Ա-դո

Ա-դո
А-до
Այլ անուններ:	Տեր-Մարտիրոսյան Հովհաննես Գրիգորի
Անգլերեն:	A-do
Հայերեն:	Ա-դո
Ծննդյան տարեթիվը:	14.01.1867
Ծննդավայրը:	Նոր Բայազետ, Հայաստան
Մահվան տարեթիվը:	07.02.1954
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Պատմաբան, տնտեսագետ-վիճակագիր, ՀՅԴ անդամ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1867թ. հունվարի 14-ին Հայաստանի Նոր Բայազետ (այժմ` ք. Գավառ, Գեղարքունիքի մարզ) քաղաքում:

Մահացել է 1954թ. փետրվարի 7-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:

Կրթություն

• Սկզբնական ուսումը ստացել է ծննդավայրում:
• 1891թ. ավարտել է Երևանի թեմատիկ դպրոցը:
• Ավարտել է Խարկովի համալսարանի իրավաբանության ֆակուլտետը:
• Ավարտել է Ս. Պետերբուգի հոգենյարդաբանական ինստիտուտի հոգեբանության ֆակուլտետը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1881-1884թթ. աշխատել է եղբոր խանութում որպես վաճառող:
• Աշխատել է «Նադեժդա» ընկերության մասնաճյուղում:
• 1885թ. աշխատել է «Աֆրիկյան ընկերությունում»:

Ձեռքբերումներ

• 1895թ.-ից՝ ՀՅԴ անդամ:

Այլ

• Մասնակցել է դեպի Արևմտյան Հայաստան զենք-զինամթերքի տեղափոխմանը:
• Ուսումնասիրությունները վերաբերում են ազատագրական շարժումների պատմությանը, Արևմտյան Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական կացությանը, վարչական կառուցվածքին, բնակավայրերի և բնակչության վիճակագրությանը:
• Հեղինակ է նաև գրականագիտական աշխատությունների:
• 1903թ.-ին հեռացել Է Հայ հեղափոխական դաշնակցություն կուսակցությունից:
• «Հայ-թուրքական ընդհարումը Կովկասում» աշխատության մեջ կոնկրետ փաստերով ցույց Է տվել ցարիզմի և բուրժուաշովինիստական տարիների ազգային քաղաքականության հակաժողովրդական բնույթը։
• «Ազատագրական շարժումը Ռուսաստանում իր ծագման առաջին օրերից» գրքի համար բանտարկվել Է ցարական իշխանությունների կողմից։
• «Մակեդոնիա» գրքում նկարագրել է մակեդոնացիների ազատագրական շարժումներն ու նրանց հայդուկային կռիվները։

Հրապարակումներ մամուլում

• Հաղթանակած Վանը

Մատենագիտություն

• Ա-դո, Հայ-թուրքական ընդհարումը Կովկասում, 1907:
• Ա-դո, Վանի, Բիթլիսի և Էրզրումի վիլայէթները, 1912:
• Ա-դո, Մեծ դեպքեր Վասպուրականում. 1914-15 թթ., 1917:
• Ա-դո, Ազատագրական շարժումը Ռուսաստանում իր ծագման առաջին օրերից, 1908:
• Ա-դո, Մակեդոնիա, 1903:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ.Ա-ԴՈ
• Նահապետյան Սուսաննա, Փաստաթղթեր Նոր-Բայազետ քաղաքի հիմնադրման և հայոց ծխական երկդասյան ուսումնասրանի պատմության մասին, Բանբեր Հայաստանի արխիվների, Երևան, 2011, N 2, էջ 6-20:
• Սահակեան Ռուբեն, Վանի նահանգապետութեան պատմութիւնից (Յունիս 14-Յուլիս 7-Յուլիս 25, 1915) և Ա-Դօն, «Հայկազեան Հայագիտական Հանդէս», թիւ ԼԲ (32), 2012, Պէյրութ, էջ 407-430
• Սարգսեան Եփրեմ, ԱԴՕ (Յովհաննէս Տէր Մարտիրոսեան), «Հայրենիք», Պօստոն, 1952, թիւ 4, էջ 90-93։