Գրիգորիս

Գրիգորիս
Григорис
Անգլերեն:	Grigoris
Հայերեն:	Գրիգորիս
Համառոտ տվյալներ: XII դարի վերջի և XIII դարի 1-ին կեսի բժշկապետ:

Կենսագրություն

Աշխատանքային գործունեություն

• Ուսումնասիրել է բժշկագիտություն:

Այլ

• Հավանաբար ապրել, կրթվել և աշխատել է Կիլիկյան Հայաստանում:
• Տիրապետել է հունարենին, ասորերենին, արաբերենին, պարսկերենին:
• Նրա «Քննութիւն բնութեան մարդոյ և նորին ցաւոց» ստվարածավալ բռշկարանում նկարագրված են հին և միջնադարյան բժշկագիտությանը հայտնի հիվանդությունների ախտանշանները, պատճառագիտության և ախտածնության գիտականորեն հիմնավորված մեկնաբանությունները:
• Գրիգորիսն ընդունել է Մխիթար Հերացու «Բորբոսային տենդերի» տեսությունը վարակի մասին. մշակել վարակի տարածման հնարավոր 3 ուղիները (հիվանդի, նրա իրերի հետ անմիջականորեն շփվելու և օդի միջոցով), տվել հպավարակման (կոնտագիոզ) գաղափարը:
• Հիվանդությունների պատճառագիտության մեջ կարևոր տեղ է հատկացրել ժառանգական կազմվածքային նախատրամադրվածությանը, նյարդահոգեկան վիճակին, աշխատանքի բնույթին, անձնական հիգիենային և արտաքին միջավայրի պայմաններին:
• Հետաքրքիր տվյալներ է տվել անատոմիայի, ֆիզիլոգիայի և ախտաբանական անատոմիայի մասին. գլխուղեղը համարել է օրգանիզմում ընթացող բոլոր շարժընթացների կարգավորողը:
• Նշել է համրության մի շարք պատճառներ, այդ թվում՝ գլխուղեղի ուռուցքները, ընդհուպ մոտեցել է գլխուղեղում խոսքի կենտրոնի գոյության գաղափարին:
• Նկարագրել է կանանց միզասեռական օրգանների անատոմիան, ֆիզիոլոգիան և մի շարք հիվանդություններ (արգանդի քաղցկեղ, բարորակ ուռուցքներ, արգանդի դիրքի անկանոնություններ և այլն):
• Բժշկարանի առաջին մասում տրված է բուսական, կենդանական և հանքային ծագման դեղանյութերի 300 դեղատոմս, նկարագրված են դրանց պատրաստման և օգտագործման եղանակները:
• Տվյալներ կան, որ Գրիգորիսը հեղինակ է մարդու անատոմիայի վերաբերյալ աշխատության, որը մեզ չի հասել:

Մատենագիտություն

• Գրիգորիս, Քննութիւն բնութեան մարդոյ և նորինց ցաւոց, հրտ.՝ 1962:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Կծոյան Ա.Ս., Բժշկագիտությունը Հայաստանում XI-XIV դարերում, Ե., 1968: