Գրիգոր Ե Քարավեժ

Գրիգոր Ե Քարավեժ
Григорий V Каравеж
Անգլերեն:	Grigor V Karavezh
Հայերեն:	Գրիգոր Ե Քարավեժ
Մահվան տարեթիվը:	1194
Համառոտ տվյալներ: Ամենայն հայոց կաթողիկոս:

Կենսագրություն

Մահացել է 1194թ.:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1193թ.-ից՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս:

Այլ

• Պահլավունիների կաթողիկոսական տոհմից է (1066-1203): Ներսես Դ Շնորհալու եղբայր Վասիլ Պահլավունու թոռըն է՝ դստեր գծով: Մկրտության ավազանի անունը` Վահրամ:
• Հաջորդել է Գրիգոր Դ Տղային, ում ձեռքով էլ օծվել է եպիսկոպոս:
• Կաթողիկոսական աթոռին ընտրվել է Հայոց Մեծ իշխան Լևոն II–ի առաջարկությամբ և Մայր Հայաստանի բարձրաստիճան հոգևորականների հավանությամբ: Նրա ընտրությունը պաշտպանել է բուն Հայաստանի հյուսիս-արևելյան շրջանների հոգևորականությունը, որը դեմ էր ծիսական և դավանական նորմաուծություններին:
• Կենտրոնացած և հզոր միապետություն հաստատելու, Արևմուտքի քրիստոնյա պետությունների հետ բարեկամական կապերն ամրապնդելու մտահոգությամբ` Լևոն II Մեծագործը հետամտել է սահմանափակել Հայոց կաթողիկոսի ավանդական իրավասությունները, կասեցնել նրա միջամտություններն աշխարհիկ կառավարման գործերին, դադարեցնել կրոնական անպտուղ վեճերն ու թշնամությունները, ունենալ իր կամքին հնազանդ հայրապետ: Սակայն երիտասարդ և բնավորությամբ ըմբոստ կաթողիկոսը, հակառակ Լևոն II Մեծագործի ակնկալիքների, շարունակել է վարել ինքնիշխան քաղաքականություն` հարուցելով Հայոց Մեծ իշխանի և նրան շրջապատող ազդեցիկ հոգևորականների դժկամությունը:
• Շուտով Լևոն II Մեծագործը` Սսի արքեպիսկոպոս Հովհաննեսի (հետագայում Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Հովհաննես Զ Սսեցի) գործակցությամբ կաթողիկոսի աթոռանիստ Հռոմկլայում ձերբակալել է Գրիգոր Ե Քարավեժին, տարել Սիս, ապա բանտարկել Կոպիտառի բերդում: Այդ արարքը հարուցել է մասնավորապես Մայր Հայաստանի հոգևորականների դժգոհությունը: Իշխանությունը խոստացել է Գրիգոր Ե Քարավեժի մեղավորության հարցը քննել բարձրագույն դատական ատյանում, բայց բանտարկված կաթողիկոսին շուտով հայտնաբերել են բերդապարսպի ստորոտին` ժայռերի մեջ, ջախջախված, մեջքին` կտավե պարան: Պաշտոնապես հայտարարվել է, որ կաթողիկոսը քարավեժ է եղել փախուստի փորձ կատարելու պահին (այստեղից էլ Քարավեժ մականունը):
• Պատմիչների վկայությամբ` Գրիգոր Ե Քարավեժի հուղարկավորությունը կատարվել է ցուցադրական հանդիսավորությամբ, նրա աճյունն ամփոփվել է Դրազարկի վանքում` Գրիգոր Դ Տղայի շիրիմի կողքին:
• Կաթողիկոսական գահին նրան հաջորդել է Գրիգոր Զ Ապիրատը:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Գրիգոր Ե Քարավեժ, Արա Նախշքարյան: