Վարդանյան Մարատ Ենոքի

Hayazg-ից
Վարդանյան Մարատ Ենոքի
Варданян Марат Енокпвич
Marat Vartanyan.JPG
Անգլերեն: Vardanyan Marat
Հայերեն: Վարդանյան Մարատ Ենոքի
Ծննդյան տարեթիվը: 29.02.1932
Ծննդավայրը: Մոսկվա, Ռուսաստան
Մահվան տարեթիվը: 13.10.1993
Մահվան վայրը: Մոսկվա, Ռուսաստան
Համառոտ տվյալներ:
Հոգեբույժ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1932թ. փետրվարի 29-ին Ռուսաստանի Մոսկվա քաղաքում:

Կրթություն

  • Միջնակարգ դպրոցն ավարտել է Երևանում:
  • 1954թ. ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի բուժական-կանխարգելողական ֆակուլտետը:
  • 1954-1955թթ. անցել է թերապիայի գծով սուբօրդինատուրա:

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1955-1956թթ. որպես հոգեբույժ աշխատել է Սևանի հանրապետական հոգեբուժական հիվանդանոցում:
  • 1956-1993թթ. աշխատել է Մոսկվայի ԽՍՀՄ ԲԳԱ Հոգեբուժության ԳՀԻ-ում, որը հետագայում վերակազմավորվել է ԽՍՀՄ ԲԳԱ Հոգեկան առողջության համամիութենական գիտական կենտրոնի, ապա՝ կոչվել ՌԲԳԱ ՀԱԳԿ:
    • Օրդինատոր:
    • 1958թ.-ից՝ կրտսեր գիտաշխատող:
    • 1961թ.-ից՝ ընդհանուր պաթոֆիզիոլոգիայի լաբորատորիայի վարիչ:
    • 1982-1987թթ.՝ գիտության գծով տնօրենի տեղակալ:
    • 1987-1993թթ.՝ տնօրեն:
  • 1988-1993թթ., միաժամանակ՝ ՌԴ ԲԳԱ Հոգեկան առողջության գիտական կենտրոնի հիմնադիր-ղեկավար:
  • 1982թ. եղել է ԽՍՀՄ ԲԳԱ ՀԱՀԳԿ-ի (ՌԲԳԱ ՀԱԳԿ) ստեղծողներից մեկը, որի կազմում բացի չորս ինստիտուտներից, մտնում էին նաև Տոմսկի ՀԱԿ-ը, Երևանի մասնաճյուղը («Սթրես» հոգեկան առողջության ու վերականգնման կենտրոն):
    • 1960-ական թթ. կեսերից եղել է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության Միջազգային գիտական կենտրոնի կենսաբանական հոգեբուժության բաժնի ղեկավար, ՌԴ ԲԳԱ նախագահությանն առընթեր Հոգեկան առողջության պրոբլեմների ուսումնասիրության գիտական խորհրդի նախագահ, Բժշկա-գենետիկների համամիութենական գիտական ընկերության փոխնախագահ:

Ձեռքբերումներ

  • 1962թ.՝ բժշկական գիտությունների թեկնածու:
  • 1968թ.՝ բժշկական գիտությունների դոկտոր:
  • 1970թ.՝ պրոֆեսոր:
  • 1978թ.՝ ԽՍՀՄ ԲԳԱ թղթակից անդամ:
  • 1988թ.՝ ԽՍՀՄ ԲԳԱ և ՌԲԳԱ ակադեմիկոս:
  • 1993թ.՝ Նյու Յորքի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, հետագայում նաև աշխարհի այլ ակադեմիաների անդամ:
  • 1971-1979թթ.՝ Հոգեբուժական համաշխարհայի ընկերության քարտուղար:

Անդամակցություն

  • Ակտիվ մասնակցություն է ունեցել «Աշխարհի բժիշկները միջուկային պատերազմի դեմ» շարժմանը և եղել Շարժման խորհրդային կոմիտեի անդամ: Մասնակցել է այդ միջազգային կազմակերպության ստեղծմանն ու ձևավորմանը, որը 1985թ. արժանացել է Նոբելյան մրցանակի և ՅՈՒՆԵՍՕ-ի հատուկ մրցանակի:
  • Եղել է ԱՄՆ-ի վարքի գենետիկայի ընկերության, ԱՄՆ-ի կենսաբանական հոգեբուժության ընկերության, Մեքսիկայի գիտությունների ակադեմիայի, Արգենտինայի հոգեբույժների ընկերության, Պուրկինյեի անվան բժշկական ընկերության պատվավոր անդամ, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության մշտական փորձագետ:
  • Ն. Վավիլովի անվան գենետիկների և սելեկցիոներների համամիութենական գիտական ընկերության խորհրդի անդամ, Հոգեբույժների համամիութենական գիտական ընկերության (ԱՊՀ հոգեբուժական գիտական ընկերությունների ֆեդերացիա) նախագահի տեղակալ, ՌԴ ԲԳԱ գիտխորհրդի անդամ գենետիկայի և մոլեկուլյար կենսաբանության գծով, ՌԴ ԳԱ մարդու ֆիզիոլոգիայի գծով:
  • Եղել է հայրենական և արտասահմանյան մի շարք գիտական հանդեսների խմբագրական կոլեգիաների և խորհուրդների անդամ:

Այլ

  • 1940թ. հոր՝ Ենոք Վարդանյանի ձերբակալությունից հետո ընտանիքը տղափոխվել է Երևան:
  • Ուսանողական տարիներին բազմիցս փորձել են հեռացնել նրան ինստիտուտից՝ որպես «ժողովրդի թշնամու» զավակի: Սակայն ամեն անգամ պրոֆեսորների ու ընկերների ջանքերի շնորհիվ շարունակել է ուսումը: Եղել է ուսանողական գիտական ընկերության ակտիվ անդամ, Հայաստանի բասկետբոլի հավաքականի անդամ:
  • 1956թ.՝ հոր արդարացումից հետո, ընտանիքով վերադարձել են Մոսկվա:
  • Թեկնածուական թեզը նվիրված է հոոգեբուժության մեջ լիթիումի կիրառության կլինիկական և պաթոֆիզիոլոգիական խնդիրներին: Դոկտորական թեզը պաշտպանել է «Շիզոֆրենիայի ընթացքի կլինիկա-կենսաբանական և ժառանգաբանական օրինաչափությունները» թեմայով:
  • Ակտիվորեն մասնակցել է Մոսկվայի «Ռոտարի ակումբ» միջազգային կազմակերպության աշխատանքներին:
  • Վարդանյանի նախաձեռնությամբ է ստեղծվել համամիութենական «Երիտասարդ հոգեբույժների դպրոցը», որը նրա հոգածությամբ մի քանի տարին մեկ անցկացվում էր Սուզդալ քաղաքում:
  • Գիտական գործունեությունը նվիրված է հոգեբուժական պրակտիկայում լիթիումի աղերի կիրառության կլինիկական և պաթոֆիզիոլոգիական հարցերին, շիզոֆրենիայի ընթացքի կլինիկա-կենսաբանական և ժառանգաբանական օրինաչափություններին, հոգեկան հիանդությունների կենսաբանական և ժառանգաբանական խնդիրներին, հոգեկան հիվանդների կենսաբանական հեղուկների թունավոր հատկություններին, հումորալ և բջջային իմունիտետին, նեյրոռեցեպտորին և նրանց էնդոգեն ու դեղորայքային լիգանդներին, հոգեկան հիվանդությունների պոպուլյացիոն և մոլեկուլյար գենետիկայի խնդիրներին:
  • 1993թ. կազմակերպել և անցկացրել է ՌԴ ԲԳԱ ուղեղի ուսումնասիրության 10-ամյակին նվիրված գիտական նստաշրջանը, որից հետո նրան վստահվել է ՌԴ ԲԳԱ նեյրոգիտության գիտական ծրագրի կազմումը:
  • Հեղինակ է ավելի քան 120 գիտական հոդվածների և մի շարք գրքերում տպագրված ամբողջական գլուխների: Վարդանյանի ղեկավարությամբ պաշտպանվել է 24 թեկնածուական և 8 դոկտորական թեզ, որոնց հեղինակների մեջ կան նաև հայ մասնագետներ:

Նկարներ

Նույն անվանում

Տեսանյութեր

Հրապարակումներ մամուլում

Մատենագիտություն

Տե՛ս նաև