«Վահե Հայկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Վահե Հայկ | name-am-aliases = Տինճյան Վահե Ակրտչի | name-ru = Фамилия Имя Отчество | name-ru-al...»:) |
|||
| (Միևնույն մասնակցի 6 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
| name-am = Վահե Հայկ | | name-am = Վահե Հայկ | ||
| name-am-aliases = Տինճյան Վահե Ակրտչի | | name-am-aliases = Տինճյան Վահե Ակրտչի | ||
| − | | name-ru = | + | | name-ru = Ваге Гайк |
| − | | name-ru-aliases = | + | | name-ru-aliases = Тинчян Ваге Мкртичевич |
| name-lat = | | name-lat = | ||
| − | | name-en = | + | | name-en = Vahe Hayk |
| name-fr = | | name-fr = | ||
| − | | image = | + | | image = Vahe Hayk.jpg |
| birth-date = 1896 | | birth-date = 1896 | ||
| birth-place = Խարբերդ, Արևմտյան Հայաստան | | birth-place = Խարբերդ, Արևմտյան Հայաստան | ||
| death-date = 1983 | | death-date = 1983 | ||
| death-place = Ֆրեզնո, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ | | death-place = Ֆրեզնո, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ | ||
| − | | description = Արևմտահայ գրող, խմբագիր, բանասեր և պատմաբան | + | | description = Արևմտահայ գրող, խմբագիր, բանասեր և պատմաբան: |
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| Տող 22. | Տող 22. | ||
*Ավարտել է տեղի ծխական դպրոց: | *Ավարտել է տեղի ծխական դպրոց: | ||
*Ավարտել է Խարբերդի Եփրատ քոլեջը: | *Ավարտել է Խարբերդի Եփրատ քոլեջը: | ||
| + | *Բոստոնի համալսարանում մասնակցել է իրավաբանության, քաղաքատնտեսության և գրականության դասընթացների։ | ||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
| − | * | + | *Աշխատել է պոլսահայ մամուլում: |
| − | ** | + | *Բոստոնի համալսարանն ավարտելուց հետո աշխատանքի է անցել ապահովագրական մի ընկերությունում։ |
| − | + | *1922-1925թթ. աշխատել է որպես «Նոր կյանք»-«Արոր» («Նոր օր»՝ 1922թ.-ից) միացյալ պարբերականի գլխավոր խմբագիր։ | |
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
| − | * | + | *Ռամկավար ազատական կուսակցության գործիչ: |
| − | |||
| − | |||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| − | * | + | *1915թ. մեկնել է Կոստանդնուպոլիս ուսումը շարունակելու, սակայն, գավառացիների նկատմամբ հալածանքներից խուսափելով, մինչև պատերազմի ավարտը թաքնվում է մի հայի մոտ՝ ոմն Հայկի անձնագրով։ Այստեղից էլ նրա գրական անունը: |
| − | + | *Պատերազմից հետո, որպես թարգմանիչ, ամերիկացիների հետ շրջում է տարբեր վայրերում ու գաղթակայաններում, ծանոթանում որբերի, այրիների կյանքին և այդ մասին պատմում մամուլին հանձնած իր առաջին գրություններում: | |
| − | + | *Գրական ասպարեզում սկսել է հանդես գալ Առաջին աշխարհամարտից հետո։ Նրա առաջին գործերը բանաստեղծություններ էին, պատկերներ, պատմվածքներ, հոդվածներ։ | |
| − | + | *1922թ. պոլսահայ մամուլում որոշ ժամանակ աշխատելուց հետո, մեկնել է Հունաստան, այնուհետև՝ Միացյալ Նահանգներ։ | |
| − | + | *Կյանքի հետագա տարիներին հաստատվում է Կալիֆորնիայում։ | |
| − | + | *Որպես առաջադեմ գրող ու հասարակական գործիչ նա քանիցս հրավիրվել է Սովետական Հայաստան։ | |
| − | + | *Աշխատակցել է սփյուռքահայ մամուլին, տպագրելով պատմվածքներ, նորավեպեր, որոնք հետագայում լույս է ընծայել «Հայրենի ծխան» ընդհանուր խորագիրը կրող հինգ ժողովածուներով (1930-1970)։ | |
| − | + | *Ստեղծել է կորուսյալ հայրենիքի պատկերը, ցույց տվել օտար միջավայրի ուծացնող, ապաբարոյականացնող ազդեցությունը տարագիր հայերի հոգեբանության վրա, նրանց պայքարը ազգային նկարագրի պահպանման համար։ | |
| − | * | + | *Պատրաստել է Վարդանանց պատերազմի 1500-ամյակին նվիրված հուշագիրը («Հազար հինգ հարիւր ամեակ Վարդանանց պատերազմին. 451-1951», 1952)։ |
| − | + | *«Լուսավոր դեմքեր մեր օրերուն վրա» ժողովածուն պարունակում է դիմանկարներ հայ մի շարք գրողների ու արվեստագետների մասին։ | |
| − | + | *Հայկի ամենածավալուն աշխատությունն է «Խարբերդ եւ անոր ոսկեղէն դաշտը. յուշամատեան պատմական, մշակոյթային եւ ազգագրական» հատորը, բաղկացած 1500 մեծադիր և պատկերազարդ էջերից, որտեղ տասնյակ մարդկանց աշխատակցությամբ ներկայացված է Խարբերդի և նրա շրջակա հայաբնակ գյուղերի պատմությունը, տեղագրությունը, ազգագրությունը, մտավոր կյանքը։ | |
| − | * | + | *Վ. Հայկի պատմվածքների մի փունջ լույս է տեսել Երևանում, 1960թ. «Հայրենի ծխան» խորագրով։ |
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| − | * | + | *Վահե Հայկ, Հայրենի ծխան, ժողովածու, 1930: |
| − | * | + | *Վահե Հայկ, Լուսավոր դեմքեր մեր օրերուն վրա, Բեյրութ, 1972: |
| − | + | *Վահե Հայկ, Խարբերդ եւ անոր ոսկեղէն դաշտը. յուշամատեան պատմական, մշակոյթային եւ ազգագրական, 1959: | |
| + | *Վահե Հայկ, Յուշարձան Եոզկատցիներու: | ||
| + | *Վահե Հայկ, Պատմութիւն Ֆրեզնոյի հայ գաղութին: | ||
| + | *Վահե Հայկ, Հայաստանի մանկական աշխարհը եւ անոր մանկական գրականութիւնը, 1974: | ||
| + | |||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
| − | * | + | *Գառնիկ Ստեփանյան, Կենսագրական բառարան, հատոր Բ, Ե., «Սովետական գրող», 1981, էջ 157: |
| − | * | + | *Գեղամ Սևան, Սփյուռքահայ գրականության պատմության ուրվագծեր (1920-1945), Ե., 1980, էջ 85-86: |
| − | *[http://www. | + | *Մինաս Թէօլէօլեան, Դար մը գրականութիւն, հատոր Բ., էջ 201: |
| + | *[http://www.lib.mindiaspora.am/1833.html «ՀՀ սփյուռքի նախարարության «Էլեկտրոնային Գրադարան»»:] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Գրողներ]] [[Category:Խմբագիրներ]] [[Category:Բանասերներ]] [[Category:Պատմաբաններ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 15:41, 16 Մարտի 2016-ի դրությամբ
| Վահե Հայկ | |
| Ваге Гайк | |
| |
| Այլ անուններ: | Տինճյան Վահե Ակրտչի |
| Անգլերեն: | Vahe Hayk |
| Հայերեն: | Վահե Հայկ |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 1896 |
| Ծննդավայրը: | Խարբերդ, Արևմտյան Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 1983 |
| Մահվան վայրը: | Ֆրեզնո, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ |
| Համառոտ տվյալներ: Արևմտահայ գրող, խմբագիր, բանասեր և պատմաբան: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1896թ. Արևմտյան Հայաստանի Խարբերդ քաղաքում:
Մահացել է 1983թ. ԱՄՆ–ի Կալիֆոռնիա նահանգի Ֆրեզնո քաղաքում:
Կրթություն
- Ավարտել է տեղի ծխական դպրոց:
- Ավարտել է Խարբերդի Եփրատ քոլեջը:
- Բոստոնի համալսարանում մասնակցել է իրավաբանության, քաղաքատնտեսության և գրականության դասընթացների։
Աշխատանքային գործունեություն
- Աշխատել է պոլսահայ մամուլում:
- Բոստոնի համալսարանն ավարտելուց հետո աշխատանքի է անցել ապահովագրական մի ընկերությունում։
- 1922-1925թթ. աշխատել է որպես «Նոր կյանք»-«Արոր» («Նոր օր»՝ 1922թ.-ից) միացյալ պարբերականի գլխավոր խմբագիր։
Ձեռքբերումներ
- Ռամկավար ազատական կուսակցության գործիչ:
Այլ
- 1915թ. մեկնել է Կոստանդնուպոլիս ուսումը շարունակելու, սակայն, գավառացիների նկատմամբ հալածանքներից խուսափելով, մինչև պատերազմի ավարտը թաքնվում է մի հայի մոտ՝ ոմն Հայկի անձնագրով։ Այստեղից էլ նրա գրական անունը:
- Պատերազմից հետո, որպես թարգմանիչ, ամերիկացիների հետ շրջում է տարբեր վայրերում ու գաղթակայաններում, ծանոթանում որբերի, այրիների կյանքին և այդ մասին պատմում մամուլին հանձնած իր առաջին գրություններում:
- Գրական ասպարեզում սկսել է հանդես գալ Առաջին աշխարհամարտից հետո։ Նրա առաջին գործերը բանաստեղծություններ էին, պատկերներ, պատմվածքներ, հոդվածներ։
- 1922թ. պոլսահայ մամուլում որոշ ժամանակ աշխատելուց հետո, մեկնել է Հունաստան, այնուհետև՝ Միացյալ Նահանգներ։
- Կյանքի հետագա տարիներին հաստատվում է Կալիֆորնիայում։
- Որպես առաջադեմ գրող ու հասարակական գործիչ նա քանիցս հրավիրվել է Սովետական Հայաստան։
- Աշխատակցել է սփյուռքահայ մամուլին, տպագրելով պատմվածքներ, նորավեպեր, որոնք հետագայում լույս է ընծայել «Հայրենի ծխան» ընդհանուր խորագիրը կրող հինգ ժողովածուներով (1930-1970)։
- Ստեղծել է կորուսյալ հայրենիքի պատկերը, ցույց տվել օտար միջավայրի ուծացնող, ապաբարոյականացնող ազդեցությունը տարագիր հայերի հոգեբանության վրա, նրանց պայքարը ազգային նկարագրի պահպանման համար։
- Պատրաստել է Վարդանանց պատերազմի 1500-ամյակին նվիրված հուշագիրը («Հազար հինգ հարիւր ամեակ Վարդանանց պատերազմին. 451-1951», 1952)։
- «Լուսավոր դեմքեր մեր օրերուն վրա» ժողովածուն պարունակում է դիմանկարներ հայ մի շարք գրողների ու արվեստագետների մասին։
- Հայկի ամենածավալուն աշխատությունն է «Խարբերդ եւ անոր ոսկեղէն դաշտը. յուշամատեան պատմական, մշակոյթային եւ ազգագրական» հատորը, բաղկացած 1500 մեծադիր և պատկերազարդ էջերից, որտեղ տասնյակ մարդկանց աշխատակցությամբ ներկայացված է Խարբերդի և նրա շրջակա հայաբնակ գյուղերի պատմությունը, տեղագրությունը, ազգագրությունը, մտավոր կյանքը։
- Վ. Հայկի պատմվածքների մի փունջ լույս է տեսել Երևանում, 1960թ. «Հայրենի ծխան» խորագրով։
Մատենագիտություն
- Վահե Հայկ, Հայրենի ծխան, ժողովածու, 1930:
- Վահե Հայկ, Լուսավոր դեմքեր մեր օրերուն վրա, Բեյրութ, 1972:
- Վահե Հայկ, Խարբերդ եւ անոր ոսկեղէն դաշտը. յուշամատեան պատմական, մշակոյթային եւ ազգագրական, 1959:
- Վահե Հայկ, Յուշարձան Եոզկատցիներու:
- Վահե Հայկ, Պատմութիւն Ֆրեզնոյի հայ գաղութին:
- Վահե Հայկ, Հայաստանի մանկական աշխարհը եւ անոր մանկական գրականութիւնը, 1974:
Տե՛ս նաև
- Գառնիկ Ստեփանյան, Կենսագրական բառարան, հատոր Բ, Ե., «Սովետական գրող», 1981, էջ 157:
- Գեղամ Սևան, Սփյուռքահայ գրականության պատմության ուրվագծեր (1920-1945), Ե., 1980, էջ 85-86:
- Մինաս Թէօլէօլեան, Դար մը գրականութիւն, հատոր Բ., էջ 201:
- «ՀՀ սփյուռքի նախարարության «Էլեկտրոնային Գրադարան»»:
