«Գագիկ Ա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Գագիկ Ա | name-am-aliases = Բագրատունի | name-ru = Гагик А | name-ru-aliases = Багратуни | name-lat = ...»:) |
|||
| (Միևնույն մասնակցի 2 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 7. | Տող 7. | ||
| name-en = Gagik A | | name-en = Gagik A | ||
| name-fr = | | name-fr = | ||
| − | | image = | + | | image = Gagik A.jpg |
| birth-date = | | birth-date = | ||
| birth-place = | | birth-place = | ||
| Տող 15. | Տող 15. | ||
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| − | + | Մահացել է 1020թ.: | |
| − | |||
| − | |||
==Գործունեություն== | ==Գործունեություն== | ||
| − | * | + | *990թ.՝ դարձել է հայոց թագավոր: |
| − | ** | + | *Հենվելով երկրի տնտեսական և ռազմաքաղաքական հզորության վրա՝ հաջողությամբ շարուկակել է պայքարը՝ Բագրատունյաց Հայաստանը միասնական թագավորության մեջ միավորելու համար: |
| − | * | + | *Կազմակերպել է արքունի մշտական զորք, զինվորների թիվը հասցնելով 100 հազարի: |
| + | *Գրավել է Բագրատունիների թագավորությունից անջատված հայկական մի քանի գավառներ և Դվինը: | ||
| + | *Արտաքին թշնամիների ներխուժման վտանգի դեմ Գագիկ Ա զինական դաշինք է կնքել Տայքի Դավիթ Կյուրապաղատի, վրաց Բագրատ և Գուրգեն թագավորների հետ: | ||
| + | *X-րդ դարի վերջին Ատրպատականի ամիրա Մամլանը, դաշնակցելով հարևան արաբական ամիրաների հետ, արշավել է Դավիթ Կյուրապաղատի և Գագիկ Ա–ի դեմ, մտել Ծաղկոտն գավառը։ Գագիկ Ա–ի, Կարսի Աբաս թագավորի, Դավիթ Կյուրապաղատի և Բագրատ թագավորի դաշնակից զորքերը ետ են մղել թշնամուն։ 998–ին միացյալ բանակները Ծումբ գյուղի մոտ պարտության են մատնել թշնամուն՝ կանխելով նրա ասպատակությունը։ Գագիկ Ա օգնել է Լոռու Դավիթ թագավորին՝ ետ շպրտելու Գանձակի ամիրա Փադլունի զորքերը։ 1000–ին, երբ Տայքի գրավումից հետո բյուզանդական կայսր Վասիլ II–ի մոտ են գնացել և հնազանդություն հայտնել հայ և վրաց իշխանները, սակայն Գագիկ Ա չի գնացել Վասիլի մոտ: | ||
| + | *Գագիկի գերիշխանությանը ենթարկվել են Լոռու, Կարսի և Սյունիքի թագավորները։ 1001–ին, երբ Լոռու թագավորը փորձել է չենթարկվել, Գագիկ Ա խլել է նրա տիրույթները և միայն հնազանդության երաշխիքներ ստանալուց հետո ետ վերադարձրել: | ||
| + | *Գագիկ Ա–ի օրոք Բագրատունյաց Հայաստանի թագավորության սահմանները տարածել են Կուր գետից մինչև Ապահունիք, Շամքորից մինչև Վաղարշակերտ: | ||
| + | *Զարգացել է տնտեսությունը, մշակույթը, արհեստագործությունը, ներքին և արտաքին առևտուրը։ Բարգավաճել են Անին, Դվինը, Կարսը։ Սակայն երկրի ներսում չեն հաղթահարվել կենտրոնախույս ուժերը, սրվել են հասարակական ներհակությունները։ | ||
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
| Տող 28. | Տող 32. | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| − | * | + | *Հաջորդել է եղբորը՝ Սմբատ Բ–ին: |
| − | + | *Անիի պեղումների ժամանակ գտնվել է Գագիկ Ա–ի արձանը, որի գլխին կա լայն փաթաթած սպիտակ չալմա, հագին երկարավուն արաբական կարմիր խալաթ և մեջքի փաթաթան։ Արաբական տարազն այստեղ խալիֆայության կողմից ճանաչված լինելու նշան է: | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
| − | |||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | ||
| − | *[http://www. | + | *[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1037 Գագիկ Ա, Հայկական Հանրագիտարան:] |
| − | *[http:// | + | *[http://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/6462 Բագրատունյաց թագավորության հզորացումը Գագիկ Ա-ի օրոք, Dasaran.am:] |
| + | *[http://ankakh.com/%D5%A3%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%AF-%D5%A1-%D5%A2%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D6%81-%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B2-%D5%BF%D5%AB%D6%80%D5%A1/ Գագիկ Ա. Բագրատունյաց ամենազորեղ տիրակալը, Անկախ նորություն:] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Թագավորներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 10:17, 15 Հուլիսի 2014-ի դրությամբ
| Գագիկ Ա | |
| Гагик А | |
| |
| Այլ անուններ: | Բագրատունի |
| Անգլերեն: | Gagik A |
| Հայերեն: | Գագիկ Ա |
| Մահվան տարեթիվը: | 1020 |
| Համառոտ տվյալներ: Բագրատունիների արքայատոհմի հայոց թագավոր: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Մահացել է 1020թ.:
Գործունեություն
- 990թ.՝ դարձել է հայոց թագավոր:
- Հենվելով երկրի տնտեսական և ռազմաքաղաքական հզորության վրա՝ հաջողությամբ շարուկակել է պայքարը՝ Բագրատունյաց Հայաստանը միասնական թագավորության մեջ միավորելու համար:
- Կազմակերպել է արքունի մշտական զորք, զինվորների թիվը հասցնելով 100 հազարի:
- Գրավել է Բագրատունիների թագավորությունից անջատված հայկական մի քանի գավառներ և Դվինը:
- Արտաքին թշնամիների ներխուժման վտանգի դեմ Գագիկ Ա զինական դաշինք է կնքել Տայքի Դավիթ Կյուրապաղատի, վրաց Բագրատ և Գուրգեն թագավորների հետ:
- X-րդ դարի վերջին Ատրպատականի ամիրա Մամլանը, դաշնակցելով հարևան արաբական ամիրաների հետ, արշավել է Դավիթ Կյուրապաղատի և Գագիկ Ա–ի դեմ, մտել Ծաղկոտն գավառը։ Գագիկ Ա–ի, Կարսի Աբաս թագավորի, Դավիթ Կյուրապաղատի և Բագրատ թագավորի դաշնակից զորքերը ետ են մղել թշնամուն։ 998–ին միացյալ բանակները Ծումբ գյուղի մոտ պարտության են մատնել թշնամուն՝ կանխելով նրա ասպատակությունը։ Գագիկ Ա օգնել է Լոռու Դավիթ թագավորին՝ ետ շպրտելու Գանձակի ամիրա Փադլունի զորքերը։ 1000–ին, երբ Տայքի գրավումից հետո բյուզանդական կայսր Վասիլ II–ի մոտ են գնացել և հնազանդություն հայտնել հայ և վրաց իշխանները, սակայն Գագիկ Ա չի գնացել Վասիլի մոտ:
- Գագիկի գերիշխանությանը ենթարկվել են Լոռու, Կարսի և Սյունիքի թագավորները։ 1001–ին, երբ Լոռու թագավորը փորձել է չենթարկվել, Գագիկ Ա խլել է նրա տիրույթները և միայն հնազանդության երաշխիքներ ստանալուց հետո ետ վերադարձրել:
- Գագիկ Ա–ի օրոք Բագրատունյաց Հայաստանի թագավորության սահմանները տարածել են Կուր գետից մինչև Ապահունիք, Շամքորից մինչև Վաղարշակերտ:
- Զարգացել է տնտեսությունը, մշակույթը, արհեստագործությունը, ներքին և արտաքին առևտուրը։ Բարգավաճել են Անին, Դվինը, Կարսը։ Սակայն երկրի ներսում չեն հաղթահարվել կենտրոնախույս ուժերը, սրվել են հասարակական ներհակությունները։
Ձեռքբերումներ
- «Հայոց և վրաց շահնշահ» տիտղոս:
Այլ
- Հաջորդել է եղբորը՝ Սմբատ Բ–ին:
- Անիի պեղումների ժամանակ գտնվել է Գագիկ Ա–ի արձանը, որի գլխին կա լայն փաթաթած սպիտակ չալմա, հագին երկարավուն արաբական կարմիր խալաթ և մեջքի փաթաթան։ Արաբական տարազն այստեղ խալիֆայության կողմից ճանաչված լինելու նշան է:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Գագիկ Ա, Հայկական Հանրագիտարան:
- Բագրատունյաց թագավորության հզորացումը Գագիկ Ա-ի օրոք, Dasaran.am:
- Գագիկ Ա. Բագրատունյաց ամենազորեղ տիրակալը, Անկախ նորություն:
