«Ներսես Լամբրոնացի»–ի խմբագրումների տարբերություն
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Ներսես Լամբրոնացի | name-am-aliases = Ազգանուն Անուն Հայրանուն2 | name-ru = Фамилия Имя От...»:) |
|||
| Տող 10. | Տող 10. | ||
| birth-date = 00.00.0000 | | birth-date = 00.00.0000 | ||
| birth-place = Քաղաք, Պետություն | | birth-place = Քաղաք, Պետություն | ||
| − | | death-date = | + | | death-date = 14.7.1198 |
| − | | death-place = | + | | death-place = Սկևռայի վանքի Ս. Աստվածածին եկեղեցի, Կիլիկիայի հայկական պետություն |
| − | | description = | + | | description = Աստվածաբան, մեկնիչ, մատենագիր, պետական գործիչ, հրապարակախոս, բանաստեղծ, շարականագիր: |
}} | }} | ||
| + | |||
| + | [ավազանի անունը` Սմբատ, 1153, Լամբրոն, Լամբրոնի բերդատեր Ուսանել է Սկևռայի վանքում, ապա՝ Հռոմկլայի կաթողիկոսարանի բարձրագույն դպրոցում՝ Գրիգոր Գ Պահլավունու և Ներսես Շնորհալու հովանավորությամբ: Վերջինս 16-ամյա Ներսես Լամբրոնացուն ձեռնածել է քահանա՝ տալով իր անունը: 1175-ին Գրիգոր Դ Տղան նրան կարգել է Տարսոն քաղաքի արքեպիսկոպոս: Կյանքի վերջին տարիներին պաշտոնավարել է Լևոն Բ Մեծագործի արքունիքում՝ որպես ատենադպիր, խորհրդատու և թարգմանիչ: Ներսես Լամբրոնացի XII դ. 2-րդ կեսի Մերձավոր Արևելքի ամենահայտնի եկեղեցաքաղաքական գործիչներից է: Գործուն մասնակցություն է ունեցել Հռոմկլայի եկեղեցական ժողովին (1178-ի ապրիլ) և Կիլիկյան Հայաստանի արտաքին գործերի կարգավորմանը: Եղել է Հայ առաքելական եկեղեցու ինքնուրույնության և պետականության մեծ գաղափարախոսներից: Եկեղեցիների միության հարցում համակարծիք է եղել Ներսես Շնորհալու հետ, այն է՝ բոլոր եկեղեցիների հավասարության սկզբունքի և ավանդական-ազգային դիմագծի պահպանումով հասնել քրիստեական եկեղեցիների համերաշխությանն ու միաբանությանը: Մերժել է Հայ եկեղեցու՝ հույն և կաթոլիկ եկեղեցիների հետ միավորման առաջարկները՝ դրանցում տեսնելով քաղաքական նպատակներ, Հայ եկեղեցու և պետության անկախության դեմ ոտնձգության փորձեր: Հորից ժառանգած նյութ, միջոցներով օժանդակել է դպրոցներին, գրադարաններին, գրչատներին, 30 հազար ոսկի դահեկան նվիրաբերել ձեռագրերի գնմանը, ընդօրինակմանը, վանքերի, եկեղեցիների կառուցմանը: Մեզ են հասել Ներսես Լամբրոնացու կողմից կամ նրա պատվերով ընդօրինակված բազմաթիվ հին հայկական ձեռագրեր, այդ թվում՝ Գրիգոր Նարեկացու «Մատեան ողբերգութեան» երկը (1173)՝ մեզ հասածներից ամենահին և լավագույն ձեռագիրը: | ||
| + | |||
| + | Ներսես Լամբրոնացին թողել է հարուստ ու բազմաժանր մատենագրական ժառանգություն: Նրա առաջին մեկնությունը (գրել է 23-24 տարեկանում) «Պատարագի մեկնութիւն»-ն է («Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ եւ մեկնութիւն խորհրդոյ Պատարագին», հրտ.՝ 1847), որը համաքրիստոնեական մեկնող, գրականության և հատկապես Պատարագի մեկնությանը նվիրված նշանակալի երևույթ է ու համաշխարհային ճանաչում ստացած աշխատություն (բազմիցս թարգմանվել և վերահրատարակվել է լատիներեն, գերմաներեն, ֆրանսերեն, անգլերեն, հունարեն և այլ լեզուներով): | ||
| + | |||
| + | Նշանավոր գործերից են «Ատենաբանութիւնը» (առաջին հրտ.՝ 1749, 1810-ին՝ թրգմ. լատիներեն, 1834-ին՝ գերմաներեն, 1865-ին՝ ռուսերեն), որը հայ միջնադարյան հոգևոր ճարտասանության լավագույն կոթողն է իր ձևով ու մարդասիրական գաղափարներով, և հայ բանավիճային գրականության ընտիր նմուշներից համարվող «Թուղթ առ Լեւոն արքայն հայոց»-ը (հրտ.՝ 1838): Ներսես Լամբրոնացին հորինել է ավելի քան երկու տասնյակ շարականներ և անձամբ երգել («Այսօր յարեաւ», «Նորոգեալ կղգիք», «Որ զլոյս աստուածային» և այլն): Մեծարժեք են նաև նրա թարգման. գործերը: | ||
| + | |||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
Ծնվել է 0000թ. ամիս -ին Երկրի անվանում, քաղաքի կամ գյուղի անվանում: | Ծնվել է 0000թ. ամիս -ին Երկրի անվանում, քաղաքի կամ գյուղի անվանում: | ||
| − | Մահացել է | + | Մահացել է 1198թ. հուլիսի 14-ին Կիլիկիայի հայկական պետության Սկևռայի վանքի Ս. Աստվածածին եկեղեցում: |
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
| Տող 33. | Տող 40. | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| − | * | + | *Լամբրոնի բերդատեր Հեթումյան իշխան Օշին Բ-ի որդին է: |
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
| Տող 55. | Տող 62. | ||
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:] | *[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Աստվածաբաններ]] [[Category:Մեկնիչներ]] [[Category:Մատենագիրներ]] [[Category:Պետական գործիչներ]] [[Category:Հրապարակախոսներ]] [[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Շարականագիրներ]] |
10:40, 17 Նոյեմբերի 2015-ի տարբերակ
| Ներսես Լամբրոնացի | |
| Фамилия Имя Отчество | |
| |
| Այլ անուններ: | Ազգանուն Անուն Հայրանուն2 |
| Անգլերեն: | Surname Name |
| Հայերեն: | Ներսես Լամբրոնացի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 00.00.0000 |
| Ծննդավայրը: | Քաղաք, Պետություն |
| Մահվան տարեթիվը: | 14.7.1198 |
| Մահվան վայրը: | Սկևռայի վանքի Ս. Աստվածածին եկեղեցի, Կիլիկիայի հայկական պետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Աստվածաբան, մեկնիչ, մատենագիր, պետական գործիչ, հրապարակախոս, բանաստեղծ, շարականագիր: | |
[ավազանի անունը` Սմբատ, 1153, Լամբրոն, Լամբրոնի բերդատեր Ուսանել է Սկևռայի վանքում, ապա՝ Հռոմկլայի կաթողիկոսարանի բարձրագույն դպրոցում՝ Գրիգոր Գ Պահլավունու և Ներսես Շնորհալու հովանավորությամբ: Վերջինս 16-ամյա Ներսես Լամբրոնացուն ձեռնածել է քահանա՝ տալով իր անունը: 1175-ին Գրիգոր Դ Տղան նրան կարգել է Տարսոն քաղաքի արքեպիսկոպոս: Կյանքի վերջին տարիներին պաշտոնավարել է Լևոն Բ Մեծագործի արքունիքում՝ որպես ատենադպիր, խորհրդատու և թարգմանիչ: Ներսես Լամբրոնացի XII դ. 2-րդ կեսի Մերձավոր Արևելքի ամենահայտնի եկեղեցաքաղաքական գործիչներից է: Գործուն մասնակցություն է ունեցել Հռոմկլայի եկեղեցական ժողովին (1178-ի ապրիլ) և Կիլիկյան Հայաստանի արտաքին գործերի կարգավորմանը: Եղել է Հայ առաքելական եկեղեցու ինքնուրույնության և պետականության մեծ գաղափարախոսներից: Եկեղեցիների միության հարցում համակարծիք է եղել Ներսես Շնորհալու հետ, այն է՝ բոլոր եկեղեցիների հավասարության սկզբունքի և ավանդական-ազգային դիմագծի պահպանումով հասնել քրիստեական եկեղեցիների համերաշխությանն ու միաբանությանը: Մերժել է Հայ եկեղեցու՝ հույն և կաթոլիկ եկեղեցիների հետ միավորման առաջարկները՝ դրանցում տեսնելով քաղաքական նպատակներ, Հայ եկեղեցու և պետության անկախության դեմ ոտնձգության փորձեր: Հորից ժառանգած նյութ, միջոցներով օժանդակել է դպրոցներին, գրադարաններին, գրչատներին, 30 հազար ոսկի դահեկան նվիրաբերել ձեռագրերի գնմանը, ընդօրինակմանը, վանքերի, եկեղեցիների կառուցմանը: Մեզ են հասել Ներսես Լամբրոնացու կողմից կամ նրա պատվերով ընդօրինակված բազմաթիվ հին հայկական ձեռագրեր, այդ թվում՝ Գրիգոր Նարեկացու «Մատեան ողբերգութեան» երկը (1173)՝ մեզ հասածներից ամենահին և լավագույն ձեռագիրը:
Ներսես Լամբրոնացին թողել է հարուստ ու բազմաժանր մատենագրական ժառանգություն: Նրա առաջին մեկնությունը (գրել է 23-24 տարեկանում) «Պատարագի մեկնութիւն»-ն է («Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ եւ մեկնութիւն խորհրդոյ Պատարագին», հրտ.՝ 1847), որը համաքրիստոնեական մեկնող, գրականության և հատկապես Պատարագի մեկնությանը նվիրված նշանակալի երևույթ է ու համաշխարհային ճանաչում ստացած աշխատություն (բազմիցս թարգմանվել և վերահրատարակվել է լատիներեն, գերմաներեն, ֆրանսերեն, անգլերեն, հունարեն և այլ լեզուներով):
Նշանավոր գործերից են «Ատենաբանութիւնը» (առաջին հրտ.՝ 1749, 1810-ին՝ թրգմ. լատիներեն, 1834-ին՝ գերմաներեն, 1865-ին՝ ռուսերեն), որը հայ միջնադարյան հոգևոր ճարտասանության լավագույն կոթողն է իր ձևով ու մարդասիրական գաղափարներով, և հայ բանավիճային գրականության ընտիր նմուշներից համարվող «Թուղթ առ Լեւոն արքայն հայոց»-ը (հրտ.՝ 1838): Ներսես Լամբրոնացին հորինել է ավելի քան երկու տասնյակ շարականներ և անձամբ երգել («Այսօր յարեաւ», «Նորոգեալ կղգիք», «Որ զլոյս աստուածային» և այլն): Մեծարժեք են նաև նրա թարգման. գործերը:
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 0000թ. ամիս -ին Երկրի անվանում, քաղաքի կամ գյուղի անվանում:
Մահացել է 1198թ. հուլիսի 14-ին Կիլիկիայի հայկական պետության Սկևռայի վանքի Ս. Աստվածածին եկեղեցում:
Կրթություն
- 0000թ. ավարտել է քաղաքի թիվ 00 դպրոցը:
Աշխատանքային գործունեություն
- 0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես իգրեկ:
- 0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես 2իգրեկ:
- 0000-0000թթ.՝ զեթ աշխատավայրում որպես իգրեկ:
Ձեռքբերումներ
- 2008թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:
- 2009թ.՝ Ակադեմիայի իսկական անդամ:
- 2012թ.՝ շքանշան «Վիլյամ Սարոյան»:
Այլ
- Լամբրոնի բերդատեր Հեթումյան իշխան Օշին Բ-ի որդին է:
Նկարներ
նկարի նկարագրության տեքստ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Ներսես Լամբրոնացի:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:
