Թումանյան Հայկ Ղազարի

Թումանյան Հայկ Ղազարի
Туманян Гайк Казарович
Այլ անուններ:	Գայ
Անգլերեն:	Tumanyan Hayk
Հայերեն:	Թումանյան Հայկ Ղազարի
Ծննդյան տարեթիվը:	12.06.1901
Ծննդավայրը:	Թիֆլիս, Վրաստան
Մահվան տարեթիվը:	20.11.1971
Մահվան վայրը:	Մոսկվա, Ռուսաստան
Համառոտ տվյալներ: Խորհրդային բանակի քաղաշխատող, գեներալ-լեյտենանտ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1901թ. հունիսի 12-ին Վրաստանի Թիֆլիս քաղաքում:

Կրթություն

• 1924թ. ավարտել է Մոսկվայի Յա. Սվերդլովի անվան կոմունիստական համալսարանը:
• 1929թ.՝ Մ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիա:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1930-1933թթ. աշխատել է Չինաստանում:
• Հետպատերազմյան տարիներին եղել է Զրահատանկային զորքերի ակադեմիայի քաղբաժնի պետ:
• Աշխատել է ԽՍՀՄ պաշտպանության նախարարության կենտրոնական ապարատում:
• 1969թ.-ից դասախոսել է Մոսկվայի ավիացիայի ինստիտուտում (ՄԱԻ):
• Աշխատել է տիեզերական սարքերի թռիչքի կառավարման կենտրոնում:

Ռազմական գործունեություն

• 1937-1939թթ. կռվել է Իսպանիայում:
• Հայրենական պատերազմի սկզբին (1941-1945) կազմակերպել է առաջին պարտիզանական ջոկատները:
• 1942-1946թթ.՝ կորպուսի ռազմական կոմիսար:
• Բանակի ռազմական խորհրդի անդամ:
• Մասնակցել է Ելեցի, Վորոնեժի մարտերին, Ստալինգրադի ճակատամարտին, Ռումինիայի, Հունգարիայի, Ավստրիայի, Չեխոսլովակիայի ազատագրմանը, Անդրբայկալյան ռազմաճակատում՝ Ճապոնական Կվանտունյան բանակի ջախջախմանը և այլն:

Ձեռքբերումներ

• 1917թ.-ից՝ ՌՍԴԲ(բ)Կ անդամ:
• 1945թ.՝ գեներալ-լեյտենանտ:
• 1956թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:

Պարգևներ

• Բոգդան Խմելնիցկու 1-ին աստիճանի շքանշան:
• Կարմիր դրոշի շքանշան:
• Կարմիր աստղի շքանշան:
• Կուտուզովի 1-ին աստիճանի շքանշան:
• Լենինի շքանշան:
• Սուվորովի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
• Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան:

Նկարներ

• 
• 
• 
• 

Պարգևներ

• 

  Բոգդան Խմելնիցկու 1-ին աստիճանի շքանշան

• 

  Կարմիր դրոշի շքանշան

• 

  Կարմիր աստղի շքանշան

• 

  Կուտուզովի 1-ին աստիճանի շքանշան

• 

  Լենինի շքանշան

• 

  Սուվորովի 2-րդ աստիճանի շքանշան

• 

  Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Армяне-народ созидатель чужих цивилизаций: 1000 известных армян в мировой истории/С.Ширинян.-Ер.: Авт. изд., 2014.
• Саркисян А. Е. Разведка и контрразведка: армянский след (Биографические очерки о разведчиках и контрразведчиках). - Е., "Амарас", 2005.
• Арутюнян К. А., Погосян Г.Р. Вклад армянского народа в победу в Великой Отечественной войне. М., 2010.
• Հետախուզություն և հակահետախուզություն. հայկական հետքը:
• Кавказ Интернациональный.
• ЛИЧНЫЕ АРХИВНЫЕ ФОНДЫ В ГОСУДАРСТВЕННЫХ ХРАНИЛИЩАХ СССР.
• Туманян Гай Лазаревич (Гайк Казарович).