատերախումբը (1905թ.-ից՝ նաև ռեժիսոր):
  • 1908թ. Ա. Արմենյանի հետ կազմակերպել է Աբելյան-Արմենյան թատերախումբը:
  • 1912թ. գլխավորել է հայ թատրոնի հյուրախաղերը Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում:
  • 1913թ. իր խմբով ելույթներ է ունեցել Իրանում, Միջին Ասիայում:
  • 1917թ.՝ «Հայ դրամատիկական դերասանների միության» նախագահ:
  • 1925թ. հայկական թատերախմբերի հետ խաղացել է Կոստանդնուպոլսում, Զմյուռնիայում, Եգիպտոսում, Փարիզում, Բրյուսելում, Լոնդոնում, ԱԱՆ-ում:
  • 1925թ.՝ Երևանի առաջին պետական թատրոնի (Սունդուկյանի անվան) դերասան:
  • 1926թ.-ից սկսել է շրջագայությունները Կովկասում, Ռուսաստանի հարավում, Միջին Ասիայում:
  • 1927-1928թթ.՝ Բաքվի հայկական թատրոնի դերասան:

Դերեր

  • էլիզբարով - Շիրվանզադեի «Պատվի համար»:
  • Ռուստամ, Բարխուդար - Շիրվանզադեի «Նամուս»:
  • Գիժ Դանել - Շիրվանզադեի «Չար ոգի»:
  • Ավենգալի - Գեի «Տրիլբի»:
  • Շտոկման - Իբսենի «Դոկտոր Շտոկման»:
  • Պեպո - Սունդուկյանի «Պեպո»:
  • Վանահայր - Շանթի «Հին աստվածներ»:
  • Աբիսողոմ աղա, Պաղտասար - Պարոնյւսնի «Մեծապատիվ մուրացկաններ», «Պաղտասար աղբար»:
  • Ասլան ամի - Վ.Վաղարշյանի «Օղակում»:
  • Օթելլո, Լիր - Շեքսպիրի «Օթելլո», «Լիր արքա»:
  • Ժադով - Ա.Օստրովսկու «Եկամտաբեր պաշտոն»:

Ձեռքբերումներ

  • 1913թ.՝ Առյուծի և Արևի առաջին աստիճանի շքանշան Իրանի շահի կողմից:
  • 1925թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
  • 1932թ.՝ ՀՍԱՀ աշխատանքի հերոս:

Այլ

  • Վ. Գունիայի, Ն. Գարոնիա–Ցագարելու, Կ. Ղիփիանու, Կ. Մեսխու, Վ. Աբաշիձեի, Լ. Ալեքսի-Մեսխիշվիլու, Հ. Արաբլինսկու, Մ. Ալիևի, Ա. Շարիֆզադեի հետ Աբելյանի բարեկամությունը նպաստել է վրաց, ադրբեջանական և հայ թատրոնների կապերի փոխադարձ ամրապնդմանը, ազգային բեմերի գոյատևմանը:
  • 1936թ. Վանաձորի դրամատիկական թատրոնը կոչվել է Աբելյանի անունով:
  • Երևանի փողոցներից մեկը կրում է Աբելյանի անունը:
  • Աբելյան Ալեքսանդրիեղբայրն է:

Նկարներ

Նկարներ

Տեսանյութեր

Հրապարակումներ մամուլում

Տե՛ս նաև