Աղայան Հենրի Ծատուրի

Աղայան Հենրի Ծատուրի
Агаян Генри Цатурович
Անգլերեն:	Aghayan Henri
Հայերեն:	Աղայան Հենրի Ծատուրի
Ծննդյան տարեթիվը:	26.06.1937
Ծննդավայրը:	Կիրովաբադ, Ադրբեջան
Համառոտ տվյալներ: Բժշկակենսաբանական կիբեռնետիկայի բնագավառի մասնագետ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1937թ. հունիսի 26-ին Ադրբեջանի Կիրովաբադ (այժմ՝ Գյանջա) քաղաքում:

Կրթություն

• 1956թ. ավարտել է Երևանի թիվ 55 դպրոցը:
• 1962թ. ավարտել է Մոսկվայի էներգետիկական ինստիտուտը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1962-1983թթ.աշխատել է ՌԴ ԲԳԱ Բնականոն և ախտաբանական ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտում:
• 1983թ.-ից՝ ՌԴ ԲԳԱ և ՌԴ պետական սպորտկոմիտեի միջճյուղային լաբորատորիայի հիմնադիր-վարիչ։

Ձեռքբերումներ

• 1967թ.՝ տեխնիկական գիտությունների թեկնածու:
• 1981թ.՝ կենսաբանական գիտությունների դոկտոր:
• 1982թ.՝ պրոֆեսոր։
• Ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործում ներդրած խոշոր ավանդի համար ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը ՀՀ քաղաքացիություն է շնորհել Հենրի Աղայանին:
• «Ռուսաստանի հպարտություն» ոսկե մեդալ:
• ՌՀՄ արծաթե խաչ շքանշան (Ռուսաստանի հայերի միավորման գործում ունեցած ներդրման համար):

Անդամակցություն

• 1992թ.՝ Բժշկագիտության միջազգային ակադեմիայի իսկական անդամ:
• Ռուսաստանի հայերի միության նախագահության անդամ։
• 1997թ.՝ Բժշկական գիտությունների միջազգային ակադեմիայի անդամ:
• 2000թ.՝ Ռուսաստանի հայերի միության անդամ:
• 2003թ.՝ Հայերի համաշխարհային կոնգրեսի գլխավոր խորհրդի անդամ:
• «Կիբեռնետիկա» գիտական խորհրդի սպորտային բժշկակենսաբանության կիբեռնետիկայի հանձնաժողովի և «Արմկոնտակտ» մոսկովյան ընկերակցության նախագահ։

Այլ

• Ռուսաստանում սպորտային գործունեության ֆիզիոլոգիայի հիմնադիրը։
• 1992թ.-ից՝ «Միջազգային մարդասիրական հիմնադրամ» կազմակերպության հիմնադիրներից:
• ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Ծատուր Աղայանի որդին է։
• Թեկնածուական ատենախոսությունը պաշտպանել է «Մարդու ուղղահայաց դիրքի պահպանման համակարգային մեխանիզմների հետազոտությունը» թեմայով:
• Աշխատանքները վերաբերում են արտաքին միջավայրի տարբեր (նաև ծայրահեղ պայմաններում)՝ մարդու գործունեության հոգեշարժական ակտիվության ձևավորման բժշկակենսաբանական մեխանիզմներին, մարդու ֆունկցիոնալ վիճակի անընդհատ ստուգման ու գործունեության ղեկավարման նոր եղանակների և էլեկտրոնային հաշվողական համալիրների մշակմանը։ Մարդու օրգանիզմը վերականգնելու, նախնական վիճակի բերելու մեթոդիկայի ստեղծումը հսկայական նշանակություն ունի առաջին հերթին «էքստրեմալ» մասնագիտությունների տեր մարդկանց (մարզիկներ, օդանավակայանի օպերատորներ և այլն) համար։
• Մասնակցել է 1988թ.ի Սպիտակի երկրաշարժի հետևանքների վերացման աշխատանքներին, ղեկավարել է Լենինականի բժշկական ծառայությունը:
• 1990-ական թթ. սկզբից Հենրի Աղայանի հասարակական գործունեությունը կապված է Ղարաբաղի խնդրի և Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հետ։
• 1992թ. Աղայանը հիմնել է Հայագիտության մարդասիրական հիմնադրամ, որը կրում է նրա հոր՝ պատմաբան, ակադեմիկոս Ծատուր Աղայանի անունը։ Հիմնադրամի նպատակն է նյութական և գիտական օգնություն ցույց տալ Ղարաբաղի խնդրով և Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հարցերով զբաղվող անձանց ու կազմակերպություններին։ 1995թ. Մոսկվայում Հայոց ցեղասպանության 80-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողովի անցկացման նպատակով հիմնադրամը մշակեց դրա նախապատրաստման եռամյա (1993-1995 թթ.) ծրագիր։ «Ցեղասպանությունը մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություն է» գիտաժողովի ծրագրի գլխավոր օղակը 1992թ. Աղայանի հիմնած Քաղաքագիտության և միջազգային իրավունքի գիտահետազոտական հատուկ ինստիտուտն է հայտնի իրավաբան-միջազգայնագետ, պրոֆեսոր Յուրի Բարսեղովի գլխավորությամբ։

Նկարներ

• 

Հրապարակումներ մամուլում

• ԱԿԱԴԵՄԻԿՈՍ ՀԵՆՐԻ ԱՂԱՅԱՆԸ 70 ՏԱՐԵԿԱՆ Է - Ազգ օրաթերթ:
• Ученый, интеллектуал, общественный деятель "Ноев Ковчег "N 08 (119) Август 2007 года.

Մատենագիտություն

• Агаян Г.Ц., Квантовая модель системной организации целенаправленной деятельности человека, Е., 1991.

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007::