Մադաթով Վալերիան Գրիգորի

Մադաթով Վալերիան Գրիգորի
Мадатов Валериан Григорьевич
Այլ անուններ:	Ռոստոմ Մադաթյան Գրիգորի, Մեհրաբենց Ռոստոմ Գեորգիի
Անգլերեն:	Madatov Valerian
Հայերեն:	Մադաթով Վալերիան Գրիգորի
Ծննդյան տարեթիվը:	1782
Ծննդավայրը:	Ավետարանոց, ԼՂՀ
Մահվան տարեթիվը:	04.11.1829
Մահվան վայրը:	Շումլա, Բուլղարիա
Համառոտ տվյալներ: Ռուսական բանակի գեներալ-լեյտենանտ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1782թ. ներկայիս ԼՂՀ Ասկերանի շրջանի Ավետարանոց (այժմ՝ Չանախչի) գյուղում:

Մահացել է 1829թ. նոյեմբերի 4-ին Բուլղարիայում (Շումլա):

Կրթություն

• 0000թ. ավարտել է քաղաքի թիվ 00 դպրոցը:

Ռազմական գործունեություն

• 1799թ. Պետերբուրգում ընդունվել է Պրեոբրաժենսկի գունդ, որպես պրապորշչիկ, ապա տեղափոխվել Պավլովյան գրենադերյան, Մենգրելյան հետևակային գնդերը։
• Մասնակցել է 1806-1812թթ. ռուս-թուրքական պատերազմին, աչքի ընկել Բատինի ճակատամարտում (1810):
• 1812թ. ֆրանս-ռուսական պատերազմի ժամանակ եղել է հեծյալ ջոկատների հրամանատար:
• Լայպցիգի («ժողովուրդների») ճակատամարտում (1813թ. հոկտեմբերի 16-19), որտեղ ծանր վիրավորվել է, ստացել է գեներալ-մայորի կոչում:
• 1816թ. նշանակվել է Ղարաբաղում տեղակայված ռուսական զորքերի հրամանատար, իսկ 1917թ.-ից՝ Ղարաբաղի, Շիրվանի և Շաքիի խանությունների օկրուգային պետ:
• Մասնակցել է Դաղստանի լեռնականների դեմ մղված կռիվներին և 1826-1828թթ. ռուս-պարսկական պատերազմին:
• Մադաթովի գլխավորած ջոկատը (2 հազար զինվոր) 1826թ. սեպտեմբերի 3-ին Շամխորի մոտ փայլուն հաղթանակ է տարել պարսկական 10 հազարանոց բանակի նկատմամբ և մասնակցել (սեպտեմբերի 13) Ելիզավետպոլի (այժմ՝ Գյանջա) ճակատամարտին: Նրա զորքերը 1826թ. աշնանը Ղարաբաղը լիովին մաքրել են պարսկական նվաճողներից:
• 1828-1829թթ. ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ կռվել է Դանուբյան ճակատում, փայլուն հաղթանակ է տարել բուլղարական Շուլմա բերդի մոտ, գրավել է հսկաչեյ և Գիրսով ամրոցները:

Ձեռքբերումներ

• 1808թ.` Ոսկե թուր «Խիզախության համար» գրությամբ:
• 1808թ.՝ Ս. Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1808թ.՝ Ս. Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1810թ.՝ Ս. Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1811թ.՝ Ս. Գեորգիի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1812թ.՝ Ս. Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան՝ ադամանդներով:
• 1813թ.՝ ադամանդե Ոսկե թուր «Խիզախության համար» գրությամբ:
• 1813թ.՝ Ս. Գեորգիի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1813թ.՝ Ս. Վլադիմիրի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1813թ.՝ Պուր լե Մերիտ շքանշան (Պրուսիա):
• 1819թ.՝ Ս. Աննայի 1-ին աստիճանի շքանշան:
• 1820թ.՝ Ս. Վլադիմիրի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
• 1826թ.՝ Ոսկե թուր «Խիզախության համար»:
• 1829թ.՝ Ս.Ալեքսանդր Նեվսկու շքանշան:
• Ստացել է գնդապետի կոչում։
• 1813թ. նրան շնորհվել է գեներալ-մայորի կոչում։
• 1826թ.՝ ռուսական բանակի գեներալ-լեյտենանտ:

Այլ

• Հետագայում աճյունն ամփոփվել է Ս. Պետերբուրգի Ալեքսանդր Նևսկի վանքի բակում:

Նկարներ

• 

  Պուր լե Մերիտ շքանշան

• 

  Ս.Ալեքսանդր Նեվսկու շքանշան

• 

  Ս. Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան

• 

  Ս. Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան

• 

  Ս. Աննայի 1-ին աստիճանի շքանշան

• 

  Ս. Վլադիմիրի 3-րդ աստիճանի շքանշան

• 

  Ս. Վլադիմիրի 2-րդ աստիճանի շքանշան

• 

  Ս. Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան

• 

  Ս. Գեորգիի 3-րդ աստիճանի շքանշան

• 

  Ս. Գեորգիի 4-րդ աստիճանի շքանշան

• 
• 
• 
• 

Տեսանյութեր

• Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:

Հրապարակումներ մամուլում

• Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:

Մատենագիտություն

• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
• Կեանք գեներալ-լեյտենանտ կնեազ Մատաթովին, 2 հրտ., Շուշի, 1870:
• Թերզիբաշյան Վ., Գեներալ-մայոր Վ. Մադաթով, Ե., 1942:
• Երիցյան Ա., Ամենայն Հայոց կաթողիկոսությունը և Կովկասի հայք XIX դարում, մաս 1, Թ., 1894:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45: