Դաշտենց Խաչիկ
| Դաշտենց Խաչիկ | |
| Фамилия Имя Отчество | |
| |
| Այլ անուններ: | Տոնոյան Խաչիկ Տոնոյի |
| Անգլերեն: | Dashtenc Khachik |
| Հայերեն: | Դաշտենց Խաչիկ |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 25.05.1910 |
| Ծննդավայրը: | Դաշտադեմ, Արևմտյան Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 09.03.1974 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Գրող, թարգմանիչ, բանասեր: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1910թ. մայիսի 25-ին Արևմտյան Հայաստանի Բիթլիս նահանգի Խութ-Բռնաշեն գավառի Դաշտադեմ գյուղում:
Մահացել է 1974թ. մարտի 9-ին Հայաստանի Հանրապետության Երևան քաղաքում:
Կրթություն
- 1932թ. ավարտել է ԵՊՀ:
- 1940թ.՝ Մոսկվայի օտար լեզուների ինստիտուտի անգլերեն բաժինը:
Աշխատանքային գործունեություն
- Դասախոսել է Երևանի բուհերում:
- 1965-1974թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ արվեստի ինստիտուտում որպես ավագ գիտաշխատող:
Ձեռքբերումներ
- 1965թ.՝ բանասիրական գիտությունների թեկնածու:
- 1967թ.՝ ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ:
Այլ
- Խաչիկ Դաշտենցը իր գրական ուղին սկսեց բանաստեղծություններով։ Նրա առաջին երգերն արժանացան Եղիշե Չարենցի հատուկ վերաբերմունքին։ Պահպանվել է Չարենցի երկու գրությունը՝ մեկն ուղղված Հայպետհրատի այն ժամանակվա տնօրեն Էդուարդ Չոփուրյանին, մյուսը՝ հայտնի ձևավորող-նկարիչ Տաճատ Խաչվանքյանին, ուր խոսք է գնում Խ. Դաշտենցի գրքի որակյալ տպագրության մասին։
։ Բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն՝ « Այնուհետև հրատարակել է «Գարնանային երգեր» (1934), «Բոց» (1936) ժողովածուները և «Տիգրան Մեծ» (1947) չափածո ողբերգությունը։ «Բոց» գրքի տպագրությունը այնքան աղմուկ հարուցեց իր շուրջը, որ Դաշտենցը հեռացավ Մոսկվա և խարիսխ նետեց օտար լեզուների ինստիտուտի անգլերեն լեզվի բաժնում, նախապատրաստվելով թարգմանչի կոչման։
Մոսկովյան ուսումնագնացությունը վճռական դեր խաղաց Դաշտենցի ճակատագրի մեջ. անգլերենն այն հենարանն էր, որով նա գործի էր դնելու ներսում եղած բանաստեղծական կրակները։
Անգլերենից թարգմանել է Շեքսպիրի «Սխալների կոմեդիան», «Անսանձ կնոջ սանձահարումը», «Տասներկուերորդ գիշեր», «Վինձորի զվարճասեր կանայք», «Ռիչարդ Երրորդ», «Հուլիոս Կեսար», «Լիր արքա», «Ռոմեո և Ջուլիետ» ողբերգությունները ու պատմական քրոնիկներ, Հ. Լոնգֆելլոյի «Հայավաթի երգը» (1958), «Ռոբին Հուդ» (1945), Ռ. Բրաունինգի «Համելինի նախշուն սրնգահարը» (1963), Վ. Սարոյանի «Իմ սիրտը լեռներում է», «Խաղողի այգին»։ Կազմել է հայկական դպրոցների համար անգլերենի դասագիրք։
Դաշտենցին լայն ճանաչում է բերել արևմտահայության ողբերգությունը և սասունցիների նորոգ կյանքն արտացոլող «Խոդեդան» վեպը։ Ժողովրդական ասմունք և պատմական հիշատակներ, ազգագրություն և հեքիաթներ, կենցաղ և գեղջկական պատումային ձևեր՝ իր ժողովրդագիտության այս պաշարները, որ Դաշտենցը կաթիլ աո կաթիլ ժողովել էր վաղ մանկությունից մինչև այրական հասակը, նա գործի դրեց բանահյուսական-էպոսային արձակի մեծ խնդիրը լուծելու համար։ Դրա հաջորդ քայլը՝ թերևս ամենանշանակալից քայլը, եղավ «Ռանչպարների կանչը» վեպը, որը պատմում է թուրքական լծի դեմ հայ հայդուկների մղած պայքարի մասին։
Գրել է բանասիրական աշխատություններ՝ «Բայրոնը և հայերը» (1959), «Ըղձյալ այգաբացի երգիչը» (1967, Ե. Չարենցի մասին)։
Նկարներ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Դաշտենց Խ., Երգերի գիրք, բանաստեղծությունների ժողովածու, 1932:
- Դաշտենց Խ., Գարնանային երգեր, բանաստեղծությունների ժողովածու, 1934:
- Դաշտենց Խ.,
- Դաշտենց Խ.,
- Դաշտենց Խ.,
- Դաշտենց Խ.,
- Դաշտենց Խ.,
