Մելիքյան Ռոմանոս Հովակիմի
Ռոմանոս Մելիքյան.jpg
Անգլերեն: Melikyan Romanos
Հայերեն: Մելիքյան Ռոմանոս Հովակիմի
Ծննդյան տարեթիվը: 01.10.1883
Ծննդավայրը: Ղզլար, Ռուսական կայսրություն
Մահվան տարեթիվը: 30.03.1935
Մահվան վայրը: Թիֆլիս, Վրաստան
Համառոտ տվյալներ:
Կոմպոզիտոր, խմբավար, մանկավարժ, հասարակական գործիչ:

Բովանդակություն

Կենսագրություն

Ծնվել է 1883թ. հոկտեմբերի 1-ին Ռուսական կայսրության Ղզլար քաղաքում (այժմ՝ Դաղստան):

Կրթություն

  • Նախնական կրթությունը ստացել է Ղզլարի ծխական դպրոցում։
  • 1902թ. ավարտել է Նոր Նախիջևանի թեմական դպրոցը:
  • 1902-1905թթ. սովորել է Դոնի Ռոստովի երաժշտական դպրոցում:
  • 1910-1914թթ. սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիայում:
  • 1906թ. ընդունվել է Մոսկվայի Ժողովրդական կոնսերվատորիան:

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1900թ. ստանձնել է Նոր Նախիջևանի Սուրբ Գևորգ եկեղեցու երգչախմբի ղեկավարի պաշտոնը։
  • Մոսկվայում ղեկավարել է Լազարյան ճեմարանի երգչախումբը, որի համար մշակել է մի շարք ժողովրդական երգեր՝ «Վարդ կոշիկս», «Արազը հեշտացել է», «Գնաց գարուն» և այլն։
  • 1908-1910թթ. դասավանդել է Թիֆլիսի Հովնանյան դպրոցում:
  • 1908թ. Ա. Մ. Մանուկյանի հետ հիմնել է «Երաժտական լիգան»:
  • 1915թ.-ից զբաղվել է մանկավարժական և հասարակական գործունեությամբ:
  • 1921թ. Հայաստանի կառավարության հրավերով ձեռնամուխ է եղել ստեղծելու երաժշտական ստուդիա (1921թ.) և կոնսերվատորիա (1923 թ.):
  • 1924թ. մեկնել է Ստեփանակերտ` երաժշտական ուսումնարան հիմնել, ապա՝ Թիֆլիս, ուր երկու տարի գլխավորել է Հայաստան երաժշտական սեկցիայի և երաժշտական ստուդիայի աշխատանքները:

Այլ

  • Նոր Նախիջևանի թեմական դպրոցում Մելիքյանի երաժշտության առաջին ուսուցիչը Գևորգ Չորեքչյանն է եղել (1945–1954թթ.՝ Գևորգ Զ Ամենայն հայոց կաթողիկոս)։
  • 1905թ. մեկնել է Մոսկվա և մեկ տարի մասնավոր դասեր ստանալուց հետո, ընդունվել ժողովրդական կոնսերվատորիա՝ Բ. 3ավորսկա դասարան։
  • Վատառողջությունը մի կողմից, նյութական ծանր վիճակը՝ մյուս, նրան ստիպել են անավարտ թողնել ուսումը և վերադառնալ Նոր Նախիջևան, ապա՝ Թիֆլիս։
  • 1912թ., նրա աջակցությամբ, Ազատ Մանուկյանը հրատարակել է «Փնջիկ» մանկական երգերի ժողովածուն և հրատարակել է «Երաժշտական այբբենարանի» աոաջին մասը։ Ուսանողության համար գրել է «Աշուն» և «Վարդը» երգ-ռոմանսները, «Ուռենի» զուգերգը և այլն։
  • Ռ. Մելիքյանի ստեղծագործության մեջ կարևոր տեղ են գրավում երգն ու ռոմանսը: Հայկական դասական ռոմանսի սկզբնավորողն է:
  • 1920թ. Թիֆլիսում կայացել է նրա հեղինակային անդրանիկ համերգը։
  • 1921թ. Հայաստանի կառավարությունը նրան հրավիրել է Երևան` երաժշտական ստուդիա հիմնելու, որն էլ 1923 թվականին դարձել է կոնսերվատորիա:
  • 1924թ. մեկնել է Ստեփանակերտ, ապա՝ Թիֆլիս, ուր երկու տարի գլխավորել է Հայաստան երաժշտական սեկցիայի և երաժշտական ստուդիայի աշխատանքները, որից հետո՝ կրկին Երևան, ուր բարեկամական հարաբերություններ են ստեղծվել նրա և Ալեքսանդր Սպենդիարյանի միջև։ Մասնակցել է Սպենդիարյանի «Ալմաստ» օպերայի բեմադրության աշխատանքներին և Երևանի օպերային թատրոնի հիմնադրմանը: Առաջ է քաշել Կոմիտասի երաժշտական ժառանգությունը Հայաստանում կենտրոնացնելու գաղափարը:
  • Նշանակալի են ՙՙԱշնան տողեր՚՚ (1916-1918), ՙՙԶմրուխտի՚՚ (1916-1918 հրտ.՝ 1928), ՙՙԶառ-վառ՚՚ (1922, հրտ.՝ 1949 թ.), ՙՙՆոր օրերի երգեր՚՚ վոկալ շարքերը: *Մելիքյանի Ժողովրդական երգերից սկզբնավորվող մեղեդական ոճն աչքի է ընկնում խոր անհատականությամբ, իսկ հարմոնիայի և հնչյունային երանգավորման ասպարեզում նրա նորարարությունները նպաստել են ազգային երաժշտության հչյունային վառ ու գունեղ երանգապնակի ստեղծմանը:
  • Ռ. Մելիքյանի անունով է կոչվում Երևանի երաժշտական ուսումնարանը:
  • Մահացել է Թիֆլիսում։ Թաղված է Երևանի Կոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոնում:

Նկարներ

Հրապարակումներ մամուլում

Տեսանյութեր

Տե՛ս նաև