«Վազգեն Ա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Վազգեն Ա | name-am-aliases = Լևոն Կարապետ Աբրահամի Պալճյան | name-ru = Вазген I | name-ru-aliases = Л...»:) |
|||
| Տող 7. | Տող 7. | ||
| name-en = Vazgen I | | name-en = Vazgen I | ||
| name-fr = | | name-fr = | ||
| − | | image = | + | | image = Vazgen A.jpg |
| birth-date = 20(3).9(10).1908 | | birth-date = 20(3).9(10).1908 | ||
| birth-place = Բուխարեստ, Ռումինիա | | birth-place = Բուխարեստ, Ռումինիա | ||
| Տող 23. | Տող 23. | ||
*1937թ. ավարտել է Բուխարեստի պետական համալսարանի գործնական մանկավարժության բաժինը: | *1937թ. ավարտել է Բուխարեստի պետական համալսարանի գործնական մանկավարժության բաժինը: | ||
| − | == | + | ==Գործունեություն== |
| − | * | + | *1930-ական թթ.-ից ազգային-հասարակական, այնուհետև եկեղեցական եռնադուն գործունեություն է ծավալել ռումինահայ գաղութում: |
| − | ** | + | *1929-1943թթ. դասավանդել է Բուխարեստի հայկական դպրոցներում: |
| − | * | + | *1937-1938թթ. Բուխարեստում հիմել և հրատարակել է «Հերկ» գիտահասարակական ամսագիրը: |
| + | *1943թ. Աթենքում ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա: | ||
| + | *1943թ. նշանակվել է Ռումինիայի հայոց թեմի առաջնորդի տեղապահ: | ||
| + | *1947-1955թթ.՝ Ռումինիայի հայոց թեմի առաջնորդ: | ||
| + | *1955թ.-ից՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս: | ||
| + | |||
| + | ===Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Ամենայն հայոց կաթողիկոս=== | ||
| + | *Ընտրվելով կաթողիկոս՝ ծավալել է եկեղեցաշինարարական-վերականգնողական լայն գործունեություն: | ||
| + | *Մեծ ներդրում ունի հայրենիք-սփյուռք կապերի ամրապնդման, հոգևոր մշակութային նոր արժեքների ստեղծման, հների հավաքման գործում: | ||
| + | *Հեղինակ է իմաստասիրական ու հրապարակախոսական բնույթի և հայագիտական ուսումնասիրությունների: | ||
| + | *Զգալի ավանդ ունի էկումենյան շարժման և միջեկեղեցական հարաբերությունների ընդլայնման ասպարեզում: | ||
| + | *Մասնակցել է կրոնական գործիչների՝ հանուն խաղաղության, զինաթափման և ժողովուրդների միջև արդար հարաբերությունների հաստատման համաշխարհային համաժողովներին (Մոսկվա, Բեռլին, Հելսինկի): | ||
| + | *1988թ. փետրվարի 25-ին Արցախը Հայաստանին վերամիավորելու հարցով դիմել է ԽՍՀՄ նախագահ Մ. Գորբոչովին, Արցախյան շարժման ընթացքում խորհրդային և միջազգային ատյաններում լսելի է դարձրել արցախահայության ձայնը: | ||
| + | *1989թ.-ին վերահաստատել է հայ եկեղեցու Արցախի թեմը, ձեռնարկել է մի շարք վանքերի վերաբացումն ու նորոգումը, վերաբացել է Սյունիքի և Գուգարքի թեմերը: | ||
| + | *Մեծ է Վազգեն Ա-ի ավանդը «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի ստեղծման գործում, որին սատարելու և տեղային կառույցների ձևավորման համար 1992թ. մայիսի 28-ին հատուկ կոչով դիմել է Հայ եկեղեցու թեմակալ առաջնորդին: | ||
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
| − | * | + | *1948թ.՝ ծայրագույն վարդապետ: |
| − | * | + | *1951թ.՝ եպիսկոպոս: |
| − | * | + | *1952թ.՝ Ռումինական Հանրապետության խաչի շքանշան: |
| + | *1962թ.՝ Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրիի անվան մեդալ: | ||
| + | *1968թ.՝ Աշխարհի պաշտպանության Խորհրդային կոմիտեի ոսկե մեդալ: | ||
| + | *1968թ.՝ Պատվո շքանշան: | ||
| + | *1978թ.՝ Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան: | ||
| + | *1991թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ պատվավոր անդամ: | ||
| + | *1994թ. ՀՀ «Հայրենիք» շքանշան: | ||
| + | *1994թ., հուլիսի 28՝ Հայաստանի ազգային հերոս: | ||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| − | * | + | *Վեհափառ հայրապետի շնորհիվ փրկվել ու Երևանի Մատենադարանին են հանձնվել «Վեհափառի» և «Վեհամոր» անուններով կնքված երկու Ավետարանները, Թորոս Ռոսլինի ծաղկած «Զեյթունի Ավետարանը» և «Մալաթիայի Ավետարանը», Թովմա Արծրունու «Պատմություն Արծրունյաց տան» աշխատության պահպանված միակ ձեռագիր օրինակը և բազմաթիվ այլ ձեռագրեր, արժեքավոր վավերագրեր։ |
| + | *Հաջորդել է Գևորգ Զ Չորեքչյանին: | ||
| + | *Նրան հաջորդել է Գարեգին Ա Սարգիսյանը: | ||
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | + | Vazgen A 02.jpg|Ճեմարանի շրջանավարտնեի հետ | |
| + | Vazgen A 03.jpg|Պարույն Սևակի հետ | ||
| + | Vazgen A 05.jpg|Շառլ Ազնավուրի հետ | ||
| + | Vazgen A 09.jpg|Ավետիք Իսահակյանի հետ | ||
| + | Vazgen A 13.jpg|Մարտիորս Սարյանի հետ | ||
| + | Vazgen A 14.jpg|Արամ Խաչատրյանի և Մստսլավ Ռոստրոպովիչի հետ | ||
| + | Vazgen A 15.jpg|Եթովպիայի կայսր Հայլե Սիլլասիեի հետ | ||
| + | Vazgen A 04.jpg | ||
| + | Vazgen A 06.jpg | ||
| + | Vazgen A 08.JPG | ||
| + | Vazgen A 11.jpg | ||
| + | Vazgen A 12.jpg | ||
| + | Vazgen A 10.jpg|Վազգեն Ա-ի արձանը Ս. Էջմիածնում | ||
| + | Vazgen A 07.jpg|Վազգեն Ա-ի արձանը Սևանի Վազգենյան հոգևոր դպրոցի բակում | ||
</gallery> | </gallery> | ||
=Տեսանյութեր= | =Տեսանյութեր= | ||
| − | *[ | + | *[https://www.youtube.com/watch?v=YmjRvKrHZ74 Վազգեն Ա Կաթողիկոս Ամենայն հայոց:] |
| + | *[https://www.youtube.com/watch?v=JumYRLEzwjU Մեր մեծերը, Վազգեն Ա:] | ||
| + | *[https://www.youtube.com/watch?v=RwOxCu-CZuA Խոսք հիշատակի, Վազգեն Ա:] | ||
| + | *[https://www.youtube.com/watch?v=jchcdCZyTLE Վազգեն Ա, համառոտ կենսագրություն:] | ||
| + | *[https://www.youtube.com/watch?v=IsU56EzIzQc Վազգեն Ա-ի հետ հանդիպման մասին, Սամվել Կարապետյան:] | ||
| + | *[https://www.youtube.com/watch?v=5x1rBZW7AkA Մենք, Վազգեն Ա:] | ||
| + | *[https://www.youtube.com/watch?v=FXtTaU6evUw Հայկ Նահապետից հետո, Վազգեն Ա:] | ||
| + | *[https://www.youtube.com/watch?v=y2yH1WFLXvc Վազգեն Ա Հայրապետին ՀՀ քաղաքացու անձնագրի շնորհումը:] | ||
| + | *[https://www.youtube.com/watch?v=fsZk7dekpkQ Католикос всех армян Вазген I.] | ||
=Հրապարակումներ մամուլում= | =Հրապարակումներ մամուլում= | ||
| − | *[http://www. | + | *[http://ter-hambardzum.net/archives/5225 Այսօր երջանկահիշատակ Վազգեն Առաջին կաթողիկոսի ծննդյան օրն է, Տեր-Համբարձում:] |
| + | *[http://blog.mediamall.am/?id=2761 Ամենայն հայոց կաթողիկոս Վազգեն Ա-ն Սևակի մասին, Mediamall:] | ||
| + | *[http://www.1in.am/1945.html Այսօր Մայր Աթոռում կբացվի Վազգեն Ա.-ի արձանը, Առաջին լրատվական:] | ||
| + | *[http://lurer.com/?p=126807&l=am «Ես հոգևորական եմ դարձել իմ ժողովրդին ծառայելու համար». Վազգեն Ա, Առաջին լրատվական:] | ||
| + | *[http://operativ.am/?p=57732/%D5%8E%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D5%B6-%D4%B1.-%D5%AF%D5%A1%D5%A9%D5%B8%D5%B2%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%BD%D5%AB-%D5%AD%D5%B8%D5%BD%D6%84%D5%A8-%D4%B6%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80-%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%AB-%D5%B7%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%B4%D5%AB-%D5%B4%D5%B8%D5%BF Վազգեն Ա. կաթողիկոսի խոսքը Զորավար Անդրանիկի շիրիմի մոտ, Operativ.am:] | ||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| − | * | + | *Վազգեն Ա, Մուս լերան հայերը Ֆրանց Վերֆելի վէպին մէջ, Բուխարեստ, 1940: |
| − | * | + | *Վազգեն Ա, Խրիմէան Հայրիկ որպէս դաստիարակ, Բուխարեստ, 1943: |
| + | *Վազգեն Ա, Խօսք Հայրենիքի մասին, Բուխարեստ, 1945: | ||
| + | *Վազգեն Ա, Հայրենիքի արեւին տակ, Բուխարեստ, 1954: | ||
| + | *Վազգեն Ա, Կենսագրություն, կոնդակներ, քարոզներ, ճառեր, ելույթներ, գիրք 1-4, Էջմիածին, 1958-1983: | ||
| + | *Վազգեն Ա, Մեր պատարագը, Էջմիածին, 1990: | ||
| + | *Վազգեն Ա, Գալիքի տեսիլքով, գիրք 1, 2, Էջմիածին, 1988, 1993: | ||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | ||
| + | *Հարությունյան Վ., Եկայք շինեսցուք, Էջմիածին, 1989: | ||
| + | *Շտիկյան Ս., Վազգեն Առաջին. համառոտ տարեգրություն (1908-1955), Ս. Էջմիածին, 1986: | ||
| + | *Շտիկյան Ս., Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Վազգեն Ա Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի մատենագիտությունը, Էջմիածին, 1995: | ||
| + | *[http://www.armenianreligion.am/am/Encyclopedia_vazgen_a_palchyan Վազգեն Ա, ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:] | ||
| + | *[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1339 Վազգեն Ա, Հայկական հանրագիտարան:] | ||
| + | *[http://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/5687 Վազգեն Ա, Dasaran.am:] | ||
| + | *[http://www.sarkavagagirq.net/2012/04/7.html 7 միտք Վազգեն Ա կաթողիկոսից:] | ||
| + | *[http://www.emedia.am/?p=44688/husher+vazgen+vehapari+masin Հուշեր Վազգեն Վեհափառի մասին:] | ||
| + | *[http://www.pravenc.ru/text/153839.html Вазген I, Православная Энциклопедия.] | ||
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:] | *[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:] | ||
| − | |||
| − | [[Category: | + | [[Category:Կաթողիկոսներ]] [[Category:Հայաստանի ազգային հերոսներ]] |
12:23, 9 Օգոստոսի 2014-ի տարբերակ
| Վազգեն Ա | |
| Вазген I | |
| |
| Այլ անուններ: | Լևոն Կարապետ Աբրահամի Պալճյան |
| Անգլերեն: | Vazgen I |
| Հայերեն: | Վազգեն Ա |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 20(3).9(10).1908 |
| Ծննդավայրը: | Բուխարեստ, Ռումինիա |
| Մահվան տարեթիվը: | 18.08.1994 |
| Մահվան վայրը: | Էջմիածին, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Ամենայն հայոց կաթողիկոս: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1908թ. սեպտեմբերի 20-ին (հոկտեմբերի 3) Ռումինիայի մայրաքաղաք Բուխարեստում:
Մահացել է 1994թ. օգոստոսի 18-ին Հայաստանի Հանրապետության Էջմիածին քաղաքում:
Կրթություն
- 1936թ. ավարտել է Բուխարեստի պետական համալսարանի գրականության և փիլիսոփայության ֆակուլտետը:
- 1937թ. ավարտել է Բուխարեստի պետական համալսարանի գործնական մանկավարժության բաժինը:
Գործունեություն
- 1930-ական թթ.-ից ազգային-հասարակական, այնուհետև եկեղեցական եռնադուն գործունեություն է ծավալել ռումինահայ գաղութում:
- 1929-1943թթ. դասավանդել է Բուխարեստի հայկական դպրոցներում:
- 1937-1938թթ. Բուխարեստում հիմել և հրատարակել է «Հերկ» գիտահասարակական ամսագիրը:
- 1943թ. Աթենքում ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա:
- 1943թ. նշանակվել է Ռումինիայի հայոց թեմի առաջնորդի տեղապահ:
- 1947-1955թթ.՝ Ռումինիայի հայոց թեմի առաջնորդ:
- 1955թ.-ից՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Ամենայն հայոց կաթողիկոս
- Ընտրվելով կաթողիկոս՝ ծավալել է եկեղեցաշինարարական-վերականգնողական լայն գործունեություն:
- Մեծ ներդրում ունի հայրենիք-սփյուռք կապերի ամրապնդման, հոգևոր մշակութային նոր արժեքների ստեղծման, հների հավաքման գործում:
- Հեղինակ է իմաստասիրական ու հրապարակախոսական բնույթի և հայագիտական ուսումնասիրությունների:
- Զգալի ավանդ ունի էկումենյան շարժման և միջեկեղեցական հարաբերությունների ընդլայնման ասպարեզում:
- Մասնակցել է կրոնական գործիչների՝ հանուն խաղաղության, զինաթափման և ժողովուրդների միջև արդար հարաբերությունների հաստատման համաշխարհային համաժողովներին (Մոսկվա, Բեռլին, Հելսինկի):
- 1988թ. փետրվարի 25-ին Արցախը Հայաստանին վերամիավորելու հարցով դիմել է ԽՍՀՄ նախագահ Մ. Գորբոչովին, Արցախյան շարժման ընթացքում խորհրդային և միջազգային ատյաններում լսելի է դարձրել արցախահայության ձայնը:
- 1989թ.-ին վերահաստատել է հայ եկեղեցու Արցախի թեմը, ձեռնարկել է մի շարք վանքերի վերաբացումն ու նորոգումը, վերաբացել է Սյունիքի և Գուգարքի թեմերը:
- Մեծ է Վազգեն Ա-ի ավանդը «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի ստեղծման գործում, որին սատարելու և տեղային կառույցների ձևավորման համար 1992թ. մայիսի 28-ին հատուկ կոչով դիմել է Հայ եկեղեցու թեմակալ առաջնորդին:
Ձեռքբերումներ
- 1948թ.՝ ծայրագույն վարդապետ:
- 1951թ.՝ եպիսկոպոս:
- 1952թ.՝ Ռումինական Հանրապետության խաչի շքանշան:
- 1962թ.՝ Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրիի անվան մեդալ:
- 1968թ.՝ Աշխարհի պաշտպանության Խորհրդային կոմիտեի ոսկե մեդալ:
- 1968թ.՝ Պատվո շքանշան:
- 1978թ.՝ Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան:
- 1991թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ պատվավոր անդամ:
- 1994թ. ՀՀ «Հայրենիք» շքանշան:
- 1994թ., հուլիսի 28՝ Հայաստանի ազգային հերոս:
Այլ
- Վեհափառ հայրապետի շնորհիվ փրկվել ու Երևանի Մատենադարանին են հանձնվել «Վեհափառի» և «Վեհամոր» անուններով կնքված երկու Ավետարանները, Թորոս Ռոսլինի ծաղկած «Զեյթունի Ավետարանը» և «Մալաթիայի Ավետարանը», Թովմա Արծրունու «Պատմություն Արծրունյաց տան» աշխատության պահպանված միակ ձեռագիր օրինակը և բազմաթիվ այլ ձեռագրեր, արժեքավոր վավերագրեր։
- Հաջորդել է Գևորգ Զ Չորեքչյանին:
- Նրան հաջորդել է Գարեգին Ա Սարգիսյանը:
Նկարներ
Ճեմարանի շրջանավարտնեի հետ
Պարույն Սևակի հետ
Շառլ Ազնավուրի հետ
Ավետիք Իսահակյանի հետ
Մարտիորս Սարյանի հետ
Արամ Խաչատրյանի և Մստսլավ Ռոստրոպովիչի հետ
Եթովպիայի կայսր Հայլե Սիլլասիեի հետ
Վազգեն Ա-ի արձանը Ս. Էջմիածնում
Վազգեն Ա-ի արձանը Սևանի Վազգենյան հոգևոր դպրոցի բակում
Տեսանյութեր
- Վազգեն Ա Կաթողիկոս Ամենայն հայոց:
- Մեր մեծերը, Վազգեն Ա:
- Խոսք հիշատակի, Վազգեն Ա:
- Վազգեն Ա, համառոտ կենսագրություն:
- Վազգեն Ա-ի հետ հանդիպման մասին, Սամվել Կարապետյան:
- Մենք, Վազգեն Ա:
- Հայկ Նահապետից հետո, Վազգեն Ա:
- Վազգեն Ա Հայրապետին ՀՀ քաղաքացու անձնագրի շնորհումը:
- Католикос всех армян Вазген I.
Հրապարակումներ մամուլում
- Այսօր երջանկահիշատակ Վազգեն Առաջին կաթողիկոսի ծննդյան օրն է, Տեր-Համբարձում:
- Ամենայն հայոց կաթողիկոս Վազգեն Ա-ն Սևակի մասին, Mediamall:
- Այսօր Մայր Աթոռում կբացվի Վազգեն Ա.-ի արձանը, Առաջին լրատվական:
- «Ես հոգևորական եմ դարձել իմ ժողովրդին ծառայելու համար». Վազգեն Ա, Առաջին լրատվական:
- Վազգեն Ա. կաթողիկոսի խոսքը Զորավար Անդրանիկի շիրիմի մոտ, Operativ.am:
Մատենագիտություն
- Վազգեն Ա, Մուս լերան հայերը Ֆրանց Վերֆելի վէպին մէջ, Բուխարեստ, 1940:
- Վազգեն Ա, Խրիմէան Հայրիկ որպէս դաստիարակ, Բուխարեստ, 1943:
- Վազգեն Ա, Խօսք Հայրենիքի մասին, Բուխարեստ, 1945:
- Վազգեն Ա, Հայրենիքի արեւին տակ, Բուխարեստ, 1954:
- Վազգեն Ա, Կենսագրություն, կոնդակներ, քարոզներ, ճառեր, ելույթներ, գիրք 1-4, Էջմիածին, 1958-1983:
- Վազգեն Ա, Մեր պատարագը, Էջմիածին, 1990:
- Վազգեն Ա, Գալիքի տեսիլքով, գիրք 1, 2, Էջմիածին, 1988, 1993:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Հարությունյան Վ., Եկայք շինեսցուք, Էջմիածին, 1989:
- Շտիկյան Ս., Վազգեն Առաջին. համառոտ տարեգրություն (1908-1955), Ս. Էջմիածին, 1986:
- Շտիկյան Ս., Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Վազգեն Ա Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի մատենագիտությունը, Էջմիածին, 1995:
- Վազգեն Ա, ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:
- Վազգեն Ա, Հայկական հանրագիտարան:
- Վազգեն Ա, Dasaran.am:
- 7 միտք Վազգեն Ա կաթողիկոսից:
- Հուշեր Վազգեն Վեհափառի մասին:
- Вазген I, Православная Энциклопедия.
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
